ေက်ာက္စိမ္း အရႈပ္ေတာ္ပုံ

ေက်ာက္စိမ္း အရႈပ္ေတာ္ပုံ

Global Witness ရဲ႕ ျမန္မာ့ သယံဇာတ ေက်ာက္စိမ္း အရႈပ္ေတာ္ပုံ အစီရင္ခံစာၾကီး က လက္ရွိ အစုိးရကုိ ေရြးေကာက္ပဲြ မတုိင္မီ အၾကီးအက်ယ္ ထုိးႏွက္သလုိ ျဖစ္ခဲ့ရေပမယ့္ ဒီကိစၥကုိ ခုခ်ိန္ထိ ေျဖရွင္းခ်က္ မေပးေသးပဲ ျငိမ္ေနၾကပါတယ္၊

သူတုိ႕ကသာ တုံတီဘာေ၀ ရူးခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနေပမယ့္ တကယ္တမ္း အစီရင္ခံစာထဲမွာ ပါလာတဲ့ ႏွီးႏြယ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ကုမဏၠီမ်ား အေတာ္ကုိ ဂယက္ရုိက္ေနပါတယ္ က်ည္ကြယ္မ်က္ကြယ္ေတြ ယူကုန္ၾကပါတယ္။

ေဖၚေကာင္ ဘညြန္႕ လုပ္ခဲ့တဲ့ လူေတြကေတာ့ ေတဇ နဲ႕ ဦးေဇာ္ေဇာ္တုိ႕ ႏွစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ရဲ႕ နံမည္ပ်က္စာရင္းကေန လြတ္ခ်င္ေနၾကတဲ့ အတြက္ Global Witness နဲ႕ အျပည့္အ၀ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတယ္လုိ႕ သိရပါတယ္။

ဘာျဖစ္လုိ႕လည္းဆုိေတာ့ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းဟာ စစ္အစုိးရဲ႕ အဓိက အသက္ဆက္ရာ ျဖစ္ေနတဲံ့အျပင္ ကခ်င္ နဲ႕ စစ္ပဲြမ်ား ျဖစ္ရာ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ရဲ႕ ျမန္မာအေပၚ ထားတဲ့ ႏူိင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒမွာ အဓိက မွတ္ေက်ာက္တင္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။

အေမရိကန္ သန္းေပါင္း ၃၁ ဘီလီယံကုိ ဘယ္လုိ ရခဲ့လည္းဆုိတာ Global Witness က အခုလုိ ရွင္းျပပါတယ္၊ ၂၀၁၄ အတြက္ တရုတ္ျပည္က တရား၀င္ ထုတ္ျပန္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္း ၀ယ္ယူတင္သြင္းမႈ ပမာဏ နဲ႕ ျမန္မာအစုိးရ ထုတ္ျပန္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္း ထြက္ရွိမႈ ပမာဏကုိ ေပါင္းျပီး တစ္ကီလုိ ပွ်မ္းမွ် ေပါက္ေစ်း နဲ႕ ေျမွာက္လုိ႕ရတဲ့ ပမာဏ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါေတာင္မွ တရား၀င္ ထုတ္လုပ္ရရွိတဲ့ စာရင္း ပမာဏရဲ႕ သုံးပုံတပုံပဲ ယူ တြက္ခ်က္ခဲ့တာ ဆုိပါတယ္။

ဒါကုိ ၾကည့္ရင္ ကခ်င္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတြ တရားမ၀င္ အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္တာ မပါေသးဘူးဆုိတာ ထင္ရွားပါတယ္၊ ပါေနတဲ့ အဓိက က်တဲ့ လူေတြ နဲ႕ ကုမဏၠီေတြကေတာ့ ေအာက္ပါအတုိင္း အတိအက် စာရင္းနဲ႕ တင္ျပထားပါတယ္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႈးၾကီး သန္းေရႊ မိသားစု
ဦးသန္းေရႊရဲ႕ သား ႏွစ္ေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ၾကဳိင္စန္းေရႊ နဲ႕ ထြန္းႏူိင္ေရႊ တုိ႔ ပုိင္ဆုိင္တဲ့ Kyaing International နဲ႕ Myanmar Naing Group  တုိ႔က ေက်ာက္စိမ္းတြင္း ၆ တြင္း အတြက္ တူုးေဖၚခြင့္လုိင္စင္ေတြကုိ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ အတုိင္း လုပ္စရာ မလုိပဲ ခ်ေပးလုိက္ရတယ္လုိ႕ သတၱဳတြင္း ၀န္ၾကီးဌာန အထက္တန္း အရာရွိတဦးက ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

