ဓာတ္ပံု − ေဂ်ေမာင္ေမာင္(အမရပူရ)
စတိုးဆုိင္ဖြင့္ ေစ်းေရာင္းျခင္းကို ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုေက်ာ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၆ သည္ အဆိုးရြားဆံုး ႏွစ္တစ္ႏွစ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးမ်ိဳး မင္းေအာင္က ေျပာသည္။ ၁၉၉၄ ကစ၍ စတုိးဆိုင္ဖြင့္လွစ္ေရာင္း ခ်ခဲ့ေသာ ဦးမ်ိဳးမင္းေအာင္သည္ အရပ္သားစစ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားစြာထားခဲ့ေသာ္လည္း ႏွစ္ကုန္ခ်ိန္ စာရင္းခ်ဳပ္လိုက္ေသာအခါ ၀င္ေငြအနည္းဆံုးႏွစ္ျဖစ္ေနေလသည္။
‘‘ကုန္ေစ်းႏႈန္းကႀကီး၊ ေငြေၾကးက ေဖာင္းပြေတာ့ လူေတြက ေငြမသံုးႏုိင္ၾကဘူး။ သူတို႔မ၀ယ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ၀င္ေငြေလ်ာ့သြားတာေပါ့’’ဟု ဦးမ်ိဳးမင္းေအာင္က ညည္းတြားသည္။
ကမၻာသိေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရအဖဲြ႕သစ္ တာ၀န္ယူခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံ့စီးပြားေရး တစ္ဟုန္ထိုး တုိးတက္လာႏုိင္သည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ေသာ္လည္း အစိုးရသက္တမ္း တစ္ႏွစ္ခန္႔ရွိ လာခ်ိန္၌ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ေဒၚလာတန္ဖိုး တစ္ဟုန္ထိုးတက္ကာ အတက္အက်မ်ားေနေသာေၾကာင့္ စီးပြားေရးတြင္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ျဖစ္ေနရသည္ဟု ေဒါက္တာစိုးထြန္းက ေျပာသည္။ ကားတင္သြင္း ေရာင္းခ်သည့္လုပ္ငန္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားအပါအ၀င္ ေငြလဲေကာင္တာလုပ္ငန္းမ်ားကို ဦးေဆာင္လုပ္ကုိင္ေနသူ ေဒါက္တာစုိးထြန္းက ‘‘လုပ္ငန္းေတြ မေကာင္း၊ ၀င္ေငြ မတိုးလာဘဲ ကုန္ ေစ်းႏႈန္းကႀကီးေတာ့ လူအမ်ား က်ပ္တည္းေနၾကတယ္’’ ဟု ဆုိ သည္။
၂၀၁၆ ဧၿပီ ၁ ရက္ကစ၍ အရပ္သားအစိုးရသစ္ ႏုိင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ရယူခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံသားအားလံုးက အနာဂတ္ဘ၀အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားစြာျဖင့္ ႀကိဳဆုိခဲ့သည္။ ယခင္ အစိုးရ ႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ားသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရ ရွိသည့္ အေျခအေနမွ မည္သူမဆို လုပ္ပုိင္ခြင့္ရရွိမည့္ တန္းတူယွဥ္ၿပိဳင္လုပ္ကိုင္ခြင့္ရေသာ အေျခအေနမ်ိဳးကုိ ခံစားရမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း စီးပြားေရးမူ၀ါဒကုိ ထိမိေသခ်ာစြာ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏုိင္သျဖင့္ ၂၀၁၆ အတြက္ အက်ပ္အတည္းမ်ားႏွင့္ အဆံုးသတ္ရသည္ဟု စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္အခ်ိဳ႕က သံုးသပ္သည္။
‘‘တုံ႔တုံ႔ဆုိင္းဆုိင္းနဲ႔ မေကာင္းဘူးလို႔ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္’’ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုန္သည္မ်ားႏွင့္စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းခ်ဳပ္ ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာသည္။
အစိုးရသက္တမ္း ေျခာက္လအထိ ႏုိင္ငံ့စီးပြားေရး တုိးတက္မႈနည္းေၾကာင္း ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ေအာက္တိုဘာ ၂၃ ရက္တြင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈ မိတ္ဆက္ေတြ႕ဆံုပဲြအခမ္းအနား၌ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ၀န္ခံေျပာၾကားသည္။
