ေဒါက္တာဆိတ္ဘြား ိုတန္ (တာကစၥတန္) တတိယ သဂၤါနာတင္အၿပီး သီရိဓမၼာေသာကမင္းၾကီးသည္ ကိုးတိုင္းကိုးဌာနသို႕ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသာနာျပဳရဟန္းေတာ္မ်ား ေစလႊတ္ခဲ့ရာတြင္ ေယ နကေလာကတိုင္းတြင္ ပါ၀င္ေသာ ခိုတန္ျပည္သို႕ မဟာရကၡိတေထရ္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ အယူကြဲ၊ ၀ါဒကြဲမ်ား အားေကာင္းမႈေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒသာသနာေတာ္မွာ မထြန္ကားပဲ မဟာယာန၀ါဒသည္သာ ယေန႕ထက္တိုင္ ထြန္းကားလ်က္ရွိပါသည္။ ခိုတန္ျပည္ ဗုဒၶသာသာနာေတာ္ သမုိင္းကို တရုတ္ႏွင့္ တိဗက္မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ အမ်ားဆုံးေတြ႕ရသည္။ တရုတ္ျပည္ ဗုဒၶသာသနာကို တင္ျပရာတြင္ ခိုတန္ျပည္သည္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑ာမွ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ မဟာရကၡိတမေထရ္ ေနာက္ပိုင္း ခိုတန္ျပည္ကို မထမဆုံး သာသနာျပဳၾကြေရာက္ေသာ ရဟန္းေတာ္မွာ ေ၀ေရာစနရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္ျဖစ္သည္။ ခိုတန္ဘုရင္ ၀ိဇယ သမၻ၀သည္ ထိုအရွင္ျမတ္အား ၾကည္ညိဳသျဖင့္ သမဏ၀ိဟာရေခါၚ ေက်ာင္းတိုက္ႀကီးတစ္ေဆာင္ ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ့သည္ မဟာယနဘုရားကိုးကြယ္မႈမွာ ခိုတန္ သာသနာျပဳ ရဟႏၲာေ၀ေရာစန ကိုးကြယ္မႈမွ စတင္သည္ဟု ယူဆရသည္။ ၄င္းေနာက္ မင္းဆက္မ်ားကလည္း ဗုဒၶေက်ာင္းေတာ္မ်ား ေဆာက္လုပ္လွဴဒန္းခဲ့ၾကသည္။ သာသနာႏွစ္ ၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ တရုတ္ခရီးသည္ ဖာစီယန္သည္ ခိုတန္ျပည္သို႕ ေရာက္၍ ဘုရား၊ ေစတီ၊ ေက်ာင္းတိုက္မ်ားအေၾကာင္းကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ ေဂါမတိ၀ိဟာရ ေက်ာင္းတိုက္ တစ္ခုတည္းမွာပင္ ရဟန္း ၃၀၀၀ ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ ဖာစီယန္မတိုင္ခင္ တရုတ္ဘုရားဖူးခရီးသည္ ရွင္က်င့္က ခိုတန္ကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ေသးသည္။ ဘာမီယန္ေတာင္တန္းႀကးသည္ ဂႏၶရေဒသ၊ ေယာနကတိုင္းႏွင့္ ခိုတန္ႏိုင္ငံ (ယခုတာကစၥတန္)တို႕အတြင္း တည္ရွိသည္။ ဟိမ၀ႏၱာ ေတာင္တန္းႀကီး အေနာက္ေျမာက္ဘက္ရွိ ျမင့္မားေသာ ေရခဲေတာင္ၾကီးျဖစ္သည္။ ထိုေတာင္တန္းၾကီး၏ ဒုတိယအျမင့္ဆုံး မက္စ္အက္တာ ေတာင္ထိပ္သည္ ေပေပါင္း ၂၄၃၈၈ ေပျမင့္မားသည္။ တရုတ္ဘုရားဖူးခရီးသည္ ရွင္က်င့္သည္ ကက္ရွ္မီးယားေဒသကို ျဖတ္သန္း၍ ဗာမီယန္ေတာင္တန္း၏ မက္စ္အက္တာေတာင္တန္းမွတစ္ဆင့္ ကက္ရွ္ဂါၿမိဳ႕အေရာက္ သာသနာျပဳခရီးသြားခဲ့သည္ဟု သူ၏ မွတ္တမ္းတြင္ ဆိုထားသည္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္လက္ထက္က မက္စ္အက္တာေတာင္ထိပ္ေပၚတြင္ တရားက်င့္ၾကံအားထုတ္ေသာ ရဟန္းတစ္ပါးက ေစတီတစ္ဆူ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ေၾကာင္းရွင္က်င့္က မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့သည္။ ရွင္က်င့္သည္ မက္စ္အက္တာေတာင္တန္း၀န္းက်င္မွ ကုန္ျပင္ျမင့္မ်ားသို႕ ဆင္းလာၿပီး ဂတ္ျမစ္ေတာင္ၾကားတစ္ေလွ်ာက္မွ တာရင္းျမစ္၀ွမ္းမ်ားဆီသုိ႕ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုမွကက္ရွ္ဂါသို႕ ခရီးဆက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းအခ်ိန္ကာလမွာ ေအဒီ ၆၄၄ ခုႏွစ္ျဖစ္သည္။ သူ၏ သာသနာျပဳခရီးတစ္ေလွ်ာက္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားစြာ ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ အမ်ားစုမွာ မဟာယန ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ား ျဖစ္သည္။ ရွင္က်င့္သည္ မူစတာအက္တာ္မွ ကက္ရွ္ဂါ-ခိုတန္သို႕ ကုလားအုတ္စီး၍ ႏွစ္ပတ္အၾကာ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ခိုတန္ႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ၿပီး ဂီတအႏုပညာကို ျမတ္ႏိုးသည္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္၏ အဆုံးအမကို ေလးနက္စြာ လိုက္နာက်င့္သုံးၾကသည့္ မဟာယန ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္သည္။ သံဃာေတာ္ ၅၀၀၀ခန္႕မွ်ရွိ၍ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း ရာႏွင့္ခ်ီ၍ ရွိသည္။ သာသနာျပဳဘုန္းေတာ္ႀကီး ရွင္က်င့္ ျဖတ္သန္းခဲ့ေသာ ေခာတ္ကာလက ခိုတန္ႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ေယာ့တန္အရပ္၌ တည္ရွိခဲ့သည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ႏွင့္ ဆယ္လီခန္႕ (တစ္လီသည္ တစ္မိုင္၏ သုံးပုံတစ္ပံု)ေ၀းေသာေနရာတြင္ ဗီရိုခ်န အထိမ္းအမွတ္ေက်ာင္းေတာ္ရွိသည္ဟု ရွင္က်င့္က ဆိုသည္။ ယေန႕ကာလတြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္းေနရာ၌ စိုက္ခင္းမ်ားသာ ေတြ႕ရၿပီး၊ အၾကြင္းအက်န္အပ်က္အစီးမ်ား မေတြ႕ရေခ်။ ယေန႕ ခိုတန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ေတာင္ဘက္ ၂၅ ကီလိုမီတာ အကြာတြင္ မီလိကာ၀တ္ဟု လူသိမ်ားေသာ ဗုဒၶေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း၏ အၾကြင္းအက်န္မ်ားကို ေတြ႕ရသည္။ ရွင္က်င့္ ေတြ႕ရွိခဲ့ေသာ ေက်ာင္းေတာ္မ်ားမွာ အဆိုပါ မိလိကာ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္သာ ျဖစ္ဟန္ရွိသည္။ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးသည္ ေအဒီ ၉၈၀-၁၀၀၀ ခန္႕က တာကစ္ခ်္ေသာင္းက်န္းသူမ်ား၏ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ဖ်က္စီးခံခဲ့ရဖြယ္ ရွိသည္။ သာသနာႏွစ္ ၁၅၀၀ ေက်ာ္တြင္ တူရကီ လူမ်ိဳး ယူဆစ္ကဒရ္ခန္ ဦးေဆာင္ေသာ မူဆလင္စစ္တပ္က ခိုတန္ျပည္ကို သိမ္းပိုက္ရာ သာသနာကြယ္ပ၍ ခိုတန္ျပည္ဟူေသာ အမည္ကြယ္ေပ်ာက္ကာ တာကစၥတန္ဟူေသာ ျပည္သစ္ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ယခင္က ဆီုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုအတြင္းက ျပည္နယ္တစ္ခုျဖစ္ၿပိး ယခုအခါခြဲထြက္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္လာခဲ့သည္။ ယခုတာကစၥတန္ျပည္ သဲကႏၲရမ်ား၏ အလယ္တြင္ ဘုရားေစတီအပ်က္မ်ား၊ ေက်ာင္းတိုက္အပ်က္မ်ားႏွင့္ ရုပ္ပြားေတာ္အက်ိဳးအပ်က္မ်ားမွာ အတိတ္က ခိုတန္ျပည္၏ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ထြန္းကားခဲ့ပံုကို ၀မ္းနည္းေၾကကြဲဖြယ္ ယခုကဲ့သို႕ ေတြ႕ျမင္ရသည္။ -Hanmyo Mon- စုိးျပည့္မွဴး
No comments:
Post a Comment