ကြမ္းယာနဲ႔ က်န္းမာေရး ------ ----- ------ ------

ကြမ္းယာနဲ႔ က်န္းမာေရး
------ ----- ------ ------
ေရးထားကေတာ့ၾကာျပီ။ မၾကာမၾကာတင္ပါတယ္။ တႏွစ္တိတိကတင္တာလို႔ အသိေပးလို႔ ျပန္တင္ပါရေစ။
ျမန္မာဘုရင္လက္ထက္ကတည္းက မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္ စားသံုးလာခဲ့ၾကတဲ့ ကြမ္းယာဟာ ကာလ ေရြ႕လ်ားလာတာနဲ႔ အစပ္အဟပ္ေတြ ေျပာင္းလာတယ္။ ငါန္းျမာကေဆးလည္း မဟုတ္ေတာ့တာ မ်ားလာျပီး၊ တံတားဦးက ကြမ္းႏုဝါလည္း စာထဲမွာသာ ရွိေတာ့တယ္။ အျပင္ကေန ဝင္ခ်င္တာ မွန္သမွ် ဒလေဟာ ေနရာယူလာတယ္။ ေကာင္းမွန္း-ဆိုးမွန္း မသိတာေတြက မ်ားတာအမွန္ပဲ။ ပြင့္လင္းမႈက တစက္မွမရွိ၊ ေလ့လာမႈကိုလည္း လိုက္ကာခ်၊ သုေတသနဆိုတာလည္း ဘြဲ႔ရဖို႔ လုပ္တဲ့ စာတမ္းသာသာေလာက္သာရွိေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ေလး၊ ငါးဆယ္ၾကာေနခဲ့တယ္ မဟုတ္ပါလား။
က်န္းမာေရးအတြက္ မေကာင္းဘူး၊ မသင့္ဘူးလို႔ သိထားေပမဲ့ အခုမွပိတ္ပင္လာေနရတယ္။ အခုမွ ပိတ္တာက ထိေရာက္ရင္ေတာ့ ေနာင္မွာ ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္ပါမယ္။ အရင္ကမွားတာေတြ၊ ဝါးတာေတြကေန ေရာဂါေတြျဖစ္မွာ လူဘယ္ေလာက္မ်ားသလည္း မသိႏိုင္ၾကတာဟာ ဝမ္းနည္းစရာပဲ။ ခံတြင္းကင္ဆာ နဲ႔ ကြမ္းစားတာပတ္သက္ေနပါတယ္။
ကြမ္းယာမွာ မပါမျဖစ္တဲ့ ကြမ္းရြက္က ေဆးျဖစ္ဝါးျဖစ္ အသံုးက်တာကို ဆရာဝန္ေတြကလဲ မျငင္းၾက ပါ။ ကြမ္းသီးနဲ႔ ေဆးကိုေတာ့ သုေတသနေတြ တေလွၾကီးလုပ္ျပီး တားဆီးတာေတြ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ရွိပါတယ္။ ကြမ္းစားတာေရာ ကြမ္းသီးဝါးတာပါ တကမာၻလံုးမွာ လူဦးေရရဲ႕ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိတယ္။
Betel nut ကြမ္းသီးကို ရုကၡေဗဒလို Areca catechu လို႔ ေခၚတယ္။ ဓာတုေဗဒလိုေျပာရရင္ အရီကို လင္း၊ ပိုင္လိုကာပင္းနဲ႔ မတ္စကရင္းေခၚတဲ့ အယ္လ္ကာလြိဳက္ သံုးမ်ဳိးပါတယ္။ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစ ႏိုင္တဲ့ သတၲိရွိတယ္။ ၂ဝဝ၄ က က်င္းပခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ကင္ဆာသုေတသနေအဂ်င္စီ (ကြန္ဖရင့္) တခုမွာ ကြမ္းသီးေၾကာင့္ တိရစၧာန္ေတြမွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစတယ္။ လူကို ကင္ဆာမျဖစ္မီအဆင့္ကိုျဖစ္ ေစတယ္လို႔ စာတမ္းဖတ္ခဲ့တယ္။ Tobacco (Nicotiana genus) ေဆးကေန Genetic mutations မ်ိဳးဗီဇ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္တာဟာ ကင္ဆာကို ဦးတည္ေစပါတယ္။
ေဆးလိပ္၊ စီးကရက္ မေသာက္ဘဲ ေဆးငံုတာကို Smokeless tobacco အေငြ႔မထြက္တဲ့ ေဆးသံုးျခင္း လို႔ ေခၚၾကတယ္။
Smokeless, Not Harmless အေငြ႔မပါေပမဲ့ အႏၲရာယ္မကင္းပါလို႔ သတိေပးထားတယ္။ အက်င့္က စြဲတယ္။ ျဖတ္ဖို႔ မလြယ္တတ္ဘူး။ ခံတြင္းနံ႔မေကာင္း ျဖစ္တယ္။ တံေတြးမ်ားမ်ားလာလို႔ ခဏခဏ ေထြးေနရမယ္။ ျဖဴေဖြးေနရတဲ့ သြားေတြလည္း မည္းလာမယ္။ သြားကို ဘယ္ေလာက္တိုက္တိုက္ ျဖဴမလာလို႔ သြားဆရာဝန္ဆီ ခဏခဏ သြားေနရလိမ့္မယ္။ သၾကားဓာတ္ေတြပါတာ မနည္းလို႔ သြားအေခါင္း ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ သြားပိုးစားမယ္။ သြားဖံုးေရာဂါေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ႏွလံုးခုန္ျမန္ေစ မယ္၊ ေသြးတိုးတက္ေစမယ္။ ကင္ဆာမျဖစ္ခင္အဆင့္ ခံတြင္းေရာဂါေတြ ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ ခံတြင္း ကင္ဆာေတြထဲမွာ လည္ေခ်ာင္း၊ ပါး၊ သြားဖံုး၊ ႏႈတ္ခမ္းေတြနဲ႔ လွ်ာကင္ဆာေတြ ပါဝင္တယ္။ သရက္ ရြက္-ကင္ဆာနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္-ကင္ဆာ၊ အစာမ်ိဳျပြန္-ကင္ဆာ၊ အစာအိမ္-ကင္ဆာေတြလည္း သုေတသနစာရင္းထဲမွာ ေနာက္နားက ပါေသးတယ္။
ယဥ္ေက်းမႈဘက္ကၾကည့္ရင္ ရိုင္းတယ္။ တီဗြီတင္ဆက္သူေတြက တင္းနစ္ကစားတဲ့ မိန္းကေလး ေတြကို ကင္မရာရိုက္ခ်က္ကို ေရြးျပီးမွာ ျပေလ့ရွိတာေတာ့ ယဥ္ေက်းပါတယ္။ ေဘာလံုးပြဲေတြၾကည့္ ရင္း ကိုယ္အားေပးတဲ့အသင္းကျဖစ္ျဖစ္ ေဘာလံုးသမားကေန တံေတြးေထြးတာကို ျမင္ရရင္ေတာ့ မၾကည့္ခ်င္ဘူး။
အေငြ႔မထြက္တဲ့ေဆးထဲမွာ ကာစီႏိုဂ်င္ကင္ဆာကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ဓာတ္စုစုေပါင္း ၂၈ မ်ိဳးပါေနတယ္။ ဒါေတြထဲမွာ အဓိကပစၥည္းက ႏိုက္ထရိုဆမင္းျဖစ္တယ္။ ေဆးထဲမွာပါတဲ့ နီကိုတင္းဓာတ္ဟာ စြဲေစ တယ္။ ဒီဓာတ္ကုိ ခံတြင္းကေန စုပ္ယူတာဟာ စီးကရက္ ေသာက္တာထက္ေတာ့ ေႏွးေပမဲ့ ေသြးထဲ ကို သံုးဆကေန ေလးဆပိုဝင္တယ္။ ေသြးထဲမွာလဲ ပိုျပီး ၾကာၾကာေနတယ္။ ပါးေစာင္မွာ အျဖဴကြက္ ေပၚတဲ့ လူကိုပလီးကီးယားေရာဂါ ရလာႏိုင္တယ္။ ဒါမ်ိဳးကေန တခ်ိန္မွာ ကင္ဆာကို ေျပာင္းသြားႏိုင္ တယ္။
Gutkha (ဂူရခါး) ကြမ္းသီးေျခာက္ထုပ္
