မစ္ဆံုစီမံကိန္းနဲ႔ NLD ရဲ႕ ၀ိ၀ါဒ”

“ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းနဲ႔ NLD ရဲ႕ ၀ိ၀ါဒ”
------ ------ ------ ------ ------
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ NLD အစိုးရအဖြဲ႔သည္ ခက္ခဲတဲ့ မူ၀ါဒဆိုင္ရာ စမ္းသပ္မႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႔ရေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္။ ဒါကေတာ့ တ႐ုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရးမွာ အဖုအထစ္ျဖစ္ေစတဲ့ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို အျပီးသတ္ရပ္စဲလိုက္ရမွာလား။ သို႔တည္းမဟုတ္ ဆက္လုပ္ခြင့္ေပးမွာလား။

ေမခနဲ႔ မလိချမစ္ေၾကာင္းတေလ်ာက္မွာတည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဆည္ ၇ ခုရဲ႕ ဗဟိုခ်က္မအျဖစ္ရည္ရြယ္တည္ေဆာက္မယ့္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းၾကီးကို ယခင္စစ္အစိုးရနဲ႔ China Power International (CPI) အၾကား ၂၀၀၀ ခုႏွစ္အေစာပိုင္းကာလက သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။စီမံကိန္းၾကီးကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာစတင္ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျပီး ၂ ႏွစ္အၾကာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ နိုင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္က သူ၏သမၼတသက္တမ္း ကုန္ဆံုးခ်ိန္အထိ ဆိုင္းငံ့ထားဖို႔ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။

အခုအခါမွာေတာ့ ဒီျပႆနာၾကီးကို အစိုးရသစ္ ေခါင္းေဆာင္သစ္မ်ားထံ လက္ဆင့္ကမ္းေပးခဲ့ျပီျဖစ္ျပီး ၁၃၁၀ မီတာရွည္လ်ားျပီး အနက္ မီတာ ၁၄၀ ရွိတဲ့ ကမၻာ့အၾကီးဆံုးအဆင့္ ၁၅ ရွိ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဆည္ၾကီးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေခါင္းေဆာင္သစ္ေတြ ဆံုးျဖတ္ရခက္ေနေခ်ျပီ။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းၾကီးမွာ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ားနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနပါတယ္။ NGO မ်ား၊ ျပည္တြင္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ျမစ္ဆံုဆည္၏ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္က ေဂဟစနစ္ေတြပ်က္စီးသြားႏိုင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပထားျပီး စီမံကိန္းသေဘာတူစာခ်ဳပ္ပါ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူသိခြင့္မရတဲ့အေပၚမွာလည္း စိတ္ပ်က္ေနၾကပါတယ္။

CPI က ကမကထျပဳျပီး ျမန္မာကြ်မ္းက်င္သူမ်ား၊ တရုတ္ကြ်မ္းက်င္သူမ်ား ပူးေပါင္းျပဳစုခဲ့တဲ့ ၂၀၀၉ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈအစီရင္ခံစာမွာ ‘ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းသည္ စီမံကိန္းၾကီး၏အထက္ပိုင္းျမစ္ေၾကာင္းတေလ်ာက္သာမက ေအာက္ပိုင္း ဧရာ၀တီျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသအထိ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ဆိုးက်ဳိးမ်ား၊ လူမႈစီးပြားဘ၀မ်ားဆိုင္ရာဆိုးက်ဳိးမ်ားကို ၾကီးမားစြားျဖစ္ေပၚႏိုင္သည္’လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့တယ္။

