မိုးတြင္းခ်ိန္ခါ က်န္းမာေရး အေလးဂရုျပဳ စရာမ်ား ===============================

မိုးတြင္းခ်ိန္ခါ က်န္းမာေရး အေလးဂရုျပဳ စရာမ်ား =============================== ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း ဟူ၍ ဥတုသံုးပါးရွိသည္ကို လူတိုင္းအသိျဖစ္ပါသည္။ မၾကာမီေရာက္လာ ေတာ့မည့္ ဝါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္ေန႔မွ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔အထိ ရက္ေပါင္း ၁၁၈ ရက္၊ လအေနျဖင့္ ေလးလတာကာလသည္ မိုးဥတု(ဝသႏၲဥတု) ျဖစ္၍ ယင္းမိုးတြင္းကာလအတြင္း မိုးမ်ားပံုမွန္ရြာသြန္းျခင္း၊ အေအးဓာတ္မ်ား တျဖည္းျဖည္းလႊမ္းမိုးလာျခင္း၊ ျမစ္၊ ေခ်ာင္း၊ အင္းအိုင္တို႔ ေရျပည့္လွ်ံျခင္းႏွင့္ သစ္ပင္၊ သစ္ေတာတုိ႔ စိမ္းလန္းစိုျပည္လာျခင္းစသည့္ ၾသကာသေလာက၏ လကၡဏာမ်ားအျဖစ္ ေတြ႕ရွိလာရမည့္နည္းတူ လူ၊ သတၱဝါမ်ားအေနျဖင့္လည္း စိတ္ေအးျမၾကည္လင္သာယာရႊင္လန္းလာျခင္း၊ အအိပ္အစားမွန္ျခင္း၊ ခြန္အား ဗလျပည့္ၿဖိဳးျခင္း၊ အခါးအရသာကို အႀကိဳက္မ်ားျခင္း စသည့္လကၡဏာမ်ားကို က်န္းမာေသာ႐ုပ္လကၡဏာ မ်ားအျဖစ္ ေတြ႕ရွိလာရမည္ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ ေဖာ္ျပပါ ႐ုပ္လကၡဏာမ်ားမွ ေသြဖည္ဆန္႔က်င္စြာေတြ႕ရွိရပါက က်န္းမာေရးယိုယြင္းပ်က္ျပား ႏိုင္သည့္အတြက္ ႀကဳိတင္သတိျပဳရမည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ မိုးရာသီကာလအတြင္း ျဖစ္ပြားေလ့ရိွသည့္ ဝမ္းပ်က္၊ ဝမ္းေလွ်ာ၊ ဝမ္းကိုက္ျခင္း၊ ဝမ္းေဖာဝမ္းေရာင္ျဖစ္ျခင္း၊ အစာမေၾက၊ ေလထိုး ေလေအာင့္ျဖစ္ျခင္း၊ အသည္းေရာင္အသားဝါျဖစ္ျခင္း၊ တုပ္ေကြးျဖစ္ျခင္း၊ ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ မ်က္စိနာျခင္း၊ သန္ေကာင္၊ တုတ္ေကာင္ထျခင္း စသည့္ေရာဂါေဝဒနာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ႀကိဳတင္ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည့္ အခ်က္မ်ား၊ ျဖစ္ပြားလာပါက သိရွိသင့္သည့္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားႏွင့္ ယင္းျဖစ္ပြားလာေသာေရာဂါကိုတိုင္းရင္းေဆးျဖင့္ အရွင္းလင္းဆံုး၊ လက္ေတြ႕အက်ဆံုး