‘‘ကၽြန္မတို႔ အစိုးရသက္တမ္း ပထမေျခာက္လအတြင္းမွာ ေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ စီးပြားေရးဘက္မွာ လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္ႏုိင္မႈမရွိဘူးဆုိတာ ၀န္ခံပါတယ္’’ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ ႏုိင္ငံတကာမွ ေလးစားသူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရး ကူညီေသာ ႏုိင္ငံမ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာအကူအညီမ်ားစြာ ရရွိလာႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သည္။
ေမွ်ာ္လင့္သေလာက္ ျဖစ္မလာေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရး
အစိုးရသစ္၏ ပထမဆံုးႏွစ္ ျဖစ္ေသာ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘ႑ာ ႏွစ္အတြက္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပမာဏသည္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ေျခာက္သန္းခန္႔ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ အစိုးရသက္တမ္း ကိုးလၾကာခ်ိန္တြင္ အသစ္ခြင့္ျပဳ ရန္ အဆိုျပဳထားသည့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပမာဏ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂ ဒသမ ၁ ဘီလီယံႏွင့္ ယခင္ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈအေဟာင္းမ်ားမွ ထပ္မံတိုး ခ်ဲ႕ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ ဒသမ ၃ ဘီလီယံေက်ာ္ စုစုေပါင္း ၃ ဒသမ ၄ ဘီလီယံေက်ာ္သာရွိေသးသည္။
ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အ၀င္နည္းရျခင္းသည္ အစိုးရသစ္လက္ထက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒအပါအ၀င္ စီးပြားေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ မူ၀ါဒမ်ား ေစာင့္ၾကည့္ေနျခင္းေၾကာင့္ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေကာ္မရွင္အတြင္းေရးမွဴး ဦးေအာင္ႏုိင္ဦးက ေျပာထားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒကို အစိုးရသက္တမ္း ရွစ္လခန္႔ ၾကာျမင့္ခ်ိန္မွ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပ႒ာန္းႏုိင္သည္။ ထို႔အတူ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မ်ား ခြင့္ျပဳရန္ အေရးႀကီးသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေကာ္မ ရွင္ကိုလည္း ဇြန္လအတြင္း အသစ္ျပန္လည္ဖဲြ႕စည္းခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ အစိုးရသစ္က ငါးႏွစ္တာအတြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရးမူ၀ါဒကို အစိုးရတက္လာၿပီး ရက္ေပါင္း ၁၂၀ ခန္႔အၾကာ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္။ သုိ႔ေသာ္ စီးပြားေရးမူ၀ါဒမ်ားမွာ အေသးစိတ္မပါဘဲ ေယဘုယ်သ ေဘာဆန္ေနသျဖင့္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားရွိသည္။
ကုန္သြယ္ေရးတြင္လည္း အစိုးရသက္တမ္းကိုးလခန္႔၌အေမရိကန္ေဒၚလာ ႏွစ္ဘီလီယံေက်ာ္ လိုေငြျပေနသည္။
