မြန္ဒုကၡသည္ ေနရပ္ျပန္ေရး မေရရာေသး

ထိုင္းဒုကၡသည္ စခန္းမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဒုကၡသည္မ်ား

မြန္ျပည္နယ္အတြင္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာျဖစ္ခဲ့တဲ့ စစ္ေရးပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ေနရပ္စြန္႔ခြာ တိမ္းေရွာင္ေနရတဲ့ IDP ဒုကၡသည္ ေတြအတြက္ ႏိုင္ငံတကာအေထာက္အပံ့ေတြ နည္းပါးလာသလို၊ သူတို႔ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးဟာလည္း မေရမရာ မေသခ်ာတဲ့ အေျခအေနမွာ ရိွေနတယ္လို႔ မြန္လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြ ေျပာၾကပါတယ္။ လာမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမွာ ဒီျပည္တြင္းဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေရးကို ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးေပးဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုထားတယ္လို႔ မြန္ျပည္လူ႔အခြင့္ အေရးေဖာင္ေဒးရွင္းအပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ ၃ ဖဲြ႔က ဒီကေန႔ ထုတ္ျပန္ေျပာဆိုပါတယ္။ ထိုင္းအေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ ကိုႏိုင္ကြမ္းအိမ္က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

မြန္ျပည္လူ႔အခြင့္အေရးေဖာင္ေဒးရွင္း (Human Rights Foundation of Monland)၊ ဘားမားလင့္ခ္(Burma Link )ႏွင့္ ျမန္မာ့အေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သူမ်ားအဖြဲ႔ (Burma Partnership) တုိ႔ကေနပူးေပါင္းျပီးေတာ့ မြန္ျပည္နယ္နဲ႕ ဆက္စပ္ ရာေဒသအတြင္းက ျပည္တြင္းေနရပ္စြန္႔ခြာ တိမ္းေရွာင္ေနရသူ(IDP)ေတြရဲ႕ ေနရပ္ျပန္နိုင္ေရးနဲ႕စပ္လ်ွင္းျပီး မေန႕က မြန္ျပည္နယ္ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕မွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္ခဲ့တာပါ။

ျပည္တြင္းေနရပ္စြန္႔ခြာတိမ္းေရွာင္ေနရသူေတြရဲ႕ ေနရပ္ရင္းျပန္နိုင္ေရးကိစၥအတြက္ အဓိကထားရွင္းလင္းတင္ျပထား တယ္လို႕ အဖြဲ႕ ရဲ႕ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ နိုင္ဦးမြန္ကေျပာပါတယ္။

“ျပည္တြင္းစစ္ပြဲေၾကာင့္ ေျပာင္းေရြ႕ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ဆႏၵအေလ်ာက္ ေနရပ္ျပန္တဲ့ကိစၥမွာ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ိဳးစီစဥ္ေဆာင္ရြက္ထားဖို႔ဆိုတာေတြကို ဒုကၡသည္ေတြအတြက္လုပ္ေပးေနတဲ႔ INGO ေတြ CSO ေတြ CBO ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ိဳးဒီကိစၥအေပၚမွာ စီမံထားမႈေတြကို က်ေနာ္တို႔ အဓိက highlight လုပ္ထားပါတယ္။”

မြန္ျပည္နယ္နဲ႕ ဆက္စပ္ရာေဒသအတြင္း ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္ ခေလာ့ဂနီစခန္း ဗလဲဒြန္ဖိုက္စခန္း၊ ခ်ဲတိုက္စခန္း၊ ေရးေခ်ာင္းဖ်ားေဒသနဲ႕ ထား၀ယ္ေခ်ာင္းဖ်ားေဒသ က IDPစခန္းေတြမွာ ျပည္တြင္းေနရပ္စြန္႔ခြာ တိမ္းေရွာင္ေနရသူဦးေရ (၃၅၀၀၀)ေက်ာ္ ရွိေနသလို မြန္လက္နက္ကိုင္အဖြ႕ဲတခုျဖစ္တဲ့မြန္ျပည္သစ္ပါတီရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမမွာ အေျချပဳေနခဲ့ ပါတယ္။