တတိယ ကုမဏၠီ ျဖစ္တဲ့ “ၾကြယ္၀ဆုံး’ ကုိေတာ့ ခုန ကုမဏၠီ ၂ ခုရဲ႕ ဒါရုိက္တာ ဦး၀င္းတင္ အမည္နဲ႕ မွတ္ပုံတင္ထားခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၃ နဲ႕ ၂၀၁၄ ရတနာျပပဲြေတြမွာ ၾကဳိင္ နဲ႕ ႏူိင္ ကုမဏၠီေတြက ေဒၚလာ သန္း ၇၀ ေက်ာ္ဘုိး ေရာင္းခ်ႏူိင္ခဲ့ျပီး ၾကြယ္၀ဆုန္း ကေတာ့ သန္း ၂၂၀ ရရွိခဲ့တယ္လုိ႕ ေဖၚျပထားပါတယ္။

ဦးသန္းေရႊ မိသားစု ပုိင္တဲ့ ေက်ာက္တြင္းေတြမွာ အဓိကလုပ္ကုိင္ေနတာက တရုတ္ ႏူိင္ငံသားေတြ ျဖစ္ျပီး ၀ စစ္တပ္ရဲဲ႕ ကုမဏၠီေတြနဲ႕ ပူးတဲြ လုပ္ကုိင္ေနတယ္လုိ႕ ဆုိပါတယ္။

နယ္လွယ္ပါးရုိက္ ၀န္ၾကီး ဦးအုန္းျမင့္

ေျမာက္ပုိင္းတုိင္း တုိင္းမႈးဘ၀ထဲက ေဒသတြင္းက ထြက္ရွိတဲ့ ေက်ာက္ေတြကုိ သိမ္းယူဲျခင္း၊ လာဒ္ယူျခင္းေတြအျပင္ ေနာက္ပုိင္းမွာ မိသားစုပုိင္ Myanmar Win gate ေက်ာက္ေရာင္း၀ယ္ေရး ကုမဏၠီကုိ ဖြင့္လွစ္ လုပ္ကုိင္ခဲ့ပါတယ္။ သား နဲ႕ ေခၽြးမ နာမည္နဲ႕ မွတ္ပုံတင္ခဲ့ျပီး ဖားကန္႕မွာ ေက်ာက္တြင္း ၂ တြင္း ပုိင္ဆုိင္ပါတယ္။

ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္း

ျဖဳတ္ခ်ခံရတဲ့ ၾကံဖြံ႕ရဲ႕ ပါတီ အတြင္းေရးမႈးပါ၊ တရားမ၀င္ သစ္မ်ား ေရာင္းခ်ေနမႈအျပင္ ျမတ္ယမုံ နဲ႕ မ်ဳိးႏြယ္ ေက်ာက္ ကုမဏၠီေတြကုိ ပုိင္ဆုိင္ပါတယ္၊

အျခား ပုဂၢိဳ လ္မ်ားကေတာ့ လူမႈ၀န္ထမ္း နဲ႕ ကယ္ဆယ္ေရး ဒု၀န္ၾကီး အျငိမ္းစား ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဦးဘုန္းေဆြ၊ ဆက္သြယ္ေရး နဲ႕ နည္းပညာ ဒု၀န္ၾကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ၀င္းသန္း၊တုိ႕ ျဖစ္ပါတယ္၊

သူတုိ႕ မသိတာေတြ အမ်ားၾကီး က်န္ပါေသးတယ္လုိ႕ Global Witness က ၀န္ခံထားပါတယ္။

စစ္တပ္ပုိင္ ကုမဏၠီမ်ား

ဦးပုိင္ လီမိတက္ (MEHL), MEC, ေရႊအင္း၀ နဲ႕ Northern Star တုိ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္စပ္လုပ္တဲ့သူေတြကေတာ့ ၀န္ၾကီး ဦးအုန္းျမင့္ပုိင္ ကုမဏၠီ၊ ကေမၻာဇ နဲ႕ ထူး တုိ႕ ျဖစ္ျပီး ခန္႕ထားတဲ့ တပ္မေတာ္ အရာရွိေတြက လုပ္ငန္း ဘာမွ နားမလည္ပဲ အမိန္႕ပဲ ေပးတပ္လုိ႕ အခ်ဳိ႕ အေတာ္ စိတ္ပ်က္ေနၾကတယ္လုိ႕ ဆုိပါတယ္။

