Sunday, June 5, 2016

အျမန္လမ္းပုံျပင္


၂၀၀၉ ခုႏွစ္ေလာက္က စတင္ အသုံးျပဳခြင့္ေပးခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္-မႏၲေလး အျမန္လမ္းမဟာ မိုင္ ၃၅၂ ေက်ာ္ ကြာေ၀းၿပီးေတာ့  စတင္အသုံးျပဳၿပီး ပထမပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ သတင္းေကာင္းနဲ႔ ေက်ာ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အႀကီးဆုံးၿမိဳ႕ ရန္ကုန္နဲ႔ စီးပြားေရး အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ မႏၲေလးကို ခရီးမိုင္တိုၿပီး လမ္းၿမိဳ႕ေတြကို ေရွာင္ရွား ေဖာက္လုပ္ထားတဲ့အတြက္ အခ်ိန္တိုအတြင္း ေရာက္ရွိတာ၊ တစ္လမ္းေမာင္းျဖစ္တာ၊ ပဲခူး႐ိုးမကို ျဖတ္သန္း ေဖာက္လုပ္ထားတဲ့အတြက္ စိမ္းစိုတဲ့ ေတာေတာင္ ႐ႈခင္းေတြၾကည့္ရတာစတဲ့ နာမည္ေကာင္းေတြနဲ႔ အေစာပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ ေက်ာ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက မိတီၳလာလို ၾကားၿမိဳ႕က လူေတြေတာင္ အျမန္လမ္း တရား၀င္ မဖြင့္ေသးလို႔ ေနျပည္ေတာ္ကို ေမာင္းၿပီးမွ အျမန္လမ္းေပၚတက္ၿပီး ရန္ကုန္ကို ဆက္သြားခဲ့ၾကရတာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္း က  ၁၁၅ မိုင္ ယာဥ္ရပ္နားစခန္း မေပၚေသးပဲ ၁၀၅ မိုင္မွာ နားေနစားေသာက္ရင္ ေစ်းသည္ေတြရဲ႕ မိသားစုဆန္မႈနဲ႔ ခရီးသြားေတြ စိတ္ေက်နပ္ အေမာေျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ  ျမန္မာျပည္ရဲ႕တစ္ခုတည္းေသာ အျမန္လမ္းမႀကီးဟာ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈ အျဖစ္မ်ားတယ္ဆိုတဲ့  နာမည္ ပ်က္လာပါေတာ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရရဲ႕စီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ လမ္းအရည္အေသြးေတြနဲ႔ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္လုံး ကတၱရာ လုံး၀မခင္းပဲ ကြန္ကရစ္ ခင္းထားတဲ့အေပၚမွာ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြက ေမးခြန္းထုတ္လာၾကၿပီးေတာ့ ျဖတ္သန္းသြားလာသူေတြဟာ သတိအေနအထားနဲ႔ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ဒီဘက္ႏွစ္ေတြမွာေတာ့ အျမန္လမ္းမႀကီး သို႔မဟုတ္ မျပန္လမ္းမႀကီးလို႔ေတာင္ ေခၚသူက ေခၚၾကပါတယ္။ အဲဒီလို နာမည္ပ်က္လာတဲ့ ရန္ကုန္-မႏၲေလး အျမန္လမ္းမႀကီး နာမည္ေကာင္းရေစဖို႔ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အဆက္ဆက္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ အရင္အစိုးရလက္ထက္မွာ အျမန္လမ္းမေပၚမွာ နားေန သန္႔စင္ခန္းမရွိတဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြေၾကာင့္ လမ္းေဘးသန္႔စင္ခန္းေတြ အျမန္ဆုံး ေဆာက္လုပ္ ကုစားခဲ့ေပမယ့္ သန္႔စင္ခန္းေတြဟာ လမ္းနဲ႔ နီးကပ္လြန္းတာေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ျဖစ္မွာကို ယာဥ္ေမာင္းေတြက  ျပန္စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖုံဖုံေသာ  ႀကိဳးစားမႈေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ ကြန္ကရစ္ အျမန္လမ္းမ ႀကီးကို ကတၱရာအျမန္လမ္းမအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းဖို႔ ႀကဳိးစားမႈကေတာ့ ေငြေၾကးအကုန္အက် အမ်ားဆုံး ကုစားခ်က္ျဖစ္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ခုေနာက္ဆုံး သမၼတႀကီး ဦးထင္ေက်ာ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရ တက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အျမန္လမ္း ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေအာင္ ရက္ ၁၀၀ စီမံခ်က္နဲ႔ ႀကိဳးစားလာၾကပါတယ္။  ျဖတ္သန္းသြားလာတဲ့ ဂိတ္ေတြ ကေနၿပီးေတာ့ လမ္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္၊ ဆက္သြယ္ရန္ ဖုန္းနံပါတ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ပါတဲ့ လက္ကမ္း စာရြက္ေလးေတြကို ထည့္ေပးလိုက္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈကိုေတာ့ အျမန္လမ္း ျဖတ္သန္းသြားလာတဲ့ ျပည္သူ အမ်ားစုႀကိဳက္ ႏွစ္သက္ၾကပါတယ္။ အျမန္လမ္းနားနီးနီးမွာ တာ၀န္က်တဲ့ သတင္းေထာက္ တစ္ေယာက္အဖို႔ အျမန္လမ္းမႀကီးဟာလည္း သတိထားစရာ လမ္းမႀကီး ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
မၾကံဳေတြ႕လိုတဲ့ ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္စဥ္ေတြမွာ သတင္းယူရင္းနဲ႔  သတိထားမိလာတာကေတာ့ ယာဥ္တိုက္မႈ ျဖစ္စဥ္အမ်ားစုဟာ သတ္မွတ္အရွိန္ထက္ ေက်ာ္လြန္ေမာင္းႏွင္တာ ယာဥ္ေမာင္း ကြၽမ္းက်င္မႈမရွိတာ ယာဥ္ၾကံ့ခိုင္မႈအားနည္းတာ စတဲ့အခ်က္ေတြကို ဂ႐ုျပဳမိလာပါတယ္။ ခင္မင္တဲ့ အျမန္လမ္း အသုံးျပဳသူ  အသက္အရြယ္မတူသူ ၁၀ ဦးကို ေမးၾကည့္ေတာ့လည္း ေျခာက္ဦးက ယာဥ္ေမာင္းေတြ အရွိန္လြန္ ေမာင္းႏွင္တာနဲ႔ စည္းကမ္း မရွိ ေမာင္းႏွင္တာေၾကာင့္ အျမန္လမ္းမႀကီး ယာဥ္မေတာ္တဆ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ရန္ကုန္အ၀င္မွာ လမ္းက အေကြ႕အေကာက္ မ်ားလြန္းတယ္။ လမ္းမေတြက ႐ုတ္တရက္ လမ္းက်ဥ္း၊ တံတားက်ဥ္းကို ျပန္၀င္သြားတာနဲ႔ အျမန္လမ္းေပၚ ဆိုင္ကယ္စီးနင္းမႈေတြ မ်ားျပားလာတာဟာ အႏၲရာယ္ေတြလို႔ သုံးသပ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲက မိတ္ေဆြ ကိုမင္းေအာင္ႏိုင္ကေတာ့  သူ႔ရဲ႕အျမင္ကို အခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“မႏၲေလးသြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ့္ ေရွ႕ကကားက ကီလို ၁၄၀ ေလာက္နဲ႔ ေက်ာ္သြားတာ သတိထားမိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း ဆက္ေမာင္းလာတာ ေရွ႕က်ေတာ့ ေက်ာ္သြားတဲ့ ကားက အရွိန္မထိန္းႏိုင္ဘဲ လမ္းလယ္ကြၽန္းေတြ တိုက္ထားတာေတြ႔ရတယ္။ ကားေမာင္းတဲ့ ေကာင္ေလးနဲ႔ ကားေပၚပါတဲ့ ေကာင္ေလးႏွစ္ေယာက္လုံး အသက္ ၁၉ ႏွစ္ မျပည့္ေသးဘူး။ လူေတြအႏၲရာယ္မျဖစ္လို႔ စကားေျပာၾကည့္ေတာ့ သူေမာင္းတာ ကီလို ၁၄၀ ေက်ာ္တယ္ဆိုတာ ၀န္ခံတယ္။ အဲဒီလိုႏႈန္းနဲ႔ ေမာင္းရင္ေတာ့ အႏၲရာယ္ဆိုတာ အခ်ိန္မေရြးၾကံဳမွာပဲ။ ၾကားလိုက္ရရင္  အရွိန္မထိန္းႏိုင္ လမ္းလယ္ကြၽန္းတိုက္၊ ယာဥ္ေမာင္းငိုက္ေတြႀကီးပဲ၊ အဲယားကြန္းဖြင့္ေမာင္းၿပီး ကားအရွိန္ မသိေတာ့တာ အဲ့လိုအျဖစ္ေတြမ်ားတယ္။ လမ္းရဲ႕ အျပစ္ မရွိဘူးမေျပာလိုေပမယ့္ ယာဥ္ေမာင္းေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားတယ္လို႔ ထင္တယ္” ဒါကေတာ့ အျမန္လမ္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အျမင္တစ္ခုပါပဲ။ မိတ္္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြထဲမွာ အျမန္လမ္းေပၚမွာ သြားရင္းလာရင္း သတိထားဖို႔ ေျပာၾကဆိုၾကရင္းနဲ႔ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ ၾကံဳလာရတဲ့ အေတြ႕အၾကံဳကေတာ့ အနည္းငယ္ ထူးဆန္းပါတယ္။ မိတ္ေဆြနဲ႔ သူ႔သားဟာ ကီလုိ ၁၂၀ ေလာက္ေမာင္းၿပီး ညဘက္ရန္ကုန္ကအျပန္ မိုင္တိုင္ ၁၁၃ မိုင္ ေရာက္ခါနီးမွာ လမ္းမ အလယ္ေကာင္တည့္တည့္မွာ လူတစ္ေယာက္ မတ္တတ္ရပ္ၿပီး ကားတားေနတာကို ေရွာင္ခဲ့ရတာပါပဲ။ ၾကံဳလာခဲ့တဲ့ မိတ္ေဆြကေတာ့ ျပန္ေျပာျပတဲ့အခ်ိန္မွာေတာင္ ဘုရားတေနပါတယ္။ ဒီဟာကလည္း အျမန္လမ္းမ ပုံျပင္ေတြထဲက ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ပါပဲ။သတင္းေထာက္ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔လည္း အျမန္လမ္းအနီး ဧရိယာထဲမွာရွိေတာ့ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေတြ ၾကဳံရင္အျမန္လမ္းမေပၚကိုတက္ၿပီး သတင္းယူရေလ့ရွိပါတယ္။  အျမန္လမ္းမႀကီးက သီးကုန္းရဲစခန္းနယ္ေျမ လမ္းအရွည္ ၄၁ မိုင္အတြင္းမွာေတာင္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေမလတစ္လထဲမွာ  ယာဥ္မေတာ္တဆမႈ ၁၁ မႈ ျဖစ္ပြားၿပီးေတာ့ လူသုံးဦးေသဆုံး ၁၉ ဦး ဒဏ္ရာရရခဲ့ပါတယ္။အျမန္လမ္းမႀကီးတစ္ခုလုံးမွာ  ၂၀၁၂  ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ ေလးႏွစ္အတြင္း ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေပါင္း ၁၄၇၇ မႈျဖစ္ပြားၿပီးေတာ့ ေသဆုံးသူ ၅၁၉ ဦး ရွိခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၃၁၅၇ ဦး ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ေသဆုံးသူ ၅၀၀ ေက်ာ္ထဲမွာ ႏိုင္ငံျခားသားတခ်ဳိ႕လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။  ဒါဟာ အျမန္လမ္းမနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ၀မ္းနည္းဖြယ္ေကာင္းတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားစြာထဲက တစ္ခုပါ။
တာ၀န္အရ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေတြမ်ားစြာမွာ လိုက္လံကူညီရတဲ့ သီးကုန္းရဲစခန္းမွဴး ရဲအုပ္ေဌးေအာင္ကေတာ့ မ်ားျပားလွတဲ့ သူ႔ရဲ႕အေတြ႕အၾကဳံမ်ားစြာအနက္က လြန္ခဲ့တဲ့လက အျမန္လမ္းမေပၚမွာ ဘုရားဖူးထြက္လာတဲ့ Light Truck က ရပ္ထားတဲ့ ခရီးသည္တင္ ကားေနာက္ပိုင္းကို ၀င္တိုက္မိၿပီး  Light Truck ယာဥ္ေမာင္းရဲ႕ ဖခင္နဲ႔သမီး ဆုံးပါးသြားတာကို သူခုခ်ိန္ထိ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနမိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေရွ႕ကာလဟာ မိုးတြင္းျဖစ္လို႔ ခရီးသြားလာမႈ ေလ်ာ့က်သြားႏိုင္တယ္ ဆိုေပမယ့္ ရန္ကုန္-မႏၲေလး အျမန္လမ္းမကိုေတာ့ ျဖတ္သန္းသြားေနဦးမွာပါ။ အဲ့ဒီလို ျဖတ္သန္းသြားလာရင္း အႏၲရာယ္မျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ လိုက္နာဖို႔ကို ေနျပည္ေတာ္အျမန္လမ္းမ ရဲတပ္ဖြဲ႕႐ုံးက ဒုရဲမွဴးသန္းဦးကေတာ့  အခုလို အၾကံျပဳပါတယ္။ “ယာဥ္တိုက္မႈေတြ အျဖစ္မ်ားတာက လူနဲ႔ယာဥ္ရဲ႕အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားတယ္လို႔  သုံးသပ္ခ်င္ပါတယ္။ အရွိန္မ်ားတာ၊ ယာဥ္ေမာင္းအိပ္ငိုက္တာ၊ ကြၽမ္းက်င္မႈအားနည္းတာနဲ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လူဦးေရထက္ ခရီးသည္ပိုတင္လာတာ ခရီးရွည္မွာ နားခ်ိန္မယူဘဲ ေမာင္းလာတာ စတဲ့ အခ်က္ေတြေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ပူျပင္းတဲ့ရာသီမွာ ကြန္ကရစ္လမ္းထက္ ကတၱရာလမ္းက ပိုေကာင္းပါတယ္။ တစ္ေနရာတည္းမွာ လမ္းရဲ႕အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ ထပ္တလဲလဲ ယာဥ္မေတာ္တဆျဖစ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတာ့ မရွိပါဘူး။ ေရွ႕ေလွ်ာက္မိုးတြင္းမွာဆိုရင္ မိုးရြာၿပီးစ အခ်ိန္ခဏေလးမွာ လမ္းေပၚ ေရ၀ပ္သြားတာလည္း ရွိမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အရွိန္ေလွ်ာ့ေမာင္းဖို႔က ယာဥ္ေမာင္းရဲ႕တာ၀န္ပါ။ လူရယ္ ယာဥ္ရယ္ လမ္းရယ္ သုံးမ်ဳိးရွိတဲ့အနက္မွာ လူက အဓိကက်ပါတယ္။ ခုအျပင္မွာ ၾကားေနရတာ အျမန္လမ္း၊ မျပန္လမ္း စသျဖင့္ေပါ့ဗ်ာ။ ေျပာေနၾကၿပီး အျမန္လမ္းေပၚတက္ဖို႔ ၀န္ေလးၾကတာေတြ ၾကားေနရတယ္။ အဲဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ အျမန္လမ္းသည္ သတ္မွတ္အရွိန္ႏႈန္းနဲ႔ ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လမ္းစည္းကမ္းလိုက္နာၿပီး ေမာင္းမယ္ဆိုရင္ အင္မတန္ အႏၲရာယ္ကင္းတဲ့ လမ္းပါ။ စိတ္ခ်လက္ခ် ေမာင္းႏိုင္ပါတယ္” လို႔ အၾကံျပဳခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူေတြဘက္ကေတာ့ အျမန္လမ္းမႀကီး ေပၚမွာ ေန႔၊ ည စိတ္ခ် လက္ခ်ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ဖုိ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြ ပိုမိုလုံျခံဳေရးယူထားေပးႏိုင္ဖို႔၊ လမ္းအရည္အေသြး ျမႇင့္တင္ေပးဖို႔နဲ႔ တခ်ဳိ႕ေသာ လမ္းညႊန္ဆိုင္းဘုတ္ေတြကို ႀကိဳတင္ ျပထားေပးႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းမယ္လို႔ ဆႏၵရွိၾကပါတယ္။
ဥပမာအေနနဲ႔ မႏၲေလးဘက္က ျပန္လာရင္ မိတီၳလာၿမိဳ႕အ၀င္ ကံေကာင္းလမ္းခြဲကိုဆင္းတဲ့ မိတီၳလာသို႔ဆိုတဲ့ လမ္းညႊန္ဆိုင္းဘုတ္ တစ္ခုတည္း ျပေပးတာနဲ႔စာရင္ အေ၀းႀကီးမွာ ႀကိဳၿပီးျပေပးတာတစ္ခု၊ တကယ္ဆင္းရမယ့္ လမ္းခြဲမွာ လမ္းညႊန္ဆိုင္းဘုတ္တစ္ခု ျပထားေပးရင္ ပိုမိုအဆင္ေျပမယ္လို႔ အသုံးျပဳသူ အမ်ားစုက ေျပာေနၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အျမန္လမ္းမႀကီးကိုေတာ့ ျပည္သူေတြက အသုံးျပဳေနၾကရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ လမ္းမႀကီးတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ လမ္းအသုံးျပဳသူ ယာဥ္ေမာင္းျပည္သူတို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွသာ အျမန္လမ္းမ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရင္းနဲ႔ အျမန္လမ္းမ ယာဥ္မေတာ္တဆေတြ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္တာကေန မရွိသေလာက္ နည္းပါးသြားမယ့္ အခ်ိန္ေတြကို ေမွ်ာ္လင့္ေနမိပါတယ္။
Writer: 
၀ဏၰ(မိတၳီလာ)

No comments: