မိုးေလဝသ ပညာရွင္ ေဒါက္တာ ဦးထြန္းလြင္ NLD အစိုးရကို ဘာျဖစ္ေစခ်င္သလဲ

မိုးေလဝသ ပညာရွင္ ေဒါက္တာ ဦးထြန္းလြင္ NLD အစိုးရကို ဘာျဖစ္ေစခ်င္သလဲ

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္အတူ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲမ်ားလည္း ျမန္ဆန္ေနသည္ ျဖစ္ရာ မိုးေလဝသ ပညာရွင္ ေဒါက္တာ ဦးထြန္းလြင္ႏွင့္ မဇၩိမက ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အေျပာင္းအလဲမ်ားတြင္ အစိုးရတစ္ရပ္ မၾကာခင္ ေျပာင္းလဲေတာ့မည္ျဖစ္ရာ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲ၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈတို႔အတြက္ အစိုးရတစ္ရပ္ လုပ္ေဆာင္သင့္သည္မ်ားကို ဆရာ ဦးထြန္လြင္က အႀကံေပးသြားခဲ့သည္။



ေမး ။ ။ က်ေနာ္ ပထမဆံုး ေမးခ်င္တာက က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ ရာသီဥတု ေဖါက္ျပန္တယ္၊ မိုးေလဝသ မမွန္ဘူး ဒါေတြဟာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈေၾကာင့္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ ေနာက္တက္လာမယ့္ အစိုးရကို ဆရာ ဘာမ်ား ေျပာခ်င္ပါသလဲ။ ပညာရွင္ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အစိုးရကို ဘာမ်ား ကူညီႏုိင္မလဲ။

ေျဖ ။ ။ အစိုးရဆိုတဲ့ စကားဟာ ဘာလဲ က်ေနာ္ အစိုးရေပၚမွာ ဘယ္လို သေဘာထားလဲေပါ့။ ဒါက က်ေနာ့္ စကား အစစ္မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္ ၾကားဖူးတာေပါ့။ အဲတာေလးက ေတာ္ေတာ္ ေကာင္းတယ္။ ႏိုင္ငံအေပၚ သစၥာရွိပါ။ အစိုးရကိုေတာ့ ထိုက္တန္မွ သစၥာရွိပါ။ က်ေနာ္ ထုိက္တန္ရင္ေတာ့ သစၥာရွိမွာေပါ့ မဟုတ္ဘူးလား။ မထိုက္တန္ရင္ေတာ့ ဘာသစၥာရွိဖို႔ လိုလဲ။ မလိုပါဘူး ဘယ္အစိုးရပဲ ျဖစ္ျဖစ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ၾကည့္ရမွာ ႏိုင္ငံကို ၾကည့္ရမွာကိုး။ ႏိုင္ငံအတြက္ အက်ိဳးရွိမလား မရွိဘူးဆိုလည္း မရွိတဲ့အေၾကာင္း ေျပာရမွာပဲ ဒါကိုယ့္အလုပ္ပဲေလ။

က်ေနာ္ ေနရာတကာမွာ လွ်ာရွည္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ေနရာတကာလဲ ၀င္မေျပာဘူး။ က်ေနာ္သိတာ မိုးေလ၀သပဲ သိတယ္ မိုးေလ၀သ ရာသီဥတု ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္ ေျပာမယ္။ သဘာ၀ေဘးသိမယ္ ဒီေလာက္ေတာ့ က်ေနာ္ ေျပာႏိုင္တယ္။ က်ေနာ္ဟာ ဆရာႀကီးဆိုၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေရးေတြ ေမးလဲ ဒီေလာက္ မသိဘူးေပါ့ေနာ္။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္ကလည္း က်ေနာ့္စည္းနဲ႔ က်ေနာ္ေနရမွာေပါ့။

ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ေျပာစရာ ရွိတာေတာ့ ေျပာရမွာပဲ။ အဲေတာ့ တြန္းတဲ့ အခါေတာ့ တစ္ေလ်ာက္လံုး တြန္းေနတာပဲ။ အရင္တုန္းကေတာ့ ခပ္ရြံ႕ရြံ႕ေပါ့။ ခုေတာ့ ခပ္ရဲရဲေပါ့ဗ်ာ။ အေျခအေနအရ ၾကည့္ရတာေပါ့။ မိဘရဲ႕ မ်က္ႏွာရိပ္ မ်က္ႏွာကဲေတာ့ ၾကည့္ရတာေပါ့။ ဟုတ္လား အေျခအေန ေကာင္းရင္လည္း ေကာင္းသလိုေပါ့။ ငိုတန္ ငိုျပရမွာေပါ့။ ငိုမွ မငိုေသးဘူး အသံေလး ထြက္တာနဲ႔ နားရင္း႐ိုက္တဲ့ အေဖနဲ႔ ေတြ႕ရင္ေတာ့ ၿငိမ္ရတာေပါ့။ ဒီလိုပဲ သြားမွာပဲ။