ဒီအစီရင္ခံစာကို ေနာက္ပိုင္းမွာမသိက်ဳိးကြ်န္ျပဳခဲ့တယ္။ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ဆိုးက်ဳိးေတြမွာ ‘ေဒသတြင္း၌ ျပင္းထန္စြာႏွင့္ ကမၻာ့အတိုင္းအတာႏွင့္ သိသာထင္ရွားေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ဆိုးက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ သံုးခုရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာသစ္ပင္မ်ဳိးကြဲမ်ားစြာအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ၊ အေရးပါေသာ ဇီ၀မ်ဳိးႏြယ္မ်ဳိးစိတ္မ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းရွိ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးတြင္ အေရးပါေသာေနရာေဒသမ်ားအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈတို႔ျဖစ္သည္’လို႔ ပါရွိပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ ျပဳစုခဲ့တာျဖစ္ေပမယ့္ အမ်ားျပည္သူသိခြင့္ရခဲ့တာကေတာ့ စီမံကိန္းၾကီးကို စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ျပီး ၂ ႏွစ္အၾကာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီ ၂ ႏွစ္ကာလအတြင္းမွာကို လူမႈဘ၀ထိခိုက္မႈကေတာ့ သိသာထင္ရွားပါတယ္။ အနည္းဆံုးလယ္သမား ၅၀၀၀ ေလာက္ သူတို႔ရဲ႕ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈကို စြန္႔ခြာခဲ့ရျပီး ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးေရး ဧရိယာကအဆင့္မမီတဲ့ အိမ္ရာေတြမွာ အစားထိုးေနရာခ်ထားျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ နစ္နာေၾကးဆိုတာလည္း နည္းပါးလွျပီး တခ်ဳိ႕ျဖစ္ရပ္ေတြမွာဆိုရင္ တမိသားစုလံုးအတြက္ ေဒၚလာ ၈၀ (က်ပ္ ၁ သိန္း၀န္းက်င္) သာ နစ္နာေၾကးရပါတယ္။ စီမံကိန္းၾကီးကေတာ့ မဂၢါ၀ပ္ ၆၀၀၀ ေက်ာ္ ထုတ္လႊတ္ႏိုင္မယ့္ အေရးၾကီး လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားစီမံကိန္းၾကီးအျဖစ္ ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာထားတာပါ။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းနဲ႔ အနီးဆံုးျမိဳ႕ျဖစ္ျပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ႕ ျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ့ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕မွာေတာင္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား မလံုေလာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီစီမံကိန္းကထြက္လာမယ့္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားရဲ႕ ၉၀ ရာႏႈန္းကို တရုတ္ျပည္ ယူနန္ျပည္နယ္ဆီကို ပို႔လႊတ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္ေတြပါ၀င္လာပါျပီ။ ၁၉၈၈ ကစျပီး တစတစ ၾကီးထြားလာတဲ့ တရုတ္ရဲ႕ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈကို ျမန္မာျပည္သူေတြက ဒီျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးေတြးဆလာၾကတယ္။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားကစလို႔ စစ္အာဏာရွင္တို႔ရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈအဆံုးသတ္ဖို႔ အစျပဳခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလအထိ တ႐ုတ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အၾကီးမားဆံုးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတဲ့ ႏိုင္ငံ၊ အဓိက လက္နက္ေရာင္းခ်ေပးတဲ့ႏိုင္ငံနဲ႔ အဓိက ကုန္စည္ကူသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့တယ္။

တရုတ္၏ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးမႈေၾကာင့္ အာဏာရွင္အစိုးရသက္တမ္းရွည္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ေပမယ့္ ဒီအတြက္ ျပန္ေပးဆပ္ရတာေတြကလည္း မ်ားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တ႐ုတ္သိမ္းေတာ့မယ္လို႔ေတာင္ ျပည္သူေတြအၾကား စိုးရိမ္စိတ္ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းဟာစစ္အစိုးရနဲ႔ တ႐ုတ္ထိပ္တန္းစီးပြားေရးသမားၾကီးေတြအၾကား တိတ္တဆိတ္လုပ္တဲ့ ကိစၥရပ္မ်ားစြာထဲက အေကာင္းဆံုးသာဓကတခုျဖစ္လာျပီး အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြအၾကား တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ေရးစိတ္ဓါတ္ေတြ ကိန္းေအာင္းလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရအေနနဲ႔ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကိုရပ္ဆိုင္းေပးဖို႔ တာ၀န္ရွိတယ္လို႔ ခံယူတာလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို တကယ္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္ဆိုတာကို ျပသဖို႔ အေကာင္းဆံုးလမ္းျဖစ္ခဲ့တယ္။

“ဒီစီမံကိန္းကိုရပ္ဆိုင္းလိုက္တာဟာ ႏိုင္ငံေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ပါ။ ျပႆနာေတြကေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ခုလိုစီမံကိန္းၾကီးတခုကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္တဲ့အထိ ၾကီးမားတဲ့ ျပႆနာေတြေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒီစီမံကိန္းကိုရပ္ဆိုင္းလိုက္ျခင္းဟာ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမႈအလြန္မွာ ျမန္မာအေနနဲ႔ တ႐ုတ္ကိုခ်ည္းပဲ အားကိုးေနလို႔မရေတာ့ဘူးဆိုတာ သိျမင္လာလို႔ပါ။ တျခားႏိုင္ငံေတြဆီဦးလွည့္ဖို႔လိုေနျပီ။ ျမစ္ဆံုကသာဓကပဲ။ ျမန္မာျပည္သူေတြက ဒီစီမံကိန္းကို အၾကီးအက်ယ္ ကန္႔ကြက္ေနၾကတာေလ”ဟု တ႐ုတ္လူမႈသိပၺံအကယ္ဒမီမွ ျမန္မာ့အေရးကြ်မ္းက်င္သူ ဒူဂ်ီဖိန္းကေျပာပါတယ္။