ေဆးမပါဘဲ ကြမ္းသီးကို ျပဳျပင္ထားသည့္ အထုပ္ငယ္ေလးေတြ အိႏၵိယမွာ မ်ားလြန္းလို႔ ႏွစ္ျပားတန္ ကေန ကင္ဆာျဖစ္ေစမယ္လို႔ သတိေပးၾကတယ္။ ကြမ္းသီးကို ျပဳျပင္နည္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ အေမႊးနံ႔ေတြလည္း မတူၾကဘူး။ ေလးညႇင္း၊ ဖာလာ စတာေတြအျပင္ ေခ်ာကလက္နံ႔ပါတာလည္း ရွိေသးတယ္။ ခံတြင္းကင္ဆာဆိုတာ ျဖစ္လာဖို႔ရာ ဆယ္ႏွစ္ၾကာလို႔ ကြမ္းသီးေျခာက္ကို ေလး- ငါးႏွစ္ စားသံုးေနလို႔ ဘာမွမျဖစ္ဘူး မထင္သင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ အိႏၵိယမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ အျဖစ္အမ်ားဆံုးဘဲ။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တုန္းက အေမရိကားမွာ ႏွစ္ေသာင္းသံုးေထာင္သာရွိခဲ့ေပမယ့္ အိႏၵိယမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ လူနာေပါင္း ခုနစ္ေသာင္း ရွိခဲ့တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ကင္ဆာသုေတသန ေအဂ်င္စီကေန ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။ ေဆး-ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ ေကဖင္း ေနာက္မွာ ကြမ္းသီးဟာ စတုတၳေျမာက္အမ်ားဆံုး တလြဲသံုးေနၾကတယ္။
ကိုကာ-ကိုလာထဲမွာ ဘာေတြကို ဘယ္ေလာက္ အတိအက်ထည့္ျပီး ေဖ်ာ္စပ္တယ္ဆိုတဲ့ ကိုကာ-ကိုလာ ေဖာ္ျမဴလာဟာ ကုမၸဏီရဲ႕လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ အလားတူဘဲ ဂူရခါးထဲမွာလည္း သူမ်ား မသိတာေတြ ပါေနတယ္။ ဥပမာ Jhee (ဂ်ီး)ဆိုတဲ့ အမ်ဳိးအစားထဲမွာ ကြမ္းသီး ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေဆး ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ သူမ်ားမသိတာ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းပါတယ္လို႔ ပိုင္ရွင္ကိုယ္တိုင္က ေျပာတယ္။ ၂ဝဝ၈ တုန္းက ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ ေလ့လာမႈတခုအရ ဂူရခါးထဲမွာ ခရိုမီယမ္၊ နစ္ယ္လ္နဲ႔ အာဆင္းနစ္ ေတြပါတယ္။ ဒါေတြက ကင္ဆာကို ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
ကြမ္းယာကို အထားခံေအာင္ စီမံထားတာေတြထဲမွာ မိႈမတက္ေအာင္၊ စားေကာင္းေအာင္ ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းတခုခုထည့္ထားရတာမို႔ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ကာစီႏိုဂ်င္ေတြပိုၿပီးပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ေဆးပါ တဲ့ကြမ္းယာ စားသံုးတာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ၅၁ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လွ်ာျဖတ္မခံလုိ လွ်င္ ကြမ္းယာမစားပါႏွင့္ဆိုျပီး လွ်ာကင္ဆာအတြက္ က်န္းမာေရးသတိေပးခ်က္ရွိတယ္။
