က်ားကိုလည္း အစာမေႀကြးနဲ႕ ကုလားကို လည္းေနရာ မေပးနဲ႕ ျမန္မာ့ရာဇ၀င္မွာ ကုန္းေဘာင္ေခတ္တုန္းက နန္းစံခဲ့တဲ့ ပုဂံမင္းဆိုတဲ့ ဘုရင္းတစ္ပါး ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ မင္းတုန္းမင္းရဲ့ေရွ.မွာ နန္းတက္ခဲ့တဲ့ မင္းပါ။ ပုဂံမင္းနန္းစိုက္ခဲ့ တဲ့ျမိဳ. ကေတာ့ အမရပူရျမိဳ.မွာပါ။ ပုဂံမင္းက တိုင္းေရးျပည္ေရးကို သိပ္ျပီးေတာ့ စိတ္မ၀င္စား ပါဘူး။ သၾကၤန္ကို ၃ ရက္ သာက်င္းပေလ့ရွိၾကေပမယ့္ ပုဂံမင္းကေတာ့ ရက္ ၄၀ ကေန ၄၅ရက္အထိ ဆက္တိုက္ က်င္းေပေစတဲ့အထိ အေပ်ာ္အပါးမက္တဲ့မင္းတစ္ပါးပါ။ ေရာမျပည္ၾကီး မီးေလာင္ ေနေပမယ့္ နီရိုးဘုရင္ကေတာ့ ေအးေဆးပဲ တေယာထိုး ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသိၾကပါတယ္။ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာလည္း နီရိုးဘုရင္လို ဘုရင္တပါး ရွိခဲ့ဖူးတယ္ဆိုတာေတာ့ သိသူနည္းပါတယ္။ ၁၈၅၂ မွာ ဒုတိယ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ပြဲ ျဖစ္ေတာ့ အဲအခ်ိန္က ဘုရင္ျဖစ္တဲ့ ပုဂံမင္းက ေအးေဆးပဲ ၾကက္တိုက္ ေနပါတယ္တဲ့။ အဂၤလိပ္ေတြကေတာ့ ျမန္မာဘုရင္ ပုဂံမင္းက နီရိုးဘုရင္ထက္ေတာင္ ေသြးေအး ေန ေသးတယ္လို. မွတ္တမ္းတင္သြားၾကပါတယ္။ ပုဂံမင္းဆိုတာ အဲလိုလူမ်ိဳးပါ။ သူနန္းစံေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အမရပူရျမိဳ.ေတာ္၀န္ကို ဘယ္သူ.ခန္.လည္းဆိုေတာ့ အစၥ လာမ္ဘာ...သာ၀င္ျဖစ္တဲ့ ေတာလိုက္မုဆိုး ဘိုင္ဆပ္ဆိုတဲ့ ကုလားလူလည္ပါ။ ေတာ လိုက္မုဆိုးဘ၀ကေန အမရပူရျမိဳ.ေတာ္၀န္ ဘယ္လိုျဖစ္လာလည္းဆိုေတာ့ ပုဂံမင္းက ၾကက္တိုက္၊ ခ်ိဳးတိုက္၊ ခါတိုက္တာ ၀ါသနာထံုတယ္။ ဘိုင္ဆပ္က သူ.အတြက္ တိုက္ၾကက္ေကာင္းေကာင္း၊ ခ်ိဳးငွက္ေကာင္းေကာင္း ရွာေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ ျမိဳ.ေတာ္ ၀န္ရာထူးယူေစဆိုျပီး ရာထူးေပးလိုက္တာပါ။ အဲမွာတင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေကာင္း ေလးေတြ ဒုကၡေရာက္ေတာ့တာပါပဲ။ ကုလားဘိုင္ဆပ္အေၾကာင္းကို “မ်ိဳးႏြယ္မတူ ၊ ဘယ္ကလူ ျပည္သူပြက္ေအာင္ ထားပါလိမ့္ ခ်ိဳးၾကက္တည္ရာ၊ ေတြ.