ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္းဦးသန္းေရႊ၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းႏွင့္ ခရုီနီတုိ႔၏ ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းတြင္းမ်ား ျမန္မာ့သမုိင္းတြင္ အႀကီးမားဆုံးသယံဇာတဓားျပမႈ အျဖစ္ အမည္တပ္ခံရ

ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္းဦးသန္းေရႊ၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းႏွင့္ ခရုီနီတုိ႔၏ ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းတြင္းမ်ား ျမန္မာ့သမုိင္းတြင္ အႀကီးမားဆုံးသယံဇာတဓားျပမႈ အျဖစ္ အမည္တပ္ခံရ

ရန္ကုန္၊ ေအာက္တုိဘာ ၂၃

ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္းဦးသန္းေရႊ၏ မိသားစု၀င္မ်ား၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ထိပ္တန္းခရုိနီမ်ား၏ ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ျမန္မာ့ေခတ္သစ္သမုိင္းတြင္ အႀကီးမားဆုံးသယံဇာတဓားျပမႈႀကီးျဖစ္ေၾကာင္းလန္ဒန္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ Global Witness က အစီရင္ခံစာတြင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိလိုက္သည္။

ျမန္မာတပ္မေတာ္၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအပါအဝင္ ထိပ္တန္းစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားပါဝင္ပတ္သက္ေနသည့္ အဆုိပါေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိၿပီးေနၿပီးေက်ာက္စိမ္းမွရရွိသည့္ ေငြေၾကးသန္းေပါင္းမ်ားစြာမည္ကဲ့သို႔ အသံုးခ်ေနေၾကာင္းလည္းသိရွိရျခင္းမရွိေၾကာင္း ‘ႏုိင္ငံေတာ္ မဟာ လွ်ိဴ႕၀ွက္ခ်က္ႀကီး’ (Big State Secret) အမည္ရအဆိုပါ အစီရင္ခံစာတြင္ ပါရွိသည္။

တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ထုိင္းႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းရွိေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္သူေပါင္းေလးရာေက်ာ္ကိုေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈမ်ားႏွင့္ အစိုးရႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာကုမၸဏီမ်ားထံမွ ရရွိသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကိုတစ္ႏွစ္ၾကာေလ့လာကာယင္းအစီရင္ခံစာကိုထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအရ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ တစ္ႏွစ္တည္းတြင္ပင္ ေက်ာက္စိမ္းေရာင္းခ်မႈမွရသည့္ဝင္ေငြသည္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၂ ဘီလီယံမွ ၃၁ ဘီလီယံအၾကားရွိမည္ဟုခန္႔မွန္းရေၾကာင္းအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယင္းပမာဏသည္ က်န္းမာေရးက႑အတြက္ သံုးစြဲသည့္ အစိုးရ၏အသံုးစရိတ္ထက္ ၄၆ ဆ ပိုမိုမ်ားျပားၿပီးတစ္ႏိုင္ငံလံုး၏ တရားဝင္ အသားတင္ကုန္ထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုး (GDP) ၏ ထက္ဝက္နီးပါး(၄၈ ရာခိုင္ႏႈန္း) ျဖစ္သည္။

အဆုိပါ အစီရင္ခံစာအရဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္းဦးသန္းေရႊ၏ ကုမၸဏီ ႏွစ္ခုအပါအဝင္ ၎ႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ား၊ ယခင္ ကခ်င္ျပည္နယ္တုိင္းမွဴးတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီးလက္ရွိေမြးျမဴေရးႏွင့္ ေရလုပ္ငန္းဝန္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးဦးအုန္းျမင့္၊ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခုိင္ေရးႏွင့္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးေဟာင္းႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးေမာင္ေမာင္သိမ္း၊ လူမႈဝန္ထမ္းကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရဝန္ႀကီးဌာနဒုတိယဝန္ႀကီး၊ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးဘုန္းေဆြႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ နည္းပညာဝန္ႀကီးဌာနဒုတိယဝန္ႀကီး၊ ကာကြယ္ေရးပစၥည္းဝယ္ယူေရးဌာန၏ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးေဟာင္းျဖစ္သူဗိုလ္ခ်ဳပ္(ၿငိမ္း) ဦးဝင္းသန္းတို႔လည္းေက်ာက္စိမ္းအေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနေၾကာင္းသိရသည္။

ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းအမ်ားစု၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ယခင္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၊ လက္ရွိတပ္မေတာ္ပိုင္ ကုမၸဏီမ်ား၊ အစိုးရႏွင့္နီးစပ္သည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကပါဝင္ပတ္သက္ေနေၾကာင္းေတြ႔ရွိရေၾကာင္း Global Witness ၏
အာရွေဒသဒါရိုက္တာMr.Mike Davis က ေျပာဆုိသည္။

သို႔ေသာ္ မည္သည့္ကုမၸဏီကေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္ေပါင္းမည္မွ်ကိုလုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိေနေၾကာင္းကိုမူအေသးစိတ္သိရွိရျခင္းမရွိေၾကာင္းထပ္မံေျပာဆုိသည္။

“ဒီအခ်က္အလက္ေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔လက္လွမ္းမီႏိုင္တဲ့ ကိန္းဂဏန္းအခ်က္အလက္ေတြလည္းမဟုတ္ပါဘူး၊ ဆုိတဲ့အခါမွာေက်ာက္စိမ္းက႑က ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္အေနနဲ႔ က်န္ရွိေနတာျဖစ္ပါတယ္” ဟု ၎က ဆုိသည္။
အစီရင္ခံပါ ကုမၸဏီမ်ားစာရင္းတြင္ Ever Winner၊ ဦးသန္းေရႊမိသားစုပုိင္ဆုိင္သည္ဟုယုံၾကည္ရေသာ ႀကိဳင္၊ ျမန္မာတေကာင္း၊ ျမန္မာတပ္မေတာ္ပုိင္ MEC၊ ဦးပုိင္၊ ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္းႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္ ျမယမုံစသည္ တုိ႔ကဲ့သုိ႔ေသာလုပ္ငန္းမ်ား ပါ၀င္သည္။

ကုမၸဏီစာရင္း ၎တုိ႔တြင္ ရွိေသာ္လည္းအထက္ပါ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၏ အမည္ျဖင့္ ကုမၸဏီ္မ်ားမရွိေၾကာင္း ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ေရာင္း၀ယ္ေရးလုပ္ငန္း ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေအာင္ညႊန္႔သိန္းကThe Voice သုိ႔ ေျပာသည္။

“ဘယ္ကုမၸဏီေတြလည္းဆိုတာစာရင္းေတြရွိတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ေျပာသလို ကြ်န္ေတာ္ကိုေမးရင္ သူတို႔တပ္ထားတဲ့ (အစီရင္ခံစာပါ ခရုိနီႏွင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား) နာမည္ေတြ မပါဘူး။ မပါတာကိုဘယ္အသိနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ကေျပာလို႔မရပါ့မလဲဗ်ာ”ဟုအစီရင္ခံစာပါ တပ္မေတာ္ အႀကီးအကဲေဟာင္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပန္လည္ေျဖၾကားသည္။

ယင္းသုိ႔ေသာစာရင္းရွိကုမၸဏီမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ပါရွိေသာပုဂိဳလ္မ်ားကို Global Witness က ဖြင့္ခ်ထားၿပီးအင္အားႀကီးပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ရာထူးႀကီးအရာရွိမ်ား ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာကုမၸဏီမ်ားကုိမ်က္ႏွာသာေပးကာဗဟိုထိန္းခ်ဳပ္စနစ္ျဖင့္ခ်ထားေပးေၾကာင္းအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေနာက္တစ္ဆင့္အတြက္အေရးပါေၾကာင္းမွန္းဆေနၾကသည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ ႏွစ္ပတ္နီးပါးအလိုတြင္ အစီရင္ခံစာကုိထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ၈ ဖြဲ႕ႏွင့္ တစ္ႏုိင္ငံလုံးပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္မႈရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ (NCA) ေရးထုိးႏုိင္ခံျခင္း၊ သယံဇာတတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေဖာ္ေဆာင္ေရး (EITI) တြင္ ပါ၀င္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ၏ အသိအမွတ္ျပဳမႈ ပုံရိပ္ေကာင္းရရွိရန္ အစုိးရႀကိဳးပမ္းေနစဥ္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ စာမ်က္ႏွာ ၁၂၀ ေက်ာ္ေရးသားေသာယင္းအစီရင္ခံစာထြက္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္သည္။

