ျမန္မာ့စီးပြါးေရး ပ်က္စီးမႈ နိဒန္း

#ျမန္မာ့စီးပြါးေရး ပ်က္စီးမႈ နိဒန္း

ျမန္မာ့ စီးပြါးေရး တည္ျငိမ္မႈဟာ ခရိုနီေတြကို အားထားေနရတာ ျငင္းဖို႔ ခက္တဲ႔ အခ်က္ပါ။ ၂၀၀၀ ခုနွစ္ ကတည္းက ခရိုနီအားလံုး အဓိက အားထားရတာ ေက်က္စိမ္း ျဖစ္သြားပါတယ္။

ဒါကို ၾကည့္ရင္ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ ပ်က္တာနဲ႔ ျမန္မာ့ စီးပြါးေရး ေျဗာင္းဆန္မွာ မလြဲပါဘူး။ ၂၀၁၂ မွာ တရုတ္ သမၼတ ရွင္ဂ်င္းပင္(စာလံုး မေပါင္းတတ္) ရဲ႕ ဘ႑ာေငြ စည္းက်ပ္ မႈေၾကာင့္ ေက်ာက္စိမ္း အေရာင္းအဝယ္ ထိုင္းသြားျပီး ျမန္မာေငြ တန္ဖိုး ၁၀၀က်ပ္ လွ်င္ .6 ယြန္ မွ ၁၀၀က်ပ္ လ်ွင္ .49 ယြန္ သို႔ က်ဆင္းသြားပါတယ္။ တရုတ္နဲ႔ ကုန္သြယ္မႈမွာ လိုေငြ ကြာဟမႈ ျမင့္တက္လာတဲ႔ သေဘာပါ။ ဒါက ပါးပါးေလးဘဲ ရွိပါေသးတယ္။

လိုေငြ ကြာဟမႈဆိုတာ ဘာလဲ ? ဆိုရင္ (မသိေသးသူမ်ားအတြက္) က်ေတာ္တို႔က တရုတ္နဲ႔ ကုန္သြယ္တဲ႔အခါ လိုအပ္တဲ႔ စားေသာက္ကုန္ အဝတ္အထည္ လက္စစ္ပစၥည္း နဲ႔ ယဥ္ဆိုင္ကယ္ စတဲ႔ ကုန္ ပစၥည္းေတြ တင္သြင္းပါတယ္။

တဖန္ တရုတ္ေတြ လိုအပ္တဲ႔ ေက်ာက္စိမ္း သစ္ စတဲ႔ ကုန္ၾကမ္းေတြ အျပင္ ပဲ ဆန္ စသည္တို႔ကိုျပန္တင္ပို႔ ပါတယ္။ ဒီလိုကုန္သြယ္တဲ႔အခါ
ပို႔ကုန္က က်ပ္ ဘီလီယံ ၁၀၀ ရွိျပီး သြင္းကုန္က က်ပ္ ဘီလီယံ ၈၀ သာရွိခဲ႔ရင္ ကုန္သြယ္မႈ ပိုေငြ က်ပ္ ၂၀ဘီလီယံ ရွိမွာျဖစ္ျပီး အျခားနိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ကုန္သြယ္ရာမွာ ကုန္သြယ္ေရး လိုေငြျပေနရင္ ဖါေထးနိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခါ ျမန္မာ က်ပ္ေငြဟာ တရုတ္ရဲ႕ ဝယ္လိုအားေၾကာင့္ ခိုင္မာ ေနမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာ ဘက္က ၈၀ ဘီလီယံသာ ပို႔နိုင္ျပီး တရုတ္မွ ၁၀၀ ဘီဘီယံ သြင္းပါက တရုတ္ ယြန္ေငြဟာ က်ပ္ေငြထက္ ပိုမာ ေနမွာျဖစ္တယ္။  (ဥပမာ ေပးျခင္းသာ)

ကုန္သြယ္မႈ လိုေငြျပမႈကို ေျဖရွင္းဖို႔ သြင္းကုန္ကို အခြန္တုိးျမင့္ ေကာက္မယ္ ဆိုတာကလည္း အမွန္တကယ္ ေျဖရွင္းနိုင္မယ့္ နည္းလမ္း မဟုတ္ပါဘူး။ ကုန္ပစၥည္း ေစ်းတက္တာပဲ အဖတ္တင္ပါလိမ့္မယ္။ ေျဖရွင္းနိုင္မယ့္ နည္းလမ္း အနက္ မိမိပို႔ကုန္ကို တန္ဖိုးတည္ျငိမ္ေနေအာင္ (တန္ဖိုးရွိေအာင္) ေဆာင္ရြက္ျခင္းက အေရးပါတဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။

