‘‘ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက ရရိွတဲ့ ေငြေၾကးတစ္ျပားတစ္ခ်ပ္ကုိမွ အျပင္ကုိ ထုတ္သြားတာ မရိွခဲ့ပါဘူး။ ျပန္ၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားတာပါ ’’
By
လီေနာျမန္မာ၏ စီအီး အိုရာထူးသည္ မၾကာေသးခင္က လူအေျပာင္းအလဲျဖစ္ခဲ့သည္။ စီအီးအိုအသစ္လက္ထက္တြင္ စိန္ေခၚမႈအခ်ိဳ႕ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။ အဆုိပါစိန္ေခၚမႈသည္ နယ္စြန္ နယ္ဖ်ားေက်းလက္ေဒသမ်ားအထိ ကြန္ရက္ျဖန္႔ၾကက္ရန္ျဖစ္သည္။ ပထ၀ီအေနအထား၊ တုိင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု၊ လက္နက္ကုိင္နယ္ေျမစသည္ျဖင့္ အခက္အခဲမ်ိဳးစံုကုိ ရင္ဆုိင္ေနရျခင္းျဖစ္သည္။ တယ္လီေနာျမန္မာ၏ အခက္အခဲမ်ား၊ ေရွ႕ဆက္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စီအီးအို Mr. Lars ErikTellmannn ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို 7 Day Newsဂ်ာနယ္က ျပန္လည္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
တယ္လီေနာျမန္မာမွာ စီအီးအိုအေနနဲ႔ တာ၀န္ယူတာ အခုဆိုရင္ ေလးလရိွၿပီ။ ဒီကာလအတြင္းမွာ ဘယ္လုိအခက္အခဲေတြ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရပါသလဲ။
ဒီကလုပ္ငန္းေတြနဲ႔က ရင္းႏွီးကြၽမ္း၀င္ၿပီးသားျဖစ္ေနေတာ့ အခက္အခဲေတာ့ မရိွခဲ့ပါဘူး။ အခု ဆိုရင္ နံပါတ္ (၁)ေအာ္ပေရတာ ျဖစ္ဖို႔က နီးလာၿပီ။ အေကာင္းဆံုး ကြန္ရက္ျဖစ္ေအာင္ေတာ့ ဦးစားေပးလုပ္ေနပါတယ္။ ဒါကိုစိန္ေခၚမႈအေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားေတြကို ကြန္ရက္လႊမ္းၿခံဳႏုိင္ဖို႔ကေတာ့ စိန္ေခၚမႈတစ္ခုအေနနဲ႔ ရိွေနပါတယ္။
တယ္လီေနာရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈက အေမရိကန္ေဒၚလာ ႏွစ္ဘီလီယံ ရိွၿပီးေတာ့ သံုးႏွစ္အတြင္းမွာ အရင္းေက်လိမ့္မယ္လုိ႔ ပထမစီအီးအိုက ေျပာဖူးတယ္။ အခုသက္တမ္း ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီဆုိေတာ့ တယ္လီေနာရဲ႕ အက်ိဳးအျမတ္အေျခအေန ဘယ္လိုရိွပါလဲ။
ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားတာ ေဒၚလာ ၁ ဒသမ ၅ ဘီလီယံရိွပါတယ္။ ထပ္ၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ေတြရိွတယ္။ မၾကာခင္က ထြက္တဲ့ တတိယသံုးလပတ္ အစီရင္ခံစာထဲမွာဆုိရင္ ေငြေၾကးအရ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာ ႏုိင္ငံထဲက ရရိွတဲ့ ေငြေၾကးတစ္ျပားတစ္ခ်ပ္ကုိမွ အျပင္ကုိ ထုတ္သြားတာ မရိွခဲ့ပါဘူး။ ျပန္ၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားတာပါ။ ဒါကေတာ့ ကြန္ရက္ေတြရယ္၊ အလုပ္အကုိင္အခြင့္အလမ္းေတြအတြက္ရယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အခြန္ပုိင္းမွာဆိုရင္လည္း အခုခ်ိန္ထိ အစိုးရဆီကို က်ပ္ေငြ ၈၀ ဘီလီယံအထိ ေပးေဆာင္ထားပါတယ္။
ေအာ္ပေရတာေတြအေနနဲ႔ လူေနထူထပ္တဲ့ေနရာေတြမွာပဲ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈျပဳလုပ္လုိၿပီးေတာ့ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားေဒသေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မလုပ္ခ်င္ၾကဘူးလုိ႔ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးသန္႔စင္ေမာင္က ေျပာထားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုတုံ႔ျပန္လိုပါသလဲ။