ခဲ့ပါ ျပည္ေတာ္ ဘယ္သာမွာပါလိမ့္” ဆိုျပီး စာစပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘုရင့္လူယံုဆိုေတာ့လည္း ဘိုင္ဆပ္ကို ဘယ္သူမွ မထိရဲၾကပါဘူး။ မႏၱေလးမွာရွိတဲ့ ေတာင္သမန္အင္းေပၚမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဦးပိန္တံတားၾကီးကို သိၾကမွာပါ။ ဦးပိန္ဆိုတာ ဘိုင္ဆပ္ရဲ့တပည့္အရင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဘိုင္ဆပ္က ျမိဳ.ေတာ္၀န္။ ေမာင္ပိန္က ျမိဳ.စာေရး။ ဒီလိုနဲ.ပဲ ကုလားတပည့္ ေမာင္ပိန္တစ္ေယာက္ အၾကီးအက်ယ္ခ်မ္းသာလာခဲ့ျပီး စစ္ကိုင္းနဲ. အင္း၀နန္းေတာ္ေဟာင္းကရလာတဲ့ က်ြန္းသစ္ေတြနဲ. ဦးပိန္တံတားဆိုတာၾကီးကို ေဆာက္ခဲ့တာပါ။ မသိရင္ေတာ့ ဦးပိန္ဆိုတာ လူေကာင္း၊ သူေကာင္းၾကီးတစ္ေယာက္အတိုင္းပါပဲ။ တစ္ကယ္ေတာ့ ကုလားနဲ.ေပါင္းျပီး ျပည္သူေတြဆီက ဂုတ္ေသြးစုပ္ရလာတဲ့ ပိုက္ဆံေတြ၊ နန္းေတာ္ေဟာင္းက သစ္ေတြနဲ. တံတားၾကီးကို တည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ။ ဘိုင္ဆပ္နဲ.ေမာင္ပိန္က အမရပူရေနျပည္ေတာ္မွာ ေနခ်င္သလိုေန၊ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္ျပီး ထင္တိုင္းၾကဲေနခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင္မွတစ္ပါး အျခားေယာက်ာ္း သြားလာခြင့္မရွိတဲ့ အပ်ိဳေဆာင္ကိုေတာင္ ဘုရင္မသိေအာင္ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ခဲ့တယ္လို. ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ဘိုင္ဆပ္က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ပစ္မႈေတြကို သူ.တပည့္ေက်ာ္ေမာင္ပိန္ကပဲ ေဖာ္ေကာင္လုပ္လိုက္လို. အသတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ အဲတာကို “ဘို္ဆပ္ကို ငပိန္ေမႊလို. ေသပေစ ၊ သည္မ်က္ျပဲ လူတိုင္း ေကာ္လို.ဆဲ” ဘိုင္ဆပ္ေသေတာ့ လူတိုင္းက၀မ္းသာျပီး ဆဲေတာင္ဆဲခဲ့ၾကတယ္လို. ဆိုပါတယ္။ ကုလားဘိုင္ဆပ္ ျမိဳ.ေတာ္၀န္လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာလူမ်ိဳး ၃၀၀၀ ေလာက္ကို ညွဥ္းပန္းသတ္ျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့ရာဇ၀င္မွာေတာ့ မြတ္စလင္ကုလားဆိုးတစ္ယာက္ ကို ရာထူးေနရာေပးလိုက္မိ လို. ဒုကၡလွလွၾကီးေရာက္ခဲ့ဖူးတယ္ဆိုတာ သမိုင္းက သက္ေသခံေနပါျပီ။ ေႏွာင္းလူေတြအေနနဲ. သင္ခန္းစာယူတတ္ဖို.ပဲ လိုပါေတာ့တယ္။ (ကုန္းေဘာင္ရွာပံုေတာ္စာအုပ္မွ အခ်က္အလက္မ်ားအား ကိုးကားထားပါ by ရွင္ငယ္