#ေက်ာက္ေစ်းကြက္ (ေက်ာက္စိမ္းေဖါင္းပြမႈ)
အခုလို တရုတ္ရဲ႕ ယႏၲယား အင္အား အဆမတန္ အသံုးျပဳ ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္ ေနျခင္းရဲ႕ ျမန္မာ့ စီးပြါးေရး ျဖစ္တည္မႈကို အမ်ားႀကီး ထိခိုက္က်ဆံုးေစ ပါတယ္။

ဝယ္လိုအား သေဘာတရားအရ -- ေက်ာက္စိမ္း အထြက္နည္းေနခ်ိန္မွာ  ေက်ာက္စိမ္းဟာ တန္ဖိုးတက္ေနမွာပါ။ ဆိုလိုတာက ဝယ္ယူသူဘက္က အရံေက်ာက္စိမ္း နည္းတဲ႔ အတြက္ ဝယ္အားမ်ားတဲ႔ ေက်ာက္စိမ္းက ေစ်းေကာင္းေနမွာပါ။

ဒါေပမယ့္ အခု ဘာကိုေတြ႔ရ သလဲ ဆိုေတာ့ ဝယ္ယူမယ့္ #သူေတြ(တရုတ္)ဟာ ေက်ာက္စိမ္းေကာင္း အေျမာက္အမ်ားကို တိုက္ရိုက္ တူးေဖာ္ၿပီး အရံ ေက်ာက္စိမ္းေကာင္း အေျမာက္အမ်ားကို ေစ်းကြက္မွတဆင့္ မဟုတ္ဘဲ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရသြား ေလေတာ့မွာပါ။

#ဆိုးက်ိုဳးအေနနဲ႔ ျပည္တြင္းက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ တူးေဖာ္ ပိုင္ဆိုင္တဲ႔ ေက်ာက္စိမ္းေကာင္းေတြ နိုင္ငံတကာ ေစ်းကြက္မွာ တရုတ္နဲ႔ ယွဥ္ ျပိဳင္ ေရာင္းခ် ရေတာ့မွာပါ။ ဒီလို ယွဥ္ျပိဳင္တဲ႔ အခါ ေက်ာက္စိမ္းေကာင္း ပိုမိုပိုင္ဆိုင္တဲ႔ သူက အနိုင္ရမွာပါ။ တရုတ္ဆိုတာ ကိုယ္က ေရာင္းမွ ရမယ့္သူ (ဝယ္လက္) ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။

ဒါကို တရုတ္က ဝယ္လက္ အဆင့္ ကေန ေရာင္းခ်သူပါ ျဖစ္သြားေတာ့ ျမန္မာေတြ အလွမ္းမီွတဲ႔ေက်ာက္စိမ္း ေစ်းကြက္ဟာ  က်ျပီးရင္း က်ဖို႔ဘဲရွိပါတယ္။ အခုလက္ရွိ ခါးေက်ာက္ ေခၚ အလယ္အလတ္အဆင့္ ေက်ာက္စိမ္းေတြ ဆက္တိုက္ ေစ်းနႈန္း ျပဳတ္က်ေနပါတယ္။ ဒီတူးေဖာ္မႈႀကီးရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးတစ္ခုပါ။

တကယ္လို႔ အခုေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္မႈကို လံုးဝ နားထားရရင္ေတာင္ တရုတ္အတြက္ ျပႆနာ မရွိပါဘူလို႔ တရုတ္ ေက်ာက္ကုန္သည္ႀကီး တစ္ဦးက ဆိုပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ တရုတ္မွာ ၃ နွစ္စာ ေရာင္းခ်ဖို႔ အရန္ ေက်ာက္စိမ္းေကာင္း အေျမာက္အမ်ား က်န္ရွိေန လို႔ပါတဲ႔။

လံုးဝရပ္လိုက္ရင္ ျပည္တြင္း ကုန္သည္ေတြေတာ့ ငတ္ကုန္မွာ ေသခ်ာတယ္။ အစိုးရ ကိုယ္၌က ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ပါက္သက္ျပီး စနစ္က်တဲ႕ project မထားခဲ႔တာကိုး။ ဖါးကန္႔ေက်ာက္စိမ္း လုပ္ကြက္ေတြ အမည္ခံ ယူျပီးေရာင္းစား၊ အေကာင္းဆံုး ေက်ာက္စိမ္းေတြ ေမွာင္ခို ထြက္နိုင္ဖို႔ ခရိုနီေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေနတာ စိတ္ပ်က္စရာပါ။