ေမး ။ ။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လာမယ့္ အစိုးရ တစ္ရပ္အေနနဲ႔ ေရရွည္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေရတိုပဲျဖစ္ျဖစ္ သဘာဝ ေဘးအႏၱရယ္ပဲ ေျပာေျပာ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးပဲဆိုဆို ဘာေတြမ်ား ျပင္ထားသင့္သလဲ ဘာေတြမ်ား လုပ္သင့္သလဲ။

ေျဖ ။ ။ က်ေနာ္ရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳအရ ေျပာရရင္ေတာ့ နံပါတ္ ၁ အေရးႀကီးဆံုးက လူမွန္ ေနရာမွန္ပဲ ဒါက်ေနာ္ ခံယူစိတ္ေပ့ါေနာ္။ ဘယ္အလုပ္မဆို ပညာရွင္ဆိုတာ ရွိတယ္။ အဲဒါေတာ့ ယံုဗ်ေနာ္။ ဥပမာ က်ေနာ္ မိုးေလ၀သေတြ ေျပာေနတယ္။ က်ေနာ္ လုပ္တဲ့အလုပ္ကို ဘယ္သူမွ မေျပာႏုိင္ပါဘူး ငါဘဲေျပာႏုိင္တယ္ဆိုတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္သူ၀င္ေျပာေျပာ ရတယ္ဆိုတာလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ Train ေတာ့ လုပ္ေပးရမယ္။ ဟဲ့ေကာင္လာစမ္း ေျပာဆို ေျပာခုိင္းဘယ္ေတာ့မွ မရဘူး။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက သူ႔ေနရာနဲ႔သူ ပညာရွင္ ရွိတယ္။ အဲဒီပညာရွင္ကို တန္ဖိုးထားဖို႔ လိုပါတယ္္။

သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ဆိုတာ ပညာရပ္သပ္သပ္ သင္ယူရတယ္။ သင္ယူမွသိတယ္။ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရးမွာ ရာထူးႀကီး ယူၿပီးေတာ့ ထိုင္ေနရင္ ဘယ္အလုပ္ျဖစ္မွာ
တုန္း။ ပညာက ပညာလို သြားမွရမယ္ဗ်ေနာ္။ ေျပာရရင္ေတာ့ မိုးက်ေရႊကိုယ္ေတြေတာ့ မျဖစ္ဘူး။ သူ႔ဟာသူ Train လုပ္သြားရမယ္။ Train သာလုပ္သြား ဘယ္အလုပ္မဆို မျဖစ္ဘူးဆိုတာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ အခ်ိန္တန္ရင္ေတာ့ ေအာင္ျမင္မွာပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ လူမွန္ေနရာမွန္ ျဖစ္ဖ႔ိုရယ္၊ ဒီမိုးက်ေရႊကိုယ္ ကိစၥႀကီး ပေပ်ာက္သြားဖို႔ရယ္ အဲဒါက အေရးအႀကီးဆံုးပဲ။

ေမး ။ ။ အခုနေျပာတဲ့ဟာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အစိုးရကိုေျပာတာေပ့ါ။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူလူထုေတြ အေနနဲ႔ကေကာ ဒီသဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ထိန္းသိမ္းမႈကလည္း ရာသီဥတုေဖါက္ျပန္မႈနဲ႔ တုိက္႐ိုက္ အခ်ိဳးက်ေနတာကိုး။ ဒီေတာ့ ျပည္သူေတြကေကာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ မပ်က္စီးဖို႔ ဘာလုပ္သင့္ၾကသလဲ။

ေျဖ ။ ။ က်ေနာ္္ အခ်ဳပ္ပဲေျပာမယ္ေနာ္။ ဟာ ခင္ဗ်ား ဒါမလုပ္ပါနဲ႔၊ သစ္မခုတ္ပါနဲ႔ ဟုိဟာ မလုပ္ပါနဲ႔ ေျပာရင္ အမ်ားႀကီးပဲဗ်။ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ပတ္သက္ေနတာေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ အခ်ဳပ္က ဘာလဲဆိုေတာ့ ဥပမာ ေျပာရရင္ ဒီႏွစ္ေပ့ါ မတ္လ ၂၃ ရက္ေန႔က ကမၻာ့မိုးေလ၀သေန႔၊ ကမၻာ့မိုးေလ၀သေန႔က ႏွစ္တိုင္းက်င္းပတယ္။ က်င္းပတိုင္းလည္း လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ အေနအထားေတြေပၚမွာ ၿခံဳငံုၿပီးတာ့ အေရးႀကီးဆံုး ကိစၥတစ္ရပ္ကို Highlight လုပ္တဲ့အေနနဲ႔ သူက ေဆာင္ပုဒ္လုပ္ၿပီးေတာ့ က်င္းပတယ္။

