ဒီမုိကေရစီအဟန္႕အတား အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က အတုိက္အခံမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို အေလွ်ာ့ေပးဖြယ္ မျမင္။ သူတို႕ႏွင့္ အေပးအယူ လုပ္ရန္လည္း ရွိပုံမရ။ ႀကီးေလးႀကီးေတြ႕ဆုံရန္ ျငင္းဆန္ျခင္း၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေတြ႕ဆုံေရးကို ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။ အလားတူစြာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္သည့္ ျမန္မာရဟန္းေတာ္အခ်ဳိ႔ကို စည္း႐ုံး၍ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားကို မ်က္ႏွာသာေပးဖြယ္ရွိသည့္ အတုိက္အခံမ်ားအတြက္ ဖိအားမ်ားကို ဖန္တီးလ်က္ ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္သည့္ အဖြဲ႔အစည္း (၂)ရပ္ရွိသည္။ ယင္းမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ယင္းအဖြဲ႔အစည္း (၂)ရပ္စလုံးက ျပည္သူတို႕ကို မွီခိုရသူမ်ား ျဖစ္ၿပီး ျပည္သူတို႕ကို ျပန္လည္အက်ဳိးျပဳမႈမ်ား နည္းပါးသည္ဟု အခ်ဳိ႔က ရႈျမင္ၾကသည္။ အက်ဳိးျပဳရမည့္အစား ဤအဖြဲ႔အစည္း (၂)ရပ္သည္ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းကိုပင္ ၿခိမ္းေျခာက္လွ်က္ရွိေၾကာင္းလည္း ေတြ႕ျမင္ရသည္။ တိက်ျပတ္သားသည့္ မူဝါဒမ်ားလို အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ ၂၀၁၅-ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မိမိပါတီ၏ မူဝါဒလမ္းစဥ္ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေက်ညာရန္ မသင့္ေသာ္လည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ မ်ဳိးခ်စ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးအခ်ဳိ႔ အျပစ္အနာအဆာ ရွာ၍ မရေအာင္ ျပည္သူမ်ား သိသင့္သိထုိက္သည့္ ဒီမုိကေရစီက်သည့္၊ တန္းတူသည့္၊ တရားမွ်တသည့္ လမ္းစဥ္တစ္ရပ္ကို ေသခ်ာစြာ ခင္းက်င္းသင့္ၿပီဟု ယူဆသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အထက္ေဖာ္ျပပါအဖြဲ႔အစည္း (၂)ခု၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမပါဘဲ လုပ္၍ မရ၍ ျဖစ္သည္။ မိမိကိုယ္ကို အတတ္သိဆုံး၊ မိမိကိုယ္ကို အနားလည္ဆုံး၊ မိမိကိုယ္ကို အင္အားအႀကီးဆုံးဟု ယုံၾကည္ေနၾကသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားလည္း ျဖစ္ရာ ဤအဖြဲ႔အစည္း(၂)ရပ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေစဖို႕ လြန္စြာ ခက္ႏိုင္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ သူတို႕ကို ေျပာင္းလဲေစရန္ မႀကဳိးပမ္းေသးဘဲ သူတို႕ဘက္က သံသယ နည္းေစရန္ တိက်ျပတ္သားသည့္ မူဝါဒမ်ားကို အသိေပးေဆာင္ရြက္သင့္သည္။ အေပးႏွင့္အယူ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးတြင္ ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံက အခရာက်သည္။ ေနာ္ေဝးကမၼကထျပဳသည့္ သီရိလကာၤၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ ေနာက္ဆုံး၌ အစိုးရကသာ ေအာင္ပြဲခံသြားေၾကာင္း ၂၀၀၉-ခုႏွစ္ ဂ်ပၹနာထိုးစစ္ကို ၾကည့္လွ်င္ သိႏိုင္သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က ကမၻာ့စင္ျမင့္ႀကီးေပၚကို တက္လွမ္းႏိုင္ရန္၊ စစ္တပ္အတြက္ လိုအပ္သည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးအတြက္ တည္ၿငိမ္မႈအခ်ဳိ႔ ရေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ အသက္မပါသည့္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးအခ်ဳိ႔ကို က်င္းပခဲ့သည္ဟု ယူဆသည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရႏွင့္ မင္းေအာင္လႈိင္တို႕၏ ဆက္ဆံေရးသည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေဟာင္းသန္းေရႊ၏ ကြပ္ကဲမႈေအာက္၌ ရွိေနဆဲဟု ယုံၾကည္ရသည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ အေပးအယူလုပ္ရန္ မလြယ္ကူေၾကာင္းကို သိထားရန္ လုိအပ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတည္ၿငိမ္းေအးခ်မ္းေရးသည္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္သိန္းစိန္အစိုးရတို႕က မည္မွ် အေပးအယူလုပ္ႏိုင္သည့္အေပၚတြင္ မူတည္သည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ ဤအခ်က္ကို သတိထားရမည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အဆင္သင့္ျဖစ္သည့္အခါမွဆိုလွ်င္ တုိက္ခုိက္ေခ်မႈန္းျခင္းကိုသာ ခံရႏိုင္သည္။ ယုံၾကည္မႈ ပိုမိုပ်က္ျပားလာ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ရန္ အပစ္ရပ္ေရး လိုအပ္သည္ဟု ဆိုသည္။ အပစ္ရပ္ေရးႏွင့္ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးသည္ လားလားမွ် မဆိုင္။ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးသည္ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈႏွင့္သာ ဆိုင္သည္။ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈ စိုးစဥ္းမွ်မရွိသည့္အေျခအေနတစ္ရပ္တြင္ ယုံၾကည္မႈကို ဘယ္နည္းႏွင့္မွ် တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖြယ္ မျမင္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္တို႕အုပ္စုက တစ္ႏိုင္ငံလုံးအပစ္ရပ္ေရးအတြက္ လုံးပမ္းေနခ်ိန္တြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က အျမတ္ထုတ္ၿပီး ေနာင္တစ္ခ်ိန္တြင္ သူတို႕ကို စစ္ေရးအရ အႏၲရာယ္ျပဳႏိုင္ေျခရွိသည္ဟု ထင္ရသည့္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ေခ်မႈန္းလ်က္ ရွိသည္။ အပစ္ရပ္ေရးကို အျမတ္မထုတ္ရဟု ေျပာခဲ့သည့္ မင္းေအာင္လႈိင္သည္ အပစ္ပင္ မရပ္ရေသး၊ အျမတ္ထုတ္၍ ေနေခ်ၿပီ။ ဤအေျခအေနတြင္ ယုံၾကည္မႈဆိုသည္မွာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအဘိဓာန္၌ မရွိႏိုင္ေတာ့။ သုံးပြင့္ဆိုင္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရး ႀကီးေလးႀကီးကို ျငင္းဆိုခဲ့သည့္၊ အဓိက႐ုဏ္းကို ဖန္တီး၍ အတုိက္အခံမ်ားကို ဖိအားေပးေနသည့္၊ တိုင္းရင္းသားမ်ားကို စစ္ေရးအရ ဖိထားသည့္ ဤကဲ့သို႕အခ်ိန္မ်ဳိး၍ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ုပ္၊ ၈၈-မ်ဳိးဆက္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ သုံးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပဲြတစ္ရပ္ က်င္းပ၍ ေက်ာခ်င္းကပ္ထားၾကရန္ လိုသည္။ အကယ္၍ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ဤေတြ႕ဆုံမႈကို မႏွစ္သက္လွ်င္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက သူရေရႊမန္းကို ခ်ဥ္းကပ္သင့္သည္။ ယခုအခါ၌ သူရေရႊမန္းသည္ အၾကံႀကီးႀကီးျဖင့္ ကိုယ္ေရာင္ေဖ်ာက္ေနသည္။ သို႕ေသာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ လုိအပ္သည့္ ဥပေဒျပဳမႈမ်ားကို