ရည္မွန္းခ်က္က လူဦးေရရဲ႕ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ကုိ ငါးႏွစ္အတြင္း ကြန္ရက္လႊမ္းၿခံဳႏုိင္ဖို႔ပါ။ အခုဆိုရင္ ၈၆ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ေနၿပီ။ ထိုင္းလို ႏုိင္ငံမ်ိဳးမွာေတာင္ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးေရာက္ဖိ႔ု ႏွစ္အမ်ားႀကီးလုပ္ရတာပါ။ အစိုးရကုိ ေပးထားတဲ့ ငါးႏွစ္အတြင္း ေဆာင္ရြက္မယ္ဆုိတဲ့ ကတိေတြကို ျပန္ၾကည့္ရင္ သံုးႏွစ္နဲ႔ ျပည့္လုနီးပါး ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနပါ။ က်န္တဲ့ ေဒသေတြကုိ ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔ဆုိတာလည္း လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာကိစၥေလး ေတြရိွေသးတယ္။ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းေတြရိွတယ္။ စိန္ေခၚမႈေတြရိွေနေပမယ့္လည္း ကြန္ရက္ကုိ ဆက္လက္ခ်ဲ႕ထြင္ေနပါတယ္။ ကြန္ရက္က အလ်င္အျမန္ႀကီးထြားေနတယ္။ တုိင္းနဲ႔ ျပည္နယ္အကုန္လံုးဆီကုိ ကြန္ရက္ေရာက္တယ္။ သံုးစြဲသူအေနနဲ႔ ၁၈ သန္းရိွတယ္။ တာ၀ါကလည္း ၆၈၀၀ ေက်ာ္ရိွေနၿပီ။ ကတိက၀တ္ကုိ ျပည့္ေအာင္ ဆက္လုပ္သြားမွာပါ။
နယ္စြန္နယ္ဖ်ားေတြအထိ ကြန္ ရက္ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔ဆိုရင္ လက္နက္ကုိင္ေတြရိွတဲ့ ေဒသေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရေတာ့မယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရနဲ႔ ညိႇႏႈိင္းထားတာေတြ၊ ကိုယ္တုိင္ေျဖရွင္းဖို႔ စဥ္းစားထားတာေတြ ဘာမ်ားရိွပါလဲ။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုပ္ငန္းေတြ မစခင္ကတည္းက ဒီလုိမ်ိဳးအခက္အခဲေတြရိွမယ္ဆုိတာ သိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒသတြင္းအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းေရးမွဴးေတြကို ခန္႔အပ္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ေတြက လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ အလုပ္ေတြကို နားလည္ေအာင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ညိႇႏႈိင္းေပးတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရးေတြ၊ တယ္လီေနာရဲ႕ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္မယ့္ ကိစၥရပ္ေတြ ညိႇႏႈိင္းေပးပါတယ္။ ျပည္သူေတြကုိ ဆက္သြယ္ေရး၀န္ေဆာင္ မႈေပးဖုိ႔ဆုိေပမယ့္လည္း ဒီလုိေနရာေတြမွာ လုပ္ေဆာင္ရတာလြယ္ေတာ့ မလြယ္ကူပါဘူး။ ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္အသံုးျပဳဖို႔အတြက္က ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ လူ ေတြက အဲဒီေဒသေတြမွာရိွေန တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီေဒသေတြမွာ တ႐ုတ္၊ ထုိင္းစတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကလာတဲ့ ဖိုက္ဘာလမ္းေၾကာင္းေတြ ရိွေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေဒသေတြဟာ ေအာ္ပေရတာအတြက္ အေရးပါေနတယ္။
တယ္လီေနာစတင္၀င္လာတဲ့ အခ်ိန္တုန္းက ဘာအခက္ခဲဆံုးလဲလို႔ ေမးရင္ ေျမေနရာရရိွဖို႔က အခက္ခဲဆံုးလို႔ ေျဖတယ္။ အခုဒီ ေမးခြန္းကို ထပ္ေမးမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လုိေျဖမလဲ။
ေျမကိစၥကို အလြန္ခက္ခဲမယ့္ ကိစၥျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆခဲ့ေပမယ့္ လက္ေတြ႕မွာေတာ့ ထင္သေလာက္မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ တိက်ေသခ်ာတဲ့ စနစ္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေျဖရွင္းႏုိင္ေနတဲ့အတြက္ ဒါေတြက ေလ်ာ့ပါးလာပါတယ္။
Mobile Money ၀န္ေဆာင္မႈကလည္း လုပ္ငန္းစတင္ေနၿပီ။ ဒီေတာ့ ဆင္းမ္ကတ္မွတ္ပံုတင္ျခင္းကလည္း အေရးပါလာၿပီ။ တယ္လီေနာမွာ ဆင္းမ္ကတ္ကိုမွတ္ပံုတင္အသံုးျပဳတဲ့လူအေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္မ်ားရိွပါလဲ။
