ရန္ကုန္သမိုင္း

ရန္ကုန္သမိုင္း ______________ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္၏သမိုင္းသည္ ေရွးႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ေက်ာ္ကအစျပဳခဲ့သည္။ ဗုဒၶမပြင့္မီ အ ခ်ိန္ကစ၍ အိႏိၵယျပည္ေတာင္ပိုင္း ကလိဂၤတုိင္း၊ ၾသရိႆ နယ္မွ လူမ်ား ကုန္ကူးယင္း ေရာက္ ရွိခဲ့ၾကသည္။ ျမတ္စြာဘုရားပြင့္ေတာ္မူျပီး ခ်ိန္တြင္ တိဖုႆ ႏွင့္ ဘလႅိက ကုန္သည္ညီေနာင္ တို ့သည္ လွည္း ၅၀၀-ျဖင့္ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာ မဇၩိမေဒသသို ့ကုန္ေရာင္းကုန္ဝယ္ ျပဳယင္ းေရာက္ရွိခဲ့ၾကသည္။ ဘုရားသခင္က ေပးသနားလိုက္သည့္ ဆံေတာ္ရွစ္ဆူကို ကုန္သည္ညီ ေနာင္တို ့ပင့္ေဆာင္လာကာ ဥကၠလာပမင္းၾကီးႏွင့္ ညွိႏွိုင္း၍ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလျပည့္ေန ့တြင္ သိဂၤုတၱရ ကုန္းေတာ္ေပၚ၌ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ကို တည္ထားကိုး ကြယ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္သည္ တည္စက ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္မွာ ၆၆-ေပသာ ရွိသည္။ ေနာက္ပိုင္ းတြင္ ျမန္မာမင္းမ်ား၊ မြန္မင္းမ်ား အဆက္ဆက္တို ့ျပဳျပင္မြမ္းမံခဲ့သျဖင့္ ယေန ့ဥာဏ္ေတ ာ္ အျမင့္ျဖစ္သည့္ ၃၂၆-ေပအထိ ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဒဂံုျမိဳ ့ေဟာင္း( ယေန ့ရန္ကုန္ ) မွ သာသနာေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံု အၾကြင္းအက်န္ မ်ားကို ယခုအခါတြင္ မူလပံုစံအတိုင္း မေတြ ့ရေတာ့ေပ။ ေရွးေဟာင္းတူးေဖာ္မွုမ်ားကို ဒု တိယကမၻာစစ္မတုိင္မီက တံတားကေလး၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ပါဠိဘာသာျဖင့္ ေရးထိုးထားေသာ အုတ္ခြက္မ်ားကို ေတြ ့ရွိရေပသည္။ ထိုအုတ္ခြက္တို ့သည္ ၁၂-ရာစုႏွင့္ ၁၃-ရာစုအတြင္း က ျဖစ္ေၾကာင္း ခန္ ့မွန္းၾက၏။ ထို ့ျပင္ ၁၁-ရာစုအတြင္းကဟု ခန္ ့မွန္းရေသာ ေၾကးဆင္း တုငယ္ကိုလည္း ေတြ ့ရ၏။ ဤတူးေဖာ္မွုျပဳေသာေနရာသည္ ယခုအခါတြင္ နာဂလိုဏ္ဂူအ ျဖစ္ ေခတ္မီပံုစံအေဆာက္အအံုျဖစ္ေနေလျပီ။ ဥကၠလာပျမိဳ ့သည္ ဥကၠလာပမင္းၾကီးတည္ေထာင္၍ ဥကၠလာပမင္းဆက္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ေ ရွးေဟာင္းျမိဳ ့ေတာ္ျဖစ္ေလသည္။ ထိုျမိဳ ့မွာ ေရႊတိဂံုေစတီ တည္ရွိရာ သိဂၤုတၱရကုန္းေတာ္ ၏ ေျမာက္ဘက္တြင္ တည္ရွိသည္ဟု သိရ၏။ ပုဂံေခတ္ထိုးေက်ာက္စာတို ့တြင္ 'ဒဂံု'ဟူုေ သာ အမည္ကို ေတြ ့လာခဲ့ရ၏။ ထိုအခ်ိန္က