ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ လံုးခင္းေက်းရြာအုပ္စု ေမွာ္စီစာေက်းရြာအနီးက
သာယာကုန္းကမ္းပါးမွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းက ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္ေနမႈကို
ေတြ႔ရစဥ္
Photo: Kyaw Myo Min/RFA
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖၚေရး
လုပ္ကိုင္ခြင့္လိုင္စင္ေတြကို ေလာေလာဆယ္ သက္တမ္း တိုးမေပးေတာ့ဘူးလို႔
သယံဇာတနဲ႔ သဘာဝပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေၾကညာခဲ့တဲ့အေပၚ
သဘာဝပတ္၀န္းက်င္ေရးရာအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက
ႀကိဳဆိုလိုက္ၾကၿပီး၊ လိုအပ္တာေတြ ထပ္မံေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း
တိုက္တြန္းၾကပါတယ္။
ဒီႏွစ္အတြင္း အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ေက်ာက္မ်က္ဥပေဒအတြက္ နည္းဥပေဒ ထြက္မလာေသးတာေၾကာင့္ ေက်ာက္စိမ္း နဲ႔ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖၚေရး လုပ္ကိုင္ခြင့္လိုင္စင္ေတြ အသစ္ခ်မေပးပဲ၊ လက္ရွိလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြကိုလည္း သက္တမ္းထပ္ မတိုးေသးဘူးလို႔ သိရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖၚတဲ့ေဒသေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာေတြ၊ လူေသဆံုးမႈေတြ က်ဆင္းသြားဖြယ္ရွိတယ္လို႔ ၿဗိတန္အေျခစိုက္ Global Witness အဖြဲ႔၊ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ NRGI ေခၚ သဘာဝသယံဇာတ ထိန္းသိမ္းရးအဖြဲ႔စတဲ့ အဖြဲ႔ေတြက ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ကြက္ေပါင္း ၂၇ဝဝ ေက်ာ္ရွိၿပီး၊ ေက်ာက္စိမ္းထြက္ရာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ေက်ာက္ကုမၸဏီေပါင္း ၇ဝဝ ေက်ာ္ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္းလြန္းတဲ့အတြက္ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး တရားမဝင္ ခိုးတူးေနတာေတြလည္း အမ်ားအျပားရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခု အစိုးရက ေက်ာက္မ်က္လိုင္စင္သက္တမ္း မတိုးေပးေတာ့ဘူးဆိုေပမယ့္ လက္ရွိ သက္တမ္းမကုန္ေသးသူေတြ ဆက္လက္လုပ္ခြင့္ရွိေနၿပီး၊ တခ်ိဳ႕ကုမၸဏီေတြဆိုရင္ ၂ဝ၂၁ ခုႏွစ္အထိ သက္တမ္းရွိေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေက်ာက္မ်က္ရတနာလုပ္ငန္းက ရရွိတဲ့ဝင္ေငြဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၁ ဘီလ်ံ ဝန္းက်င္ ရွိမယ္လို႔ခန္႔မွန္းၾကတာေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ထြက္ကုန္တန္ဖိုး စုစုေပါင္းရဲ႕ထက္ဝက္နီးပါး ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္း အထူးသျဖင့္ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖၚေရးကို စစ္တပ္အရာရွိႀကီးေတြနဲ႔ မူးယစ္ရာဇာ ႀကီးေတြက ေနာက္ကြယ္က ႀကိဳးကိုင္ေနၾကတာျဖစ္ၿပီး၊ ဝင္ေငြအေျမာက္အမ်ားရရွိေနၾကတယ္လို႔ Global Witness အဖြဲ႔ရဲ႕ ၂ဝ၁၅ ခုွႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့ျပင္ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖၚေရးလုပ္ငန္းမွာ ေဆာင္ရြက္ပံုေတြ စနစ္မက်တဲ့အျပင္၊ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြ အားနည္းတာေၾကာင့္ ေျမစာပံုၿပိဳက်လို႔ လူအမ်ားအျပားေသဆံုးရတာ၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ေၾကာက္ခမန္းလိလိ ေပါ မ်ားၿပီး၊ သံုးစြဲသူေတြမ်ားျပားေနတာနဲ႔ တျခားလူမႈေရးျပႆနာေတြ၊ ရာဇဝတ္မႈေတြ ေပၚေပါက္ေနပါတယ္။