ပို႔ကုန္သံုးဆျမႇင့္တင္မည့္ စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ ေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးသန္းျမင့္၏ အစိုးရတက္ခါစက ေျပာစကားသည္ တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ေသာ မူဆယ္ၿမိဳ႕တြင္ တုိက္ပဲြမ်ားျဖစ္ပြားျခင္း၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ အစိုးရအဖဲြ႕က တရားမ၀င္ကုန္သြယ္မႈ တားဆီးေရးေၾကာင့္ ကုန္စည္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈမ်ား ရပ္တန္႔ခဲ့ျခင္း၊ ေရႊလီျမစ္ေရႀကီးမႈေၾကာင့္ ရက္သတၱပတ္ခန္႔ ကုန္စည္ေရာင္း၀ယ္မႈ နားထားရျခင္းစသည့္ ျပႆနာ မ်ားက အဟန္႔အတားျဖစ္ခဲ့ရသည္။
ကုန္သြယ္မႈ လိုေငြမ်ားေနျခင္း၊ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အ၀င္နည္းျခင္း၊ အစိုးရအသံုးစရိတ္ ေလွ်ာ့ခ်မရျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာက်ပ္ေငြတန္ဖိုး က်ဆင္းၿပီး ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈျမင့္တက္လာသည္။
ေငြေဖာင္းပြမႈႏွင့္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းတိမ္ေပၚတက္ေသာႏွစ္
အစိုးရသစ္လက္ထက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေငြလဲႏႈန္းသည္ ရက္ပုိင္းအတြင္း၊ အခ်ိန္ပိုင္းအတြင္း အေျပာင္းအလဲမ်ားျခင္းေၾကာင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား တြန္႔ဆုတ္ခဲ့သည္။ အစိုးရသစ္ စတင္တာ၀န္ယူၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနတည္ၿငိမ္လာသျဖင့္ အေမရိကန္ေဒၚလာ တန္ဖိုးသည္ တစ္ေဒၚလာလွ်င္ ၁,၁၆၀ က်ပ္ခန္႔ အထိက်ဆင္းကာ က်ပ္ေငြတန္ဖုိးမာခဲ့ေသာ္္လည္း ဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္၌ တစ္ေဒၚလာလွ်င္ ၁,၄၄၀ က်ပ္ေက်ာ္ ျမင့္တက္လာသည္။ ကိုးလအတြင္း ေငြလဲႏႈန္းသည္ ၁၅ မွ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းျမင့္တက္လာသည္ဟု ေဒါက္တာစိုးထြန္းက ေျပာသည္။
အစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားသည္ အိမ္ၿခံေျမေစ်းကြက္မေကာင္းျခင္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား အ က်ပ္အတည္းျဖစ္လာျခင္း၊ အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ အလားအလာမ ေကာင္းျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ေငြေၾကးေစ်းကြက္၌ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္အခ်ိဳ႕ ၀င္ကစားခဲ့၍ ေဒၚလာတန္ဖိုးအတက္ၾကမ္းခဲ့ျခင္းဟု စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္အခ်ိဳ႕က သံုးသပ္သည္။
ေငြလဲႏႈန္းျမင့္တက္မႈေၾကာင့္ သြင္းကုန္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ မွီခုိေနရသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြၿပီး ကုန္ေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈ အေျခအေနကို ျမန္မာ ႏုိင္ငံေတာ္ဗဟိုဘဏ္က ထုတ္ျပန္မႈ ၌ ၁၂ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေနသည္ဟု ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ထားသည္။
ထို႔အျပင္ အစိုးသစ္၏ ဘတ္ဂ်က္အသံုးစရိတ္တုိးျမႇင့္ရာတြင္ ဗဟိုဘဏ္က ေငြစကၠဴ႐ိုက္ႏွိပ္ရမည့္ အေျခအေနကလည္း ျမန္မာက်ပ္ေငြတန္ဖိုး ေဖာင္းပြမႈကို ျဖစ္ေစသည္ဟု စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပသည္။
အစိုးရသစ္လက္ထက္ ျပန္လည္ေရးဆဲြသည့္ ဘတ္ဂ်က္တြင္ လုိေငြက်ပ္ ဘီလီယံ ၃,၀၉၀ ရွိၿပီး က်ပ္ ၁,၂၃၆ ဘီလီယံကို ဗဟိုဘဏ္မွ ေခ်းယူရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြ၏ ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကို ဗဟိုဘဏ္မွ ေခ်းယူရန္ စီစဥ္မႈ ေၾကာင့္ ေငြစကၠဴထပ္မံ႐ိုက္ရမည္ ျဖစ္ရာ လွည့္လည္သံုးစဲြေနေသာ ေငြေၾကးအတြင္း ယင္းေငြမ်ား ေရာက္ရွိၿပီး ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ျဖစ္မည္ဟု ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ဦးစီးဌာနမွ အၿငိမ္းစားၫႊန္ၾကား ေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးစိုးသိန္းက ေျပာ သည္။