ျပဳစုကုသပံုတို႔ကို ေရးသားတင္ျပမည္ျဖစ္ပါသည္။ (၁) ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလွ်ာ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါ ဖန္၊ ေအးေသာအရသာရွိသည့္ သရက္သီးကင္း၊ သီဟိုဠ္ရြက္၊ ပိႏၷဲကြင္း၊ ဆီးျဖဴသီး၊ ဖန္ခါးသီးစသည့္ (ဖြဲ႕၊ ေဆာင္၊ ခ်ဳပ္အစာမ်ား)ကို စားမိျခင္း၊ ေရခ်ဳိးမွားျခင္း၊ ယင္နားစာ၊ မေၾကက်က္ေသာ အစာႏွင့္ အမွည့္ လြန္ေသာသီးႏွံတို႔ကို စားသံုးမိျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားတတ္ပါသည္။ လကၡဏာအေနျဖင့္ ေဖာ္ျပရမည္ဆိုပါက ဝမ္းနာက်င္စြာသြားၿပီး ဝမ္းတြင္ေသြး၊ ျပည္၊ အဆီပါဆင္းျခင္း၊ ဝမ္းသြားမႈပမာဏနည္းၿပီး အႀကိမ္မ်ားမ်ားသြား တတ္၍ ဝမ္းအေရာင္မွာျဖဴၿပီး၊ ဝမ္းကိုက္အားႀကီးပါက တစ္ေန႔လွ်င္ အႀကိမ္ ၂ဝ ေက်ာ္ထိ၊ ဝမ္းကိုက္အားမႀကီး ပါက တစ္ေန႔လွ်င္ ငါးႀကိမ္ထိ သြားတတ္ျခင္း၊ ဝမ္းမသြားမီႏွင့္ ဝမ္းသြားေနစဥ္ ဆီးစပ္ႏွင့္ စအိုတြင္ရစ္၍ နာတတ္ျခင္း၊ အသားအရည္ခန္းေျခာက္၍ လူမ်က္ကြင္းေဟာက္ပက္ ျဖစ္လာတတ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါသည္။ ျပဳစု ကုသနည္းမွာ ေကာ္ဖီခါးခါးျဖစ္ေစ၊ ေရေႏြးၾကမ္းခါးခါးျဖစ္ေစ သၾကားျဖင့္စပ္ၿပီး တစ္ႀကိမ္လွ်င္ အၾကမ္းပန္းကန္ ႏွစ္လံုးပမာဏ၊ တစ္ေန႔လွ်င္ သံုးႀကိမ္မွ ငါးႀကိမ္ေသာက္ေစျခင္း၊ ေၾကာင္ပန္းရြက္ျပဳတ္ရည္ပူပူကို သံပရာရည္ညႇစ္ ၿပီး ဆားခတ္၍လည္းေကာင္း၊ ထားဝယ္မိႈင္းရြက္ကို လက္သုတ္လုပ္၍လည္းေကာင္း၊ ငွက္ေပ်ာသီးဖီးၾကမ္းကို ျပဳတ္ သို႔မဟုတ္ မီးကင္၍လည္းေကာင္း၊ ေကြၽးျခင္း စသည္တုိ႔ျဖင့္ျပဳစုႏိုင္ပါသည္။ အကယ္၍ ေသြးဝမ္းသြားပါက ထမင္းေျခာက္ကို မႈန္႔ေအာင္ေထာင္း၊ ထန္းလ်က္ျဖင့္နယ္၍ျဖစ္ေစ၊ မုရားႀကီးရြက္ကို သၾကားႏွင့္ သံုးခြက္ တစ္ခြက္တင္က်ဳိ၍ျဖစ္ေစ တိုက္ေကြၽးႏိုင္ပါသည္။ ဓာတ္စာမ်ားအျဖစ္ ဥသွ်စ္ရြက္၊ ေရွာက္ရြက္၊ ဒန္႔သလြန္ရြက္၊ ရရာတစ္ခုခုကို ၾကက္သြန္ျဖဴႏိုင္ႏိုင္ျဖင့္ ဟင္းခ်ဳိခ်က္၍ျဖစ္ေစ၊ ၾကက္ဟင္းခါးသီးကို ပါးပါးလီွး၊ အေစ့ကိုဖယ္ၿပီး ပုဇြန္၊ ငါးပိစိမ္းစား၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ နီ၊ နႏြင္း ဆီႏိုင္ႏိုင္ျဖင့္ခ်က္၍ျဖစ္ေစ၊ သၾကားရည္၊ နာနတ္ရည္တုိ႔ကိုျဖစ္ေစ စားသံုးျခင္းျဖင့္ ေရာဂါကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါသည္။ (၂) ၀မ္းေဖာ ၀မ္းေရာင္ေရာဂါ မိုးရာသီအစကာလ( မိုးဦးက်)တြင္ ရာသီစာမ်ားျဖစ္သည့္ သရက္သီး၊ ပိႏၷဲသီး၊ ကနစိုသီး၊ မရန္းသီး၊ နာနတ္သီး စသည့္အစားအစာမ်ား အလြန္အကြၽံစားျခင္း အဖန္အရသာရွိ အစာမ်ားအစားျခင္း၊ မိုးေရမ်ား ေျခေထာက္တြင္လည္းေကာင္း၊ ဝမ္းဗိုက္တြင္လည္းေကာင္း အထိအေတြ႕မ်ား၍ အစာမ်ားအစာမေၾကက်က္ ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားတတ္ပါသည္။ လကၡဏာမ်ားအေနျဖင့္ အစာမေၾကဘဲ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ ဝမ္း၏အေရာင္သည္ (အပူဝမ္းျဖစ္လွ်င္) နီ/ညိဳေရာင္ျဖစ္ၿပီး (အေအးဝမ္းျဖစ္လွ်င္) အျဖဴေရာင္ျဖစ္ျခင္း၊ ဝမ္းဗိုက္ေဖာေရာင္ျခင္း၊ မႏူးမနပ္ဝမ္းသြားျခင္း၊ ဝမ္းဗိုက္ကိုပုတ္လွ်င္ ဗုန္းဗုန္းျမည္ျခင္းႏွင့္ ဝမ္းဗိုက္နာျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါသည္။ ျပဳစု ကုသနည္းမွာ အပူဝမ္းျဖစ္ပါက အပူၿငိမ္းေသြးေဆး(တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္ ၁၆) ကို ေရေႏြး၊ ဆီးျဖဴသီး(သို႔) ဖန္ခါးသီးေျခာက္ေသြးရည္တုိ႔ႏွင့္ေရာစပ္၍ ေသာက္ႏိုင္ပါသည္။ အေအးဝမ္းျဖစ္ပါက ဇာတိဝဂၤလ ေဆး(တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္ ၃၅) ကိုဆီးျဖဴသီး(သို႔) ဖန္ခါးသီးေသြးရည္(သို႔) မုရားႀကီးရြက္ျပဳတ္ရည္ ႏွင့္ေရာ၍ တုိက္ႏိုင္ပါသည္။ ဓာတ္စာမ်ားအျဖစ္ သရက္သီးဆားရည္စိမ္ကို ဆီခ်က္ႏွင့္ သုပ္၍ျဖစ္ေစ၊ ခ်င္းသုပ္၊ ဒန္႔သလြန္ရြက္ေၾကာ္တုိ႔ကိုျဖစ္ေစ စားသံုးႏိုင္ပါသည္။ (၃) အစာမေၾက ေလထိုးေလေအာင့္ေရာဂါ အစာကို အခ်ိန္မေရြး စားေသာက္ျခင္း၊ အႀကိမ္ႀကိမ္အထပ္ထပ္စားျခင္း၊ ဗုိက္ျပည့္သည္ထက္ပို၍ စားေသာက္ျခင္း၊ ေၾကက်က္ခဲေသာ အစားအစာမ်ား၊ ေလခ်ဳပ္ေစတတ္ေသာ၊ အဖန္အရသာရွိေသာအစာမ်ား လြန္ကဲစြာစားေသာက္ျခင္း၊ တြဲဖက္၍ မစားသင့္ေသာအစာမ်ား၊ အပူစာႏွင့္ အေအးစာမ်ား တြဲဖက္၍စားေသာက္ ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ေျခဖ်ားေအာက္ပိုင္း အေအးခံျခင္း၊ အေညာင္းအထိုင္မ်ားၿပီး ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းပါးျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားတတ္ပါသည္။ အစာမေၾကျခင္း လကၡဏာမ်ားအေနျဖင့္ အစာစားၿပီးေနာက္ ႏွစ္နာရီခန္႔အၾကာ မွစ၍ ဝမ္းဗိုက္ေလ်ာ့သင့္သေလာက္ မေလ်ာ့ဘဲတင္းေနျခင္း၊ အစာနံ႔ျပန္ (ေလခ်ဥ္တက္)ျခင္း၊ တံေတြးမ်ားျခင္း၊ မူးေမာ္ျခင္း၊ ေတြေဝျခင္း၊ ေရငတ္ျခင္း၊ ကိုယ္လက္ေလးလံေတာင့္တင္းျခင္း၊ ဝမ္းဗိုက္၌ ထိုးက်င္ျခင္း၊ က်င္ႀကီး က်င္ငယ္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ ေလးထိုးေလေအာင့္ လကၡဏာမ်ားအေနျဖင့္ အစာနံ႔ျပန္ (ေလခ်ဥ္တက္)ျခင္း၊ အစာႏွင့္ ေလပြျခင္း၊ ဝမ္းဗိုက္ျပည့္က်ပ္၊ အစာမ်ားပါ အထက္သို႔ဆန္ျခင္း၊ ႐ုပ္ပိန္ခ်ဳံးေသြးအားနည္းျခင္း၊ စိတ္မၾကည္ လင္းျခင္း၊ မ်က္စိနာ၊ နားအူျခင္း၊ ဆီး-ဝမ္း-ေလခ်ဳပ္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္တတ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါသည္။ အစာ မေၾကျခင္းအတြက္ ျပဳစုကုသနည္းမွာ အစာကိုမေကြၽးဘဲ အစာအိမ္အတြင္း၌ အစာမ်ားခုိေအာင္းေနပါက အန္ေအာင္ျပဳလုပ္ပါ။ သံပရာရည္ ထမင္းစားဇြန္း ႏွစ္ဇြန္းႏွင့္ ဆားမီးဖုတ္ တစ္မတ္သား ေရာစပ္၍ျဖစ္ေစ၊ သံပရာရည္ထမင္းစားဇြန္း တစ္ဇြန္းႏွင့္ ပ်ားရည္(သို႔) ထန္းလ်က္ျပဳတ္ရည္ ထမင္းစားဇြန္း တစ္ဇြန္းတုိ႔ကို ေရေႏြးပူပူ ဖန္ခြက္တစ္ခြက္ထဲတြင္ ဆားေလးေလးထည့္၍ျဖစ္ေစ တိုက္ေကြၽးျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊ မီးယပ္ ေသြးပ်က္ေရာဂါ ရွိသူ၊ ဆီးႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ေသြးဝမ္းေရာဂါရွိသူမ်ားမဟုတ္ပါက သဗၺေဇယ် ေဆးစပ္ႀကီး (တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္ ၂၉) တစ္ဆ၊ သၾကားရွစ္ဆေရာ၍ အစာမစားမီႏွင့္ အစာစားၿပီး လက္ဖက္ စားဇြန္း တစ္ဇြန္း ေရေႏြးျဖင့္ေသာက္ႏုိင္ပါသည္။ ေသြးတိုးႏွင့္ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါမရွိသူမ်ားအတြက္ ေလမ်ဳိး ရွစ္ဆယ္ေဆး(တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္ ၂)ကို မၾကာမၾကာ လ်က္ႏိုင္၊ တိုက္ႏိုင္ပါသည္။ (ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္) တင္ထြဋ္(အစိုးရတိုင္းရင္းေဆး)