#ျမန္မာ့စီးပြါးေရး
၂၀၁၄-၂၀၁၅ GDP က ကန္ေဒၚလာ ၆၄ ဘီလီယံပါ။ ေငြေက်းေဖာင္းပြနႈန္း inflation က ၇%ပါ။ ဒီအခ်ိန္ ျဗိတိန္က ၂% နဲ႔  USA က ၂% ေက်ာ္ပါ။ အံ႔ၾသစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေက်ာက္စိမ္းက ရေငြက ၁ ဘီလီယံ ဝန္းက်င္ပါတဲ႔။ ျပည္သူကိူ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အရူးလုပ္ခဲ႔တာပါ။

23/11/2015 မွာ Global Witness က ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္း အေရး ဖြင့္ခ်ခဲ႔ပါတယ္။ (အက်ိဳးဆက္ အေနနဲ႔ ႀကံ့ဖံြ႔က ရသင့္တဲ႔ ဆႏၵမဲေတြ NLD ဆီပါသြားေရာ။) ဒီမွာ ေတြ႔ရတာ ေက်ာက္စိမ္း က ရေငြ (ဝင္ေငြ)ဟာ တနွစ္ $ ၃၀ ဘီလီယံ အထက္ရွိတာပါဘဲ။ (၂၀၁၀ အာဏာရ အစိုးရဟာ ဒီေငြမဲေတြနဲ႔ အေတာ္ အလုပ္ျဖစ္ခဲ႔ ဟန္ရွိပါတယ္။)

အခုခ်ိန္မွာ တရုတ္က ေက်ာက္စိမ္းေကာင္းကို ကိုယ့္ထက္ ေစ်းေလ်ာ့ ေရာင္းနိုင္တဲ႔ အေျခအေန ေရာက္သြားေတာ့မွာပါ။ ယခင္ ဝယ္ယူသူက အဓိကေရာင္းသူ ျဖစ္သြားမဲ႔ အေျခအေနပါ။

ဒီလိုအေျခအေနမွာ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ ပ်က္ဖို႔ အင္မတန္ လြယ္ကူပါတယ္။ ကုန္သြယ္မႈ လိုေငြကို ဖါေထးဖို႔ရန္ ေက်ာက္စိမ္း တင္ပို႔မႈက တကယ္ အားကိုးရျပီး အေရးပါ ပါတယ္။ ေက်ာက္စိမ္း ေစ်းကြက္ ေပ်ာက္တာနဲ႔ ျမန္မာ့ စီးပြါးေရး ပ်က္ျပီ။

ဒါဆိုရင္ ျမန္မာေငြ တန္ဖိုးက်ျပီး အေျခခံ စာသံုးကုန္ေစ်း ျမင့္တက္လာမယ္။ ဆင္းရဲတဲ႔ ၈၀% ေသာ ျပည္သူေတြ ဒုကၡေရာက္မွာ မလြဲေၾကာင္းပါ။

ဒါေၾကာင့္ ဒီအေျခအေန (ေက်ာက္စိမ္း ေစ်းကြက္) ကို ထိန္းထားနိုင္ဖို႔
လက္ရွိ အလြန္အက်ြံ ေက်ာက္တူးေဖာ္ေနမႈကို မျဖစ္မေန ရပ္နားထားရပါမယ္။

ဒါကို အစိုးရက မတတ္နိုင္ပါဘူး (လက္ရွိ အေနထားကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္) ခိုင္းလိုက္တဲ႔ လူတိုင္း တာဝန္ မေက်တာဟာ ပါးစပ္ေပါက္ အမ်ားၾကီးကို ေက်ြးေမြးရလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိ မိသားစု ေဆြမ်ိဳးေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ေနရတဲ႔ အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ အူမေတာင့္မွ သီလ ေစာင့္နိုင္မွာကိုး။ ဒါေၾကာင့္ အားကိုးလို႔ မရတဲ႔ အစိုးရအျဖစ္ သမိုင္းမွာ စိတ္မေကာင္းစြာ ေရးထိုးရပါေတာ့မယ္။
(ျပည္သူက ဒီေလာက္ ကူညီေဖာ္ထုတ္ ေပးေနတာကို ျငင္းပယ္ျခင္းေၾကာင့္)

ဒါေၾကာင့္ အဓိကတာဝန္ ယူျပီး လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ သူေတြဟာ ေဒသခံေတြနဲ႔  ျပည္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပရမ္းပတာ တူးေဖာ္ ေရာင္းဝယ္မႈကို ေဒသခံေတြနဲ႔ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးက တားဆီးရမွာပါ။ ျပည္သူအားလံုး လုပ္ေဆာင္မွ ျမန္မာ့ စီးပြါးေရး ျပန္လည္ ဦးေမာ့လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Jan Khone