ကုန္ေစ်းႏႈန္း တက္ေသာ္လည္း လူတစ္ဦးခ်င္း ၀င္ေငြျမင့္တက္လာျခင္းမရွိေသာေၾကာင့္ ၀ယ္လိုအားေလ်ာ့က်ခဲ့သည္။
‘‘အဓိက ဒုကၡေပးတာ ေငြလဲႏႈန္းပဲ’’ ဟု ေဒါက္တာစိုးထြန္းက ေျပာသည္။ ၀ယ္လိုအားက်လာျခင္းေၾကာင့္ ေငြေၾကးလည္ပတ္မႈ ေႏွးေကြးကာ စီးပြားေရးတြင္ အက်ဘက္သုိ႔ ဦးတည္ေစေၾကာင္း ဦးမ်ိဳးမင္းေအာင္က ဆုိသည္။
ရန္ကုန္ ကားလိုင္စင္ပိတ္ထားျခင္း၊ ကားပါကင္ေထာက္ခံခ်က္ ထုတ္ေပးမႈ ရပ္ဆိုင္းထားျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အင္ဂ်င္ပါ၀ါေသးသည့္ ကားမ်ား ေစ်းႏႈန္းျမင့္တက္လာသည္။ ထို႔အျပင္ ေငြလဲႏႈန္းျမင့္တက္မႈကလည္း ကားေစ်းကို တြန္းအားတစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။
ေငြေၾကးေစ်းကြက္တြင္ ၀င္ေရာက္ကစားမႈသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ကို ပီျပင္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္မႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ဟု စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္အခ်ိဳ႕က ဆုိသည္။ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕တြင္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးေစ်းကြက္တစ္ခု ျဖစ္သည့္ ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းသည္ ကုမၸဏီသံုးခုျဖင့္ ရွယ္ ယာအေရာင္းအ၀ယ္ကို ေငြေၾကးကစားသူမ်ားပါ၀င္လာရန္ မဆဲြေဆာင္ႏုိင္ေပ။
‘‘တစ္ႏွစ္အတြင္း စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းေအာင္ျမင္ဖို႔ဆို မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းေအာင္ျမင္ဖို႔ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီ ၁၀ ခုေလာက္လိုတယ္’’ဟု ႏုိင္ငံတကာ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းအ ေတြ႕အႀကံဳရွိ Thura Swiss အမႈ ေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ေအာင္သူရက ေျပာသည္။
ေစ်းကြက္ပ်က္ခဲ့ေသာ အိမ္ၿခံေျမ ႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးေလာက
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖဲြ႕က ေမလ ၂၀ ရက္တြင္ ၁၃ ထပ္ႏွင့္အထက္ ေဆာက္လုပ္ေနေသာ အထပ္ျမင့္ အေဆာက္အအံုမ်ား စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းႏွင့္ မကိုက္ညီျခင္း၊ ခြင့္ျပဳခ်က္မရမီ တည္ေဆာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေန ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေဆာက္လုပ္မႈမ်ား ရပ္ဆိုင္းထားရန္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္္ဆုိင္းျခင္းေၾကာင့္ ၿပိဳက်လုဆဲဆဲ ႀကိဳပိြဳင့္တည္ေဆာက္မႈမ်ားသည္ ေစ်းကြက္ပ်က္ခဲ့ၿပီး ေဆာက္လက္စ ကန္ထ႐ိုက္တိုက္ႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ရန္ ျပင္ဆင္ထားေသာတိုက္မ်ား မေဆာက္သျဖင့္ ကန္ထ႐ိုက္တာမ်ားကို ေျမရွင္၏ တရားစဲြဆိုမႈမ်ားပင္ရွိခဲ့သည္။