အခုနေမးခြန္းရဲ႕ အေျဖက အဲမွာရွိတယ္။ ကေန႔ အေရးႀကီးဆံုးဟာကို ကမၻာ့မိုးေလ၀သအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ဒီႏွစ္အတြက္ ေဆာင္ပုဒ္ သတ္မွတ္ထားတယ္။ အဲဒီေဆာင္ပုဒ္က ဘာလဲဆိုေတာ့ Climate Knowledge for Climate Action ၊ ရာသီဥတုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လုပ္စရာအလုပ္ေတြ သဘာ၀ေဘး အႏၱရာယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး အားလံုးက လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီအလုပ္ေတြ လုပ္ဖုိ႔အတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေနတာ Knowledge ပဲ။ က်ေနာ္္ကေတာ့ တစ္ခြန္းထဲေျဖမယ္။ Climate Knowledge ျဖစ္ေအာင္ပဲ အားလံုးႀကိဳးစားၾကပါ ဒါပါပဲ။

လူထုမွာလဲ Climate Knowledge Public Education ေတြေပးရမယ္။ နားလည္ေအာင္ေျပာျပရမယ္။ တစ္ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ နားလည္ ေအာင္ေျပာျပတဲ့ လူတစ္ေယာက္က ေျပးေဟ့ဆုိရင္ ခ်က္ခ်င္းထေျပးတယ္။ ေျပာမထားတဲ့ လူတစ္ေယက္က ေျပးေဟ့ဆိုလဲ ဘာလဲ ဘာျဖစ္လို႔လဲ။ နာဂစ္ၾကည့္ေပ့ါဗ်ာ။ ဘယ္သူေျပးလည္း ဘယ္သူမွမေျပးဘူး။ အဲဒါဘာျဖစ္လို႔လဲ Knowledge မရွိလို႔။ က်ေနာ့္္အျမင္ကေတာ့ Knowledge ျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္္တုိ႔ လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။

ေမး ။ ။ အျခားႏုိင္ငံေတြကို က်ေနာ္တို႔ ၾကည့္လို႔ရွိရင္ သူတို႔သစ္ပင္ေတြကို ေတာ္ေတာ္ တန္ဖိုးထားတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ စိုက္ပ်ဳိးတယ္။ ဥပမာ စကၤာပူတို႔ တ႐ုတ္ေတာင္မွ အဲဒါမ်ဳိးလုပ္တယ္။ က်ေနာ္္တို႔မွာ အခုက်ေနာ္္တို႔ လမ္းေဘးဘက္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကြန္ကရစ္ခင္းေနတယ္ ဆိုလည္း မလြတ္ဘူးဆို ျဗဳန္းခနဲဒိုင္းခနဲ လဲွခ်လိုက္တာပဲ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဆရာနည္းနည္းေျပာပါဦးဆရာ။

ေျဖ ။ ။ နံပါတ္ တစ္ က ဘာျဖစ္လဲ။ စည္းကမ္းေနာ္ စည္းကမ္း မလိုက္နာတဲ့
လူကလည္း မလိုက္နာဘူး။ စည္းကမ္းကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမယ့္ တာ၀န္ရွိတဲ့ သူကလည္း ဒီစည္းကမ္းအတိုင္း အေရးမယူဘူး။ အမ်ားႀကီးေပ့ါ။ အဲဒီေတာ့ ဒီၿမိဳ႕ျပနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးမွန္း က်ေနာ္္သိပါတယ္။

အခု တံတားေတြေဆာက္ေနတယ္၊ တစ္ခ်ဳိ႕ကလည္း ေကာင္းတယ္ေျပာတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕က ပိုဆိုးသြားတယ္ ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာတာေတာ့ ပညာရွင္လံုေလာက္မႈေတာ့ မရွိဘူးဆိုတာက ေတာ့ ေသခ်ာတာေပ့ါဗ်ာ။ ဥပမာအားျဖင့္ က်ေနာ္္သိတာေလး တစ္ခုေျပာျပမယ္ဗ်ာ၊ ခံုးေက်ာ္ တံတား သံုးခုေလးခုေလာက္ တစ္ၿပိဳင္တည္း
ေဆာက္တယ္ဗ်ာ ေသေရာေပ့ါ ဒီၿမိဳ႕က မဟုတ္ဘူးလား။ တစ္ခုၿပီးမွ တစ္ခုလည္းမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ပညာကိုသာ ဦးစားေပးပါဗ်ာ က်ေနာ္္ျမင္တယ္ အစစအရာရာ အဆင္ေျပသြားပါလိမ့္မယ္။