ဘုရားဖူးခရီးသည္တို ့၏ ကြန္းေထာက္စခန္းမွ် ေလာက္သာ ထင္ရွားခဲ့ေလသည္။ ၁၇၅၅-ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂-ရက္ေန ့တြင္ အေလာင္းဘုရား သည္ ဗညားဒလရန္ကို ႏွိမ္နင္းရန္ ဒဂံုသို ့စုန္ဆင္းလာသည္။ ထိုအခါ အေလာင္းဘုရားဳက "ရန္တကာတို ့ကို ကုန္စင္ေအာင္ တုိက္မည္"ဟု အဓိဌာန္ျပဳကာ ေအာင္ျမင္ခဲ့သျဖင့္ 'ရန္ ကုန္'ဟူေသာ အမည္ေပး၍ ျမိဳ ့ရိုးမ်ား တည္ေဆာက္ကာ ျမိဳ ့သစ္တည္ခဲ့သည္။ ဤျမိဳ ့သစ္ မွာ ဆူးေလဘုရား၏ အေရွ ့ေတာင္ဘက္ျခမ္းတြင္ တည္ရွိေပသည္။ ထို ့ေနာက္ ၁၈၄၁-ခုႏွ စ္ခန္ ့တြင္ သာယာဝတီမင္းသည္ ေရႊတိဂံုဘုရားေတာင္ဘက္ မလွမ္းမကမ္း၌ ျမိဳ ့ေတာ္ကို ' ေအာင္ေျမရန္ႏွင္'၊ နန္းေတာ္ကို 'ျမတ္နန္းေအာင္ခ်ာ' ဟူ၍ အမည္အသီးသီးေပးကာ ျမိဳ ့သစ္တည္ျပီး ၃-လေက်ာ္ခန္ ့ေနထိုင္ခဲ့သည္။ ဤျမိဳ ့သစ္သည္ အဂၤလိပ္ျမန္မာ စစ္ပြဲ ႏွစ္ၾ ကိမ္ျဖစ္မွုေၾကာင့္ ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ ရွင္မျဖဴ ကၽြန္းအေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္းျပီး ၁၈၄၂-ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္ျမန္မာပထမစစ္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့ သည္။ အဂၤလိပ္တို ့သည္ ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းသို ့သေဘၤာမ်ားျဖင့္ ေရာက္ရွိလာျပီး ျမိဳ ့ေစာင့္ တပ္ကို တုိက္ခုိက္သိမ္းပိုက္သည္။ ( အေပၚပံု ) ထိုအခါ မဟာဗႏၶဳလဦးစီးေသာ ျမန္မာတပ္ မၾကီးခ်ီတက္လာကာ ေရႊတိဂံု ခံတပ္ႏွင့္ ၾကည့္ျမင္တိုင္ခံတပ္တို ့ကို အျပင္းအထန္တိုက္ခုိ က္သည္။ သို ့ေသာ္လက္နက္ခ်င္းမမွ်သျဖင့္ ဆုတ္ခြာေပးရာ မဟာဗႏၶဳလသည္ ဓႏုျဖဴတြင္က် ဆံုးခဲ့ရသည္။ အဂၤလိပ္တို ့က ေျမထဲျမိဳ ့အထိ ေရေၾကာင္းခ်ီတက္လာရာ ၁၈၂၆-ခုႏွစ္တြင္ ရႏ ၱပိုစာခ်ဳပ္ျဖင့္ စစ္ေျပျငိမ္းခဲ့သည္။ ဤစစ္ပြဲတြင္ ျမန္မာတို ့က ရခုိင္ႏွင့္ တနသၤာရီကို ေပ းလိုက္ရသည္။ အဂၤလိပ္ကုန္သေဘၤာမ်ားမွကက္ပတိန္မ်ား၏အမွုကို ရန္ကုန္ျမိဳ ့ေတာ္ဝန္က စစ္ေဆးအျပစ္ ေပးသည္ကို မေက်နပ္သျဖင့္ ၁၈၅၂-ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္တို ့က ဒုတိယအၾကိမ္ က်ဴးေက်ာ္တို က္ခုိက္လာျပန္သည္။ ရန္ကုန္စစ္မ်က္ႏွာတြင္ ျမန္မာတို ့ကသိမ္ျဖဴ ခံတပ္ႏွင့္ ေရႊတိဂံုခံတပ္ တို ့မွ အျပင္းအထန္ ခုခံတိုက္ခုိက္ၾကသည္။ သို႔ ့ေသာ္ ထိုစစ္ပြဲတြင္လည္း ျမန္မာတို ့အေရ းနိမ့္ခဲ့ၾကရျပန္သည္။ အဂၤလိပ္တို ့က ပဲခူးနယ္ကို သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အဂၤလိပ္တို ့ႏွင့္ စစ္သံုးၾကိမ္တိုင္ျဖစ္ပြားျပီးေနာ္က ၁၈၈၅-ခုႏွစ္တြင္ ျဗိ တိသွ်ကိုလိုနီလက္ေအာက္သို ့ေရာက္ရွိခဲ့ရေလသည္။ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားတို ့သည္ စည္းလံုးညီညြတ္စြာျဖင့္ နယ္ခ်ဲ ့တို ့၏ဖိႏွိပ္မွုမ်ားကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တြန္းလွန္ခဲ့ၾကသည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ အစပိုင္းတြင္ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ႏွင့္ ဂ်ပ န္တို ့က ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္လက္မွ ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။ ဖက္ဆစ္တို ့အုပ္ခ်ဳပ္စ ဥ္အတြင္း ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းမွုမ်ားျပဳလာသျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးစီးေသာ ဗမာ့တပ္မေ တာ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသာတို ့သည္ ဖက္ဆစ္ကို ေတာ္လွန္ရန္ စည္းရံုးခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၅-ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၇-ရက္ေန ့တြင္ ေရႊတိဂံုဘုရား အေနာက္ေျမာက္ဘက္ရွိ စစ္ေရးျပ ကြင္း ( ယခုေတာ္လွန္ေရး ပန္းျခံ ) ၌ စစ္ထြက္အခမ္းအနား က်င္းပခဲ့သည္။ ဤအခမ္းနာ းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက "ဗမာပီပီ ဗမာ့ေသြးျပျပီး ဒီေအာင္ပြဲကို ရေအာင္ၾကိဳးစားၾက ပါ"ဟူ၍ မိန္ ့ခြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ မတ္လ ၂၇-ရက္ေန ့တြင္ ဖက္ဆစ္တို ့ကို ေတာ္လွန္ခဲ့ၾ ကရာ ေမလဆန္းတြင္ ရန္ကုန္ကို ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္တို ့က ယာယီျပ န္လည္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ထို ့ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအမွဴ းျပဳ၍ တမ်ိဳးသားလံုး၏ ဝိုင္းဝန္ းၾကိဳးပမ္းမွုေၾကာင့္ ၁၉၄၈-ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၄-ရက္ေန ့တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အခ်ဳပ္အျခ ာအာဏာပိုင္လြတ္လပ္ေသာႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ စာေပဗဟုသုတ တိုးပြားၾကပါေစ။ ။ ။ ၁၈၇၀-၁၈၉၀ ခုႏွစ္၀န္းက်င္မွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးရဲ႕ ႐ွားပါးဓာတ္ပံုမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္႐ႈႏိုင္ေအာင္ တင္ေပးလိုက္ပါတယ္။