‘‘ဓာတ္ေလွကားေတြကအစ ျပည္ပကမွာၿပီး ေငြႀကိဳေခ်ထားရတယ္။ မူ၀ါဒေတြ မတည္ၿငိမ္တဲ့အခါ Cancel ျပန္လုပ္ထားရတာေတြက ဒီႏွစ္မွာ ဆုိးဆုိးရြားရြားခံလိုက္ရတယ္။ ပညာရွင္ေတြကို စာခ်ဳပ္ေတြခ်ဳပ္ၿပီး လခေတြ ႀကိဳေပးထား ရတယ္။ ဒီမွာ လုပ္ငန္းေတြ ရပ္ ထားေတာ့ သူတို႔လည္း ျပန္သြား ၾကတယ္’’ဟု ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ႀကံဳေတြ႕ေနရ ေသာ အခက္အခဲကို Resources Group of Companies မွ ကိုအန္ ဒ႐ူးက ေျပာသည္။
ယင္းႏွင့္ဆက္စပ္၍ အိမ္ေျမ အေရာင္းအ၀ယ္လည္း ေအးစက္ခဲ့သည္။ အေရာင္းအ၀ယ္ပံုစံမ်ားလည္း ေျပာင္းလဲၿပီး ယခင္ကဲ့သို႔ အျပတ္ေရာင္းခ်ျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ေရာင္းေပါင္စနစ္သို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့ရေၾကာင္း မ႑ိဳင္အိမ္ၿခံေျမ အက်ိဳးေဆာင္ကုမၸဏီ မန္ေနဂ်င္း ဒါ႐ိုက္တာ ဦးသန္းဦးက ေျပာၾကားသည္။
၂၀၁၆ တြင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး၌ ထုတ္ကုန္ႏွင့္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား တုံ႔ေႏွးၾကန္႔ၾကာေနေသာ္လည္း ၀န္ေဆာင္မႈက႑ျဖစ္သည့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းသည္ ဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာၿပီး လုပ္သာကိုင္သာရွိသည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္လာ ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးသြားလုပ္ငန္းအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ တဲြဖက္အတြင္းေရးမွဴး ဦးၿဖိဳးေ၀ရာဇာက ေျပာသည္။ ‘‘ဧည့္သည္၀င္ေရာက္မႈ နည္းတယ္၊ ဘာတယ္ေျပာေနၾကေပမယ့္ မႏွစ္ကလိုပဲ ပံုမွန္ေလး သြား ေနပါတယ္’’ဟု ၎က ဆက္လက္ ေျပာသည္။ ႏုိင္ငံတကာ ခရီးသြားအ၀င္သည္ စက္တင္ဘာလကုန္အထိ ယခင္ႏွစ္ကာလတူထက္ ၁၁ ရာခုိင္ႏႈန္း က်ဆင္းခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ႏုိင္ငံျခားခရီးသြား ဧည့္သည္၀င္ေရာက္မႈသည္ ၂၀၁၄ တြင္ သံုးသန္း၊ ၂၀၁၅ တြင္ ၄ ဒသမ ၆၈ သန္း၊ ယခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလဆန္းအထိ ၂ ဒသမ ၄၅ သန္းရွိသည္။
အစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္ စီးပြားေရး၌ မူ၀ါဒအေျပာင္းအလဲႏွင့္ အားနည္းခ်က္မ်ား၊ အစိုးရအဖဲြ႕၀င္အခ်ိဳ႕၏ လုပ္ငန္းမကၽြမ္းက်င္မႈေၾကာင့္ စီးပြားေရးေႏွးေကြးခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္၏ ႀကိဳးစားမႈေၾကာင့္ အေမရိကန္အစိုးရက စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား လံုး၀ဖယ္ရွားေပးခဲ့ၿပီး၊ ကုန္သြယ္မႈအထူးအခြင့္အေရးမ်ား ျပန္လည္ရရွိခဲ့သည္။
ထို႔အတူ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံကလည္း ငါးႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ ရွစ္ဘီလီယံခန္႔ အကူအညီ ေပးခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္၏ စက္တင္ဘာ အေမရိကန္ခရီးစဥ္၊ ႏုိ၀င္ဘာ ဂ်ပန္ခရီးစဥ္မ်ားတြင္ ယင္းႏုိင္ငံမ်ားမွ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၁၇ တြင္ စီးပြားေရးက႑၌ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားရွိေနၿပီး ႏုိင္ငံတကာအကူအညီမ်ား ပိုမိုရရွိပါက စီးပြားေရးတြင္ ခုသာခံသာရွိမည္ဟု ေဒါက္တာ စိုးထြန္းက ေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ ၂၀၁၆ ၌ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည့္ မူ၀ါဒ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ၿပီး ေငြလဲႏႈန္း တည္ၿငိမ္မႈရွိေစရန္ ထိန္းႏုိင္မည္ဆိုပါက အခြင့္အလမ္းေကာင္းမ်ားျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု ေဒါက္တာစိုးထြန္းက ေျပာသည္။