ေနာက္ ကုမဏၠီတခုကေတာ့ ဦးေအာင္ကုိ၀င္းရဲ႕ ကေမၻာဇ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ကလည္း အဓိက အခန္းကဏၠကေန ပါ၀င္ ပါတ္သက္ေနပါတယ္၊ ဒီအရႈပ္ေတာ္ပုံၾကီးေတြကုိ ေရးျပေနရရင္ တစ္ေထာင့္တည ျပီးႏူိင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး၊

ႏူိင္ငံျခား ကုမဏၠီေတြထဲမွာ ကုိကာကုိလာရဲ႕ ျပည္တြင္း ဒါရုိက္တာ ေဒၚေရႊစင္ နဲ႕ ဘိန္းဘုရင္ Wei Hsueh Kang  အတြက္ ျပည္ပမွာ ဟန္ျပ ကုမဏၠီ ၅ ခု ေလာက္ ဖြင့္ေပးထားတဲ့ Catepillar တုိ႕ ျဖစ္ပါတယ္၊ ႏွစ္ခုစလုံးက တုိက္ရုိက္ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ မရွိပါဘူးလုိ႕ ျငင္းဆုိ ခဲ့ၾကေပမယ့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းေတြမွာ ပါေနတဲ့ သူေတြနဲ႕ေတာ့ စီးပြားေရး ဆက္ဆံမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႕ ဆိုပါတယ္။

ဘိန္းဘုရင္ Wei Hsueh Kang  မွတဆင့္ တရားမ၀င္ ေက်ာက္စိမ္းေတြကုိ ထုခဲြေရာင္းခ်ရတဲ့ ေငြေတြကုိ Catepillar က ေလ်ာ္ဖြတ္ေပးေနတယ္လုိ႕ ေဖၚျပထားပါေသးတယ္၊

ဦးေန၀င္းက သူကုိယ္တုိင္ အက်င့္စာရိတၱပ်က္စီး၊ ဗုိလ္သန္းေရႊက တပ္မေတာ္ရဲ႕ စာရိတၱကုိ ဖ်က္ဆီး၊ ဗုိလ္သိန္းစိန္ကေတာ့ တႏူိင္ငံလုံးရဲ႕ စာရိတၱေတြကုိ ဖ်က္ဆီးခဲ့သူေတြ အျဖစ္ သမုိင္း စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚမွာ ထင္က်န္ခဲ့ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္၊

ကံၾကမၼာ ဆုိတဲ့ တရားသူၾကီးက မသမာသူေတြရဲ႕ လက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ျပီး ျမန္မာႏူိင္ငံ ေရွ႕ေလ်ာက္ ဖြံ႕ျဖဳိးတုိးတက္ တည္ျငိမ္မႈ ရွိမရွိ ဆုိတာကုိ ႏူိ၀င္ဘာလ ၈ ရက္ေန႕မွာ အျပီးသတ္ စီရင္ခ် ခ်မွာ ျဖစ္ပါတယ္၊

HSW

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒမွာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရသူ (ဝါ) ၅၁% အႏိုင္ရသူ (ဝါ) ပါတီက အစိုးရဖြဲ႕ခြင့္ရမယ္လို႔ မပါ,ပါဘူး။ ဖြဲ႕စည္းပံုအရ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစုအဖဲြ႕ က တင္ေျမႇာက္ေသာ ဒုသမၼတ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ အစုအဖဲြ႕က တင္ေျမွာက္ေသာ ဒုသမၼတ၊ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ အစုအဖဲြ႕က တင္ေျမွာက္ေသာ ဒုသမၼတ ဆိုတဲ့ သံုးေယာက္ထဲက တစ္ေယာက္ကသာ သမၼတႀကီး အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံရၿပီး ထိုသူကသာ အစိုးရဖြဲ႕ခြင့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြကုန္အသံျပာ၊ အိမ္မွာရိွတဲ့ဆန္ပါ ဆန္ကဲြျဖစ္မွာ စိုးလို႔ သတိေပးရျခင္းပါ