အားေပးသူ ျဖစ္သည္။ ဗြီအိုေအသတင္းတစ္ပုဒ္၌ အခန္း (၁၂)၊ ပုဒ္မ (၄၃၆)ကိုပင္ ျပန္လည္သုံးသပ္ရန္ လမ္းၫႊန္ထားေၾကာင္း သိရသည္။ သုံးပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ဳိးကို သူရေရႊမန္း လိုလားျခင္းရွိမရွိ တီးေခါက္ၾကည့္သင့္သည္။ ေရွ႕ဆက္သြား၍ မရ မိမိတို႕ခန္႕မွန္းခ်က္အရ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က နာဂစ္ဖြဲ႔စည္းပုံကို မျပင္ဘဲ သြား၍ ရေၾကာင္း ယုံၾကည္မႈတိုးေနသည္ဟု သိရသည္။ နာဂစ္ဖြဲ႔စည္းပုံကို မျပင္ဘဲ ေရွ႔ဆက္သြား၍ မရေၾကာင္းကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို အသိေပးရန္ လိုအပ္သည္။ ၁။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို စစ္ေရးပူးတြဲေလ့က်င့္မႈမွ ဖယ္ထုတ္ရန္၊ ျမန္မာစစ္တပ္အား သင္တန္းေပးေနမႈမ်ားကို ဆိုင္းငံ့ထားရန္၊ ကုလသမဂၢၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္၌ ပါဝင္ျခင္းကို ျပန္သုံးသပ္ရန္ လိုသည္။ ၂။ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားလည္း အပစ္ရပ္ေရးအစား ႏိုင္ငံေရးေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးကို ဦးစားေပးရန္၊ ျမန္မာအစိုးရ ေပးသည့္ အတုအေယာင္ဒီမုိကေရစီမွာ မူးယစ္ေနသည့္ လူငယ္မ်ားကို စစ္သင္တန္းမ်ား ေပး၍ ေတာလွန္ေရးသားေကာင္းဇာနည္မ်ား ျဖစ္လာေစရန္၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ စစ္ေရးခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ျပန္ညွိရန္ လိုသည္။ ၃။ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႏွင့္ ၈၈-မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ ျပည္သူတို႕နစ္နာမည္စိုး၍ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးတို႕ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ကို ျပန္သုံးသပ္ရန္၊ အာ႐ုံလႊဲရန္ ႀကဳိးစားေနသည့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးအစိုးရတို႕ကို တည့္မတ္ေပးရန္၊ ၂၀၁၅-ခု၊ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရးသည္ ၂၀၀၈-ခုဖြဲ႔စည္းပုံျပင္ေရးအေပၚ မူတည္ေၾကာင္း သိေစရန္ လိုသည္။ ဘာမွမေျပာ၊ ဘာမွမလုပ္၊ ဘာမွ ဖိအားမေပး၊ ဘာမွ အေရးမယူဘဲ ေနခဲ့လွ်င္ ျပည္သူမ်ားကို ကာကြယ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္။ လူ႕အခြင့္အေရး ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည့္၊ ဆုံး႐ႈံးေနဆဲျမန္မာျပည္သူမ်ားကို ပညာမေပးႏိုင္ရန္ မိမိတို႕က ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္၊ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္မ်ားဟု သတ္မွတ္၍ မရပါ။ ျပည္သူမ်ားကို ကယ္တင္ရန္ ျပည္သူမ်ားက မိမိတို႕ လူ႕အခြင့္အေရးမ်ား ဆုံး႐ႈံးေနေၾကာင္း သိမွ ျဖစ္မည္။ နားလည္သူကိုသာ ကယ္တင္ႏိုင္မည္။ နားမလည္သူကို မကယ္ႏိုင္။ မ်ားမ်ားနားလည္ေလ မ်ားမ်ားကယ္ႏိုင္ေလ ျဖစ္သည္။ လက္ရွိတြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ရဟန္းအခ်ဳိ့သည္ အေပးအယူလုပ္၍ လူ႕အခြင့္အေရးကို အဓိက႐ုဏ္းမ်ားျဖင့္ ္နာမည္ဖ်က္ေနၿပီျဖစ္သည္။ အေရးႀကီးသည့္အခ်ိန္ ျဖစ္၍ အတိမ္းအေစာင္း မခံႏိုင္။ အတိမ္းအေစာင္း ျဖစ္သြားလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမည္မွ်ၾကာသည္အထိ စစ္ကြၽန္ဘဝ၌ ေနရဦးမည္မသိပါ။ ဆရာေတာ္ အရွင္ရာဝိက