မၾကာမီႏွစ္မ်ားအတြင္းမွာ ေဘက်င္းကသူ႕ရဲ႕အေရးပါအရာေရာက္မႈကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္ထားဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရေျပာင္းလဲသြားေပမယ့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးမွာ အထိအခိုက္မရွိေၾကာင္းျပသဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့တယ္။

“(ျမန္မာ) ျပည္တြင္းကအေျခအေနေတြ ဘယ္လိုပဲေျပာင္းေျပာင္း တ႐ုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရးမွာ ျမန္မာဘက္က အရင္လိုပဲ ရင္းႏွီးခ်စ္ၾကည္မႈကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားမယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္”လို႔ တ႐ုတ္သမၼတရွီက်င့္ဖ်င္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ ဇြန္လက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

တ႐ုတ္အစိုးရဟာ အတိုက္အခံအင္းအားစုေတြကို တခုတ္တရဖိတ္ၾကားတာမ်ဳိးလုပ္ေလ့မရွိတာေၾကာင့္ ဒီေတြ႔ဆံုမႈကိုက ထူးျခားမႈရွိပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ ဧျပီလအတြင္းမွာေတာ့ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးျဖစ္လာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးကို ေနျပည္ေတာ္မွာ လက္ခံေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတြ႔ဆံုမႈကေတာ့ တ႐ုတ္အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရသစ္ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ လာေရာက္ျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ခြင့္ေပးလိုက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ တ႐ုတ္-ျမန္မာသံတမန္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈေတြဟာ အရာထင္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာဟာ အျခားႏိုင္ငံေတြအတြက္လည္း တံခါးဖြင့္ ထားတယ္ဆိုေသာ္ညား တ႐ုတ္ရဲ႕အက်ဳိးစီးပြားကိုပ်က္စီးေစမယ္မဟုတ္ေၾကာင္း ေဘက်င္းကို အေကာင္းဆံုးအာမခံခ်က္ေပးမႈ ျဖစ္ပါမယ္။

ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေနျပည္ေတာ္က ဘယ္လိုဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ဳိးထြက္ေပၚလာမလဲဆိုတာကို ႏိုင္ငံတကာကစီးပြားေရးသမားေတြကလည္း စိတ္၀င္တစား ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ ပီကင္းတကၠသိုလ္က ဂ်ာေဒါင္ေဂ်ာင္းဆုိသူက ေျပာပါတယ္။

“ဒီကိစၥကို ျမန္မာအစိုးရသစ္က ဘယ္လိုကိုင္တြယ္မလဲဆိုတာ အျခားေသာ ျပည္ပကရင္ႏွီးျမွပ္ႏွံလိုသူေတြက စိတ္၀င္စားေနၾကတယ္။ ဒါဟာ သဘာ၀က်ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရတရပ္အေပၚ ယံုၾကည္အားထားရမႈက ဒီအေပၚမွာမူတည္ေနပါတယ္”လို႔ ဂ်ာေဒါင္ေဂ်ာင္းက ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီလိုခြင့္ျပဳလိုက္မယ္ဆိုရင္လည္း တရုတ္ဟာ ၾကီးႏိုင္ငယ္ညွဥ္းလုပ္တတ္ျပီး အားနည္းတဲ့ႏိုင္ငံ ေတြဆီက ရသမွ်ကုပ္ေသြးစုပ္တယ္လို႔ ျမင္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ အမ်က္ေဒါသနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမွာျဖစ္တယ္။

“ကြ်န္ေတာ္တို႔ကေတာ့ အျပီးသတ္ ရပ္စဲသြားေစခ်င္တယ္။ ဆက္လုပ္မယ္ဆို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကန္႔ကြက္မယ္။ စစ္ေရးအရတိုက္ခိုက္ဖို႔ေတာ့ လိုမယ္မထင္ဘူး။ ေဒသခံျပည္သူေတြကိုစု႐ုံးျပီး ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္မယ္”လို႔ ေကအိုင္အိုရဲ႕ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးေဒါင္ခါးက ေျပာပါတယ္။

လက္ရွိအခ်ိန္အထိေတာ့ NLD က ရသေလာက္အခ်ိန္ယူေနျပီး ျမစ္ဆံုကိစၥကို ေရွာင္ဖယ္ေနပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးေတြ ဧျပီလကေတြ႔ဆံုခဲ့ျပီးေနာက္မွာ စီမံကိန္းသေဘာတူစာခ်ဳပ္ပါ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္ေတြကို မသိရေသးတဲ့အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ ေတြ႔ဆံုမႈမွာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကိစၥကို အထူးတလည္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးတာ မရွိခဲ့ဘူးလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဥကၠာဦး
(Ref;The Mytsone Dam: Myanmar’s NLD DilemmaBy Michele Penna)