“ေရြးေကာက္ပြဲမဲဆြယ္ခ်ိန္မွာသူတို႕ကို အခ်ိန္မီဗုံးေပါက္ကြဲလိုက္တဲ့ သေဘာလိုျဖစ္သြားတယ္။သူတို႕ ဂုဏ္သိကၡာ ၊ ပါဝင္ပတ္္သက္မႈ ၊ ေလးစားမႈမ်ားေလ်ာ့က်သြားနိုင္တယ္။ အရွက္သိကၡာအက်ိဳးစီးပြားေဖာ္ထုတ္လိုက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကေတာ့စဥ္းစားရမယ္ ။ ႏုိင္ငံတကာကလည္းစဥ္းစားရမယ့္ အေနအထားတစ္ခု အပါအဝင္ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ျပည္သူအပါအဝင္ တစ္စုံတစ္ခုထိအရင္ကတည္းကယုံၾကည္မႈနည္းေနတာကအခုလိုထုတ္ျပန္ခ်က္ ထြက္လာတာကေတာ္ေတ္ာေလးယုံၾကည္မႈ ကင္းမဲ့လာနိုင္တဲ့ အေျခအေနကိုေဖာ္ထုတ္နိုင္လိုက္တယ္”ဟု EITI လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္ေနေသာသုံးပြင့္ဆိုင္ ညႊန္ေပါင္းအဖြဲ႔ (MSG) အဖြဲ႔ဝင္ ဦးဝမ္ေအာင္က ဆုိသည္။

ေက်ာက္စိမ္းတြင္းမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသားပဋိပကၡသည္ ဆက္ႏြယ္မႈရွိေနၿပီးအစိုးရတပ္မေတာ္သာမက KIA/KIO ၏ ဝင္ေငြအဓိကအားထားရျခင္းေၾကာင့္ ေက်ာက္စိမ္းမွဝင္ေငြမ်ားကိုထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္ တုိက္ပြဲဆင္ႏြဲျခင္းသည္ ႏွစ္ဖက္စလံုးအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာက်သည့္ ဦးစားေပးမႈျဖစ္ေၾကာင္းလည္းအစီရင္ခံစာတြင္ ပါရွိသည္။

ျမန္မာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ အကူအညီေပးေနေသာ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အစုိးရမ်ားအေနႏွင့္လည္း ျမန္မာအာဏာရွင္တုိ႔၏ ေငြဝင္ေပါက္ႀကီးျဖစ္ေသာေက်ာက္စိမ္းက႑ကုိအာရုံစုိက္ရန္ အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင္း ယင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒမွာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရသူ (ဝါ) ၅၁% အႏိုင္ရသူ (ဝါ) ပါတီက အစိုးရဖြဲ႕ခြင့္ရမယ္လို႔ မပါ,ပါဘူး။ ဖြဲ႕စည္းပံုအရ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစုအဖဲြ႕ က တင္ေျမႇာက္ေသာ ဒုသမၼတ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ အစုအဖဲြ႕က တင္ေျမွာက္ေသာ ဒုသမၼတ၊ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ အစုအဖဲြ႕က တင္ေျမွာက္ေသာ ဒုသမၼတ ဆိုတဲ့ သံုးေယာက္ထဲက တစ္ေယာက္ကသာ သမၼတႀကီး အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံရၿပီး ထိုသူကသာ အစိုးရဖြဲ႕ခြင့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြကုန္အသံျပာ၊ အိမ္မွာရိွတဲ့ဆန္ပါ ဆန္ကဲြျဖစ္မွာ စိုးလို႔ သတိေပးရျခင္းပါ