ဒီျပည္တြင္းေနရပ္စြန္႔ခြာတိမ္းေရွာင္ေနရသူေတြဟာ စစ္ေရးပဋိပကၡနဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မွဳဒဏ္ကေန ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ေနရသူေတြလို႕ နိုင္ဦးမြန္ကေျပာပါတယ္။

“အဓိက ဒီကိုေရာက္လာတဲ့အေၾကာင္းအရင္းက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ခံရလို႔ ေရာက္ရွိလာတာျဖစ္သလို ၊ တခ်ိဳ႕လူေတြက်ေတာ့ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡၾကားမွာ တည္ျငိမ္မႈမရွိပဲနဲ႔ ေနေနရတဲ့ ပံုစံေတြ ၊ ေနေနရတဲ့အေျခအေနေတြကေနၿပီးေတာ့ တိမ္းေရွာင္ၿပီးေရာက္ရွိ လာတဲ့လူေတြလည္းရွိပါတယ္။ အခုက်ေနာ္တို႔ေတြ႔ေနရတဲ႔ကိစၥက ေနရပ္ရင္းျပန္သြားလို႔ရွိရင္ သူတို႔ရဲ႕ လက္ငုတ္လက္ရင္းၿခံေတြ ၊ လယ္ယာေျမေတြရွိတယ္။ ဒါေတြက အခုေလာေလာဆယ္ တပ္ကသိမ္းထားတာေတြရွိသလို၊ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈရဲ႕ ေနရာလိုအပ္ခ်က္ အတြက္ျဖစ္သြားတာေတြရွိတယ္။ ဆိုေတာ့အခါ ဒီဟာေတြကို ဘယ္လိုမ်ိဳးျပန္ၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းေပးမလဲဆိုတဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္တခုရွိတယ္။”

ခေလာ့ဂနီစခန္းမွာ အႏွစ္(၂၀)ေက်ာ္ေနထိုင္ေနရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတဦးကေတာ့ လက္ရွိမွာ ကယ္ဆယ္ေရး ေထာက္ပံ့မႈ အစီအစဥ္ရပ္ဆိုင္း ေနလို႕ အခက္ခဲရွိေနေပမယ့္ ေနရပ္ရင္းကိုျပန္ဖို႕မျဖစ္နိုင္ဘူးလို႕ မြန္ဘာသာနဲ႕အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ကြ်န္မတို႕ ဒီစခန္းမွာေနေနတာ အႏွစ္(၂၀)ေက်ာ္ျပီ။ အခုဆိုေထာက္ပံ့ေရးအကူညီေတြလည္း ရပ္ဆိုင္းေနေတာ့ ရြာသားေတြ လဲ အခက္ေတြ႕ေနၾကတယ္။ ေနရပ္ရင္းကိုျပန္ဖို႕လဲ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္နိုင္ဘူး။ ျခံလဲမရွိေတာ့ဘူး။ ဟိုကိုေရာက္ရင္ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ဖို႕က ခက္တယ္။ ဒီမွာေတာ့ တေန႕လုပ္လိုက္ စားလိုက္ဆိုေပမယ့္ အလုပ္ရွိလို႕ခံသာေသးတယ္။”

မြန္ IDP စခန္းဟာ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ၾကာခဲ့ေပမယ့္ေရရွည္ခိုင္ျမဲတဲ့ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းေတြ မထူေထာင္ႏိုင္ ေသးတဲ့ အျပင္ ေထာက္ပံ့မႈေတြလဲ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ေလ်ာ့နည္းလာတာေၾကာင့္ စခန္းေနသူေတြအတြက္ စိုးရိမ္ ေနရတဲ့အေနထားမွာရွိေနပါတယ္။

လက္ရွိမွာ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အေနနဲ႕ ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ျပည္နယ္နဲ႕ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတယ္ဆိုေပမယ့္NCA ေခၚ တျပည္လုံးအတိုင္းအတာ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္မေရးထိုးနိုင္ေသးတဲ့ အေန အထားမွာရွိေနပါတယ္။

လာမယ့္ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံက်င္းပတဲ့အခါ ဒီျပည္တြင္းေနရပ္စြန္႔ခြာ တိမ္းေရွာင္ေနရသူေတြအေရအတြက္ထည့္စဥ္းစားေပးဖို႕ အဖြဲ႕အေနနဲ႕က ေတာင္းဆိုထားတယ္လို႕ အဖြဲ႕ရဲ႕ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ နိုင္ဦးမြန္ကေျပာပါတယ္။

“ေနရပ္ရင္း ဆႏၵအေလ်ာက္ေျပာင္းေရြ႕ဖို႔ဆိုတဲ့ ဒီမူေဘာင္ကို ႏိုင္ငံေရးသေဘာတူတဲ့ မူေဘာင္မွာထည့္သြင္းေပးဖို႔ဆိုတဲ့ ေတာင္းဆိုထားတာရွိတယ္။ ေနာက္တခါ အရင္အတိတ္ ၃၊၄၊ ၅ ႏွစ္တုန္းက မေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ ဆႏၵအေလ်ာက္ေနရပ္ျပန္တဲ့ အစီအစဥ္ေတြရဲ႕ အခက္အခဲေတြ စိန္ေခၚမႈေတြကို ျပန္ၿပီးသံုးသပ္ပါ။ ၿပီးတဲ့အခါ ေနရပ္ရင္းမွာရွိတဲ့ ေရရွည္တည္တန္႔တဲ့ တည္ၿငိမ္မႈျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္က က်ေနာ္တို႔ ေနရာကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေလးအနက္ထားဖို႔ က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းထားတာရွိတယ္။”

အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္(NLD)အစိုးရသစ္တက္လာျပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းႏုိင္ငံေရးအေျခအေန တည္ ၿငိမ္လာတာနဲ႕အမွ် ဒုကၡသည္ေတြေနရပ္ျပန္ေရး မၾကာခင္စတင္နိုင္လိမ့္မယ္လို႕ သတင္းထြက္ေပၚလာအျပီး ကူညီ ေထာက္ပံ့မႈ အစီအစဥ္ေတြေလ်ာ့က်သြားသလို ျမန္မာႏုိင္ငံအေရွ႔ေတာင္ပိုင္းေဒသဟာ ကုလသမဂၢရဲ႕လူသားခ်င္း စာနာမႈ႔ေဆာင္ရြက္ခ်က္ အစီအစဥ္မွာမပါ၀င္ေတာ့ဘဲ တျခားေနရာေရႊ႕သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ IDP စခန္း ေနသူေတြ အတြက္ အခက္ေတြ႕ေနတယ္လို႕ “လူမသိ သူမသိ ဘ၀မ်ား” အစီရင္ခံစာမွာေဖၚျပထားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္း(၉)ခုက ဒုကၡသည္ေတြကို ေနရပ္ျပန္လည္ေခၚယူနိုင္ေရး အတြက္ ဇူလိုင္လကုန္ပိုင္းမွာ ျမန္မာအစိုးရကေန ေကာ္မတီတရပ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

ဒုကၡသည္ေတြနဲ႕ IDP စခန္းေနျပည္သူေတြအေနနဲ႕ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တို႕ စစ္ေရးမၿငိမ္သက္ေသးတဲ့အေျခအေနရယ္ ယခင္လယ္ယာေျမသိမ္းဆည္းခံရမႈ ျပႆနာေတြဟာ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ ျပန္ေရးအတြက္ အဓိကအတားအဆီး တခုလိုျဖစ္ေနတယ္လို႕ ဒုကၡသည္ အေရးကူညီေဆာင္ရြက္သူေတြကေျပာပါတယ္။

ႏုိင္ကြန္းအိမ္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)