ဒီႏွစ္အတြင္း အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ေက်ာက္မ်က္ဥပေဒအတြက္ နည္းဥပေဒ ထြက္မလာေသးတာေၾကာင့္ ေက်ာက္စိမ္း နဲ႔ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖၚေရး လုပ္ကိုင္ခြင့္လိုင္စင္ေတြ အသစ္ခ်မေပးပဲ၊ လက္ရွိလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြကိုလည္း သက္တမ္းထပ္ မတိုးေသးဘူးလို႔ သိရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖၚတဲ့ေဒသေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာေတြ၊ လူေသဆံုးမႈေတြ က်ဆင္းသြားဖြယ္ရွိတယ္လို႔ ၿဗိတန္အေျခစိုက္ Global Witness အဖြဲ႔၊ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ NRGI ေခၚ သဘာဝသယံဇာတ ထိန္းသိမ္းရးအဖြဲ႔စတဲ့ အဖြဲ႔ေတြက ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ကြက္ေပါင္း ၂၇ဝဝ ေက်ာ္ရွိၿပီး၊ ေက်ာက္စိမ္းထြက္ရာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ေက်ာက္ကုမၸဏီေပါင္း ၇ဝဝ ေက်ာ္ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္းလြန္းတဲ့အတြက္ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး တရားမဝင္ ခိုးတူးေနတာေတြလည္း အမ်ားအျပားရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခု အစိုးရက ေက်ာက္မ်က္လိုင္စင္သက္တမ္း မတိုးေပးေတာ့ဘူးဆိုေပမယ့္ လက္ရွိ သက္တမ္းမကုန္ေသးသူေတြ ဆက္လက္လုပ္ခြင့္ရွိေနၿပီး၊ တခ်ိဳ႕ကုမၸဏီေတြဆိုရင္ ၂ဝ၂၁ ခုႏွစ္အထိ သက္တမ္းရွိေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေက်ာက္မ်က္ရတနာလုပ္ငန္းက ရရွိတဲ့ဝင္ေငြဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၁ ဘီလ်ံ ဝန္းက်င္ ရွိမယ္လို႔ခန္႔မွန္းၾကတာေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ထြက္ကုန္တန္ဖိုး စုစုေပါင္းရဲ႕ထက္ဝက္နီးပါး ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္း အထူးသျဖင့္ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖၚေရးကို စစ္တပ္အရာရွိႀကီးေတြနဲ႔ မူးယစ္ရာဇာ ႀကီးေတြက ေနာက္ကြယ္က ႀကိဳးကိုင္ေနၾကတာျဖစ္ၿပီး၊ ဝင္ေငြအေျမာက္အမ်ားရရွိေနၾကတယ္လို႔ Global Witness အဖြဲ႔ရဲ႕ ၂ဝ၁၅ ခုွႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့ျပင္ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖၚေရးလုပ္ငန္းမွာ ေဆာင္ရြက္ပံုေတြ စနစ္မက်တဲ့အျပင္၊ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြ အားနည္းတာေၾကာင့္ ေျမစာပံုၿပိဳက်လို႔ လူအမ်ားအျပားေသဆံုးရတာ၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ေၾကာက္ခမန္းလိလိ ေပါ မ်ားၿပီး၊ သံုးစြဲသူေတြမ်ားျပားေနတာနဲ႔ တျခားလူမႈေရးျပႆနာေတြ၊ ရာဇဝတ္မႈေတြ ေပၚေပါက္ေနပါတယ္။
No comments:
Post a Comment