ေမး ။ ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုတာ ေျပာင္းလဲေရးေတာ့ စေနၿပီ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္္တို႔က ထပ္ၿပီးေတာ့ ဘာေတြမ်ား လိုအပ္ခ်က္ရွိေနလဲ ရာသီဥတုနဲ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့။ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းဖို႔နဲ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့။

ေျဖ ။ ။ နံပါတ္တစ္ကေတာ့ ေျပာင္းလဲတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ က်ေနာ္္တို႔က ေျပာင္းလဲေနၿပီလို႔ကို လက္ခံ ရမွာပဲ၊ မေျပာင္းလဲေသးလဲ ေျပာင္းလဲၿပီပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ေျပာင္းလဲ ေအာင္ေတာ့ တြန္းရမွာပဲ။ ၀ိုင္းတြန္းရင္ေတာ့ ေရြ႕တယ္ဆိုတဲ့ စကားလိုေပ့ါ။ က်ေနာ္္တို႔ ၀ိုင္းတြန္းရမွာပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ မေျပာင္းလို႔မွ မျဖစ္မွ မျဖစ္ေတာ့တာ။ အစစအရာရာ ေနာက္က်ေနမယ္ ပညာေရးမွာလည္း ေနာက္က်တယ္။ ေနာက္ လူေတြရဲ႕ စီးပြားေရး၊ ေနေရး၊ ထိုင္ေရး ဒါအားလံုးက သိတဲ့အတုိင္းပဲေပ့ါေနာ္ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္္တို႔က ေျပာင္းလဲတယ္လို႔ေတာ့ ခံယူပါ။ ေျပာင္းေအာင္လည္း ၀ိုင္းလုပ္ၾကပါေပ့ါ။ ဒီတစ္ေရြ႕ဟာ သမိုင္း တစ္ေရြ႕တစ္ခုျဖစ္ေအာင္ေပါ့ေနာ္။ တည့္မတ္တဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္သြားၿပီးေတာ့ အားလံုး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရြင္ရြင္နဲ႔ ပညာကို ဦးစားေပးတဲ့ ေခတ္တစ္ခုေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ရွိလာမယ္လို႔ က်ေနာ္္တို႔ က ေမွ်ာ္လင့္တယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ တစ္ခုလံုး မကပါဘူး အာရွမွာေတာင္ လက္မေထာင္ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္မယ္ဆိုတာ လံုး၀ယံုၾကည္တယ္။ လူမ်ဳိးကေတာ့ မညံ့ဘူးဆုိတာ ေသခ်ာတယ္။ က်ေနာ္္တို႔ လိုခ်င္တာ စနစ္ေကာင္းဖို႔ပါပဲ။ အဲဒီစနစ္ေကာင္းဖို႔အတြက္ ဒါဘယ္သူ႔ကိုမွ ထိခိုက္ေစာ္ကားျခင္း မဟုတ္ဘဲနဲ႔ တိုင္းျပည္ ေကာင္းစားေရး အတြက္ေပါ့ေနာ္။ ေနာင္လာ ေနာင္သားေတြလည္း ေကာင္းစား ေရးအတြက္ လူရယ္လို႔ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ လူလိုေပ့ါေနာ္ က်ေနာ္္တို႔ ေနႏိုင္ဖို႔ကို ဒီမိုကရစီစနစ္ကို လည္း ဒီမိုကေရစီက်က် ေနႏုိင္ဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးက ဒီႏိုင္ငံမွာ အလုိခ်င္ဆံုးက တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးပဲ။ က်ေနာ္္အဲဒါအလိုခ်င္ဆံုးေနာ္။ တရားဥပေဒသာ စိုးမိုးေနရင္ ဘယ္သူမွ မဟုတ္တာ လုပ္လို႔မရဘူး။ လမ္းေျပာင္းျပန္လည္း ေမာင္းလို႔မရဘူး။ မဟုတ္လားေနာ္။ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ၿပီးေတာ့ ပါး႐ိုက္ခ်င္တိုင္းလည္း ႐ိုက္လို႔မရဘူး ဟုတ္လား တရားဥပေဒ စိုးမိုးဖို႔သာ နံပါတ္တစ္က အဓိက။

နံပါတ္ႏွစ္က ျပည္သူ လူထုပညာတတ္ဖို႔ အဓိက။ ဆိုေတာ့ အဲဒီႏွစ္ခု က်ေနာ္္တို႔ ထြန္းကားဖို႔ က်ေနာ္္တို႔ ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားသင့္ ပါတယ္ေနာ္။ က်ေနာ္္အေနနဲ႔ကေတာ့ အသက္က ၇၀ ေလာက္ ကပ္ေနၿပီ၊ ဒါေပမဲ့ ကေန႔အခ်ိန္အထိ တတ္ႏုိင္သမွ်ကေတာ့ က်ေနာ္္ လုပ္ေနတုန္း ပါပဲ။

credit: Mizzima