ကြမ္းယာစားသူေတြက ေဆးလိပ္ေသာက္တာ မ်ားတယ္။ တဆက္တည္း အရက္ေသာက္တာလည္း မ်ားတယ္။ ေဆးလိပ္နဲ႔ ကြမ္းစားတာတြဲရင္ ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေခ် ေျခာက္ဆေလာက္ပိုမ်ားျပီး၊ အရက္ပါ တြဲရင္ ၁၂၃ ဆ မ်ားသြားပါတယ္။ ဒီလို အေလ့အက်င့္မ်ိဳးေတြဟာ ပတ္ဝန္းက်င္ေစ့ေဆာ္မႈ၊ သူငယ္ ခ်င္းေတြ ဆြဲေဆာင္မႈ၊ အတုျမင္အတတ္သင္မႈဆိုတဲ့ အေၾကာင္းခံေတြကေန အက်င့္ကူးစက္တယ္။ အေျခခံကေတာ့ စိတ္ပါပဲ။ သူ႔ေဘးက ႏိုင္ငံေရး။
လူငယ္လူရြယ္ေတြ ဒီအေလ့အက်င့္ ပိုမ်ားလာတာက (မဆလ)ေခတ္မွာ ဖက္ရွင္တခုလို တဆင့္တက္ လာခဲ့တယ္။ အဲဒီေခတ္တုန္းက အရာရာရွားပါးတဲ့အျပင္ လူေတြကိုလည္း မႈိင္းတိုက္ထားတယ္။ မ်က္စိ ေတြ၊ နားေတြ၊ ပါးစပ္ေတြကို ပိတ္ထားခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ အားလံုးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားခဲ့တယ္။ ဒီေတာ့ လူငယ္ေတြက ထြက္ေပါက္ရွာၾကရတယ္။ အခိုက္အတန္႔ေလးျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ္ပိုင္ကိုယ္တိုင္ လုပ္ႏိုင္တာေတြထဲမွာ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္းယာနဲ႔ အရက္ကိုေတြ႔တယ္။ အႏွိပ္ခန္း၊ အေပ်ာ္ခန္းေတြဆိုတာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ေရာက္မွ ပိုမ်ားလာတာပါ။ လႊတ္ေတာ္အစိုးရေခတ္မွာေတာ့ ျမိဳ႕ငယ္ေတြမွာပါ ရွိလာတယ္။ အခုလို နည္းနည္းပါးပါး ျဖစ္ေတာ့ ေျပာင္းလာတာေတြရွိလာခ်ိန္မွာ လူငယ္ေတြ ကိုယ္ပိုင္ ကိုယ္တိုင္ လုပ္ႏိုင္လာတာေလးေတြ ရွိလာခ်ိန္မယ္ ဘာသာေရးနဲ႔ကိုက္ညီတာ၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔လမ္းမွန္ တာ၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တာေတြကိုသာ ေရြးသင့္၊ ရွာသင့္ၾကပါတယ္။
ဟိုတခါတံုးက အေမရိကန္ ေက်ာင္းသားေတြ အေရွ႕ဘက္နယ္စပ္ကို ေလ့လာဖို႔ လာၾကဖူးတယ္။ ၁၉၈၈ ျမန္မာျပည္က ေက်ာင္းသားေတြ ဆႏၵျပၾကလို႔ ထြက္ေျပးရျပီး မၾကာခင္ကေပါ့။ ျမန္မာျပည္ နယ္စပ္လမ္းေတြေပၚက နီနီရဲရဲအကြက္ေတြ ျမင္ေတာ့ ဒါ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ေသြးလားလို႔ ေမးၾကတယ္။ ေသြးေတာ့ေသြးပါ။ အမွန္က ေရႊဗမာေတြ ေထြးထားတဲ့ ကြမ္းေသြးေတြျဖစ္ပါတယ္။
မျဖစ္ႏိုင္တာကို မလုပ္ပါနဲ႔လို႔အၾကံေပးတာဟာ အခ်ည္းအႏွီးသာျဖစ္လို႔ ေဆးနဲ႔ကြမ္းယာ က်န္းမာ ေအာင္ စားတတ္ၾကပါေစ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