အသံုးျပဳသူေတြ ဆင္းမ္ကတ္မွတ္ပံုတင္ႏုိင္ဖို႔ နည္းလမ္းမွန္သမွ်ကုိ ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ လုပ္ကုိင္ေနတယ္။ အစိုးရက ဆင္းမ္ကတ္မွတ္ပံုတင္ဖို႔ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ထားတာကိုလည္း ႀကိဳဆိုတယ္။ မွတ္ပံုတင္တဲ့ေနရာမွာ အရင္က မွားယြင္းၿပီးေတာ့ မွတ္ပံုတင္ထားတာေတြလည္း ရိွႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ နာမည္ေျပာင္းလုိ႔ရတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးမွတ္ပံုတင္ဖုိ႔အတြက္ အခ်ိန္ႏွစ္မိနစ္ေလာက္ပဲၾကာတာပါ။
ဆင္းမ္ကတ္မွတ္ပံုတင္ျခင္းက မိုဘုိင္းေပၚက ေငြေၾကးလုပ္ငန္းေတြ၊ ရာဇ၀တ္မႈေတြအတြက္ အသံုး၀င္တယ္လို႔ သိရတယ္။ ထပ္ၿပီးေတာ့ ဘာမ်ားအသံုး၀င္ႏုိင္ပါေသးလဲ။
ကိုယ့္နာမည္နဲ႔ မွတ္ပံုတင္ထားရင္ ကုိယ့္ကုိကုိယ္စားျပဳ ေစပါတယ္။ E-Government လုပ္တဲ့အခါ လိုအပ္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြ၊ သက္ေသခံမႈေတြအတြက္ အသံုး၀င္လာမွာပါ။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္၀န္ေဆာင္မႈေတြ ရယူတဲ့ အခါမွာလည္း ပိုၿပီးေတာ့အက်ဳိရိွလာေစမွာပါ။
အသံုးျပဳသူရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကို အစိုးရက ေတာင္းခံလုိ႔ ထုတ္ေပးခဲ့ဖူးတာေတြရိွတယ္ေနာ္။ အခုေကာ အသံုးျပဳသူအခ်က္အလက္ထုတ္ေပးမႈအပုိင္းမွာ ဘယ္လိုရိွပါသလဲ။
ဥပေဒကလည္း တိတိက်က် မရိွေသးတဲ့အခါမွာ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုကုိ တိတိက်က်ခ်မွတ္ထားရပါတယ္။ ဘယ္လုိအခ်က္အလက္ကုိ အစိုးရဆီထုတ္ေပးမလဲဆိုတာကိုေပါ့ေနာ္။ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ အစိုးရက ၈၄ ခုေတာင္းခံခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲက ၁၃ ခုရဲ႕အခ်က္ အလက္ကိုေတာ့ ထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လိုိကိစၥေတြမွာ လုပ္ေပးခဲ့တာလဲဆုိေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးမႈ၊ လူသတ္မႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈတုိ႔ အဲဒီအေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ထုတ္ေပးခဲ့တာပါ။ တခ်ိဳ႕ႏုိင္ငံေတြ မွာလို ကြန္ရက္ကို ပိတ္လိုက္ပါဆိုတဲ့ ေတာင္းဆိုမႈမ်ိဳးေတာ့ မရိွဘူး။ ၾကားျဖတ္နားေထာင္တာေတြလည္း မရိွပါဘူး။ ဥေရာပေကာင္စီအကူအညီနဲ႔ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနကလည္း ဆိုက္ဘာရာဇ၀တ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒေရးဆဲြ ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြရိွပါတယ္။ ဥပေဒထြက္လာရင္ေတာ့ ေဆာင္ရြက္ရတာ ပိုအဆင္ေျပလာမွာပါ။
လက္ရိွတယ္လီေနာပိုင္တဲ့ Band-width ပမာဏက ဘယ္ေလာက္ရိွပါလဲ။
တ႐ုတ္၊ ထိုင္းကေနၿပီးေတာ့ ဖိုက္ဘာခ်ိတ္ထားတယ္။ အိႏိၵယဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ခ်ိတ္ဖို႔လည္း ရိွေနတယ္။ ထုိင္းဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ထပ္ၿပီးခ်ိတ္ဖို႔လည္းရိွေနတယ္။ ပိြဳင့္ေတြအမ်ားႀကီးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရတာက ျပတ္ေတာက္သြားရင္ အစားထိုးလို႔ရေအာင္ပါ။ ဒီအတြက္ ပမာဏကုိ သတ္မွတ္မထားဘူး။ လိုသေလာက္ကုိ သံုးလုိ႔ရတယ္။ ေ၀းလံတဲ့ေနရာေတြမွာေတာ့ ၿဂိဳဟ္တုသံုးထားတာရိွတယ္။ အဲဒီေနရာေတြမွာလည္း ဖုိက္ဘာရေအာင္ ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ။
အင္တာဗ်ဴးကတစ္ဆင့္ အသံုးျပဳ သူေတြကို ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါလဲ။
တယ္လီေနာအေနနဲ႔ ေပးထားတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြကို ျပည့္မီေက်ာ္လြန္ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေကာင္းဆံုးကြန္ရက္ျဖစ္ေအာင္လည္း ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ သံုးစြဲသူေတြအတြက္ အေကာင္းဆံုး၀န္ေဆာင္မႈေတြကုိလည္း ဆက္လက္ေပးအပ္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
