ပါကစၥတန္ကုိ အကူအညီေလွ်ာ့ခ်လာေသာ အေမရိကန္

Joshua Roberts/reuters

အေမရိကန္ႏုိင္ငံအား ရန္လုိေသာ စစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕မ်ားအား ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံက ဆက္လက္ ေထာက္ခံေနမႈႏွင့္ အိႏိၵယႏွင့္ အေမရိကန္စစ္ဘက္၊ စီးပြားေရး ဆက္ဆံမႈမ်ား ေႏြးေထြးလာျခင္းမွ ေန၍ ၀ါရွင္တန္အတြက္ မဟာ မိတ္အျဖစ္ ပါကစၥတန္၏ မဟာ ဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရးပါမႈကုိ သိသိသာသာ ေလ်ာ့က်လာေစခဲ့သည္ ဟု အေမရိကန္စစ္ေရး၊ သံတမန္ေရး၊ ေထာက္လွမ္းေရးအရာရိွ မ်ားႏွင့္ ျပင္ပမွ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ေျပာၾကားၾကသည္။

မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ား အတြင္း ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံ အတြက္ စစ္ေရး ႏွင့္ စီးပြားေရး အကူအညီႏွစ္ခုစလံုးကုိ အေမရိကန္က ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့သည္။  ႏ်ဴလက္နက္ပုိင္ဆုိင္ေသာ ႏုိင္ငံက အိမ္နီးခ်င္းအာဖဂန္နစၥ တန္ႏုိင္ငံမွ တာလီဘန္မ်ားအား ဆက္လက္ေထာက္ပံ့ေပးေနျခင္း ကို အေမရိကန္အရာရိွ မ်ားၾကား စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္မႈတုိးပြား လာျခင္းကုိ ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ယင္းသို႔ စိတ္ပ်က္ျခင္းမွာ အေမရိကန္-ပါကစၥတန္ဆက္ ဆံေရးတြင္ ဆက္စုႏွစ္တစ္ခုေက်ာ္ တည္ရိွေနခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ သုိ႔ ေသာ္မၾကာေသးမီက အေမရိကန္ ႏွင့္ မဟာမိတ္အဖြဲ႕မ်ား ပါ၀င္ကူညီ၍ လံုၿခံဳေရးရေအာင္ လုပ္ေဆာင္
ေပးခဲ့ေသာ အာဖဂန္နစၥ တန္ေဒသမ်ားစြာ၌ အစၥလာမ္မစ္ စစ္ေသြးႂကြတာလီဘန္မ်ား ျပန္လာေရာက္ရိွလာမႈေၾကာင့္ စိတ္ပ်က္မႈမ်ား ထပ္မံတုိးပြားလာခဲ့သည္ဟု အေမရိကန္အရာရိွမ်ား ႏွင့္ ဆန္းစစ္ေလ့လာသူမ်ားက
ေျပာၾကားသည္။
‘‘အေမရိကန္ရဲ႕ ေတာင္အာရွမူ၀ါဒမွာ အာဖဂန္နစၥတန္-ပါက စၥတန္ဆီကေန အိႏိၵယႏုိင္ငံဘက္ သိသာစြာ ဦးလွည့္လာတာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမင္ေတြ႕ေနရပါ တယ္’’ဟု ၀ါရွင္တန္မွ မဟာဗ်ဴ ဟာအေတြးအေခၚအဖြဲ႕ ၀ုဒ္႐ုိးလ္ ၀ီလ္ဆင္စင္တာမွ ေတာင္အာရွ ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္ မုိက္ကယ္ကူ ဂယ္မန္းက ေျပာၾကားပါသည္။
အေမရိကန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ တို႔၏ ဆက္ဆံေရးမွာ အခ်ိန္ၾကာ ျမင့္စြာကပင္ အေပးအယူသေဘာ ဆန္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္မယံုၾကည္ မႈ၊ အေၾကာင္းသင့္ေအာင္ ေပါင္း သင္းမႈ၊ စိတ္အေျပာင္းအလဲမ်ားျဖင့္ ျပည့္ေနခဲ့သည္။
တာလီဘန္ အဖြဲ႕အား ေထာက္ပံ့မႈရပ္တန္႔ေရး ပါကစၥတန္၏ ျငင္းဆန္မႈကုိ တာရွည္ေနၿပီျဖစ္ေသာ အေမရိကန္၏ စိတ္ပ်က္မႈ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ စစ္ေရးႏွင့္ ေထာက္လွမ္းေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းၾကား စိတ္ပ်က္မႈမွာ အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ စစ္ေရးအရ  ထပ္မံ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈကုိ ေရွာင္ လႊဲရန္ သမၼတ အုိဘားမားအစိုးရ၏ ဆႏၵကို ေက်ာ္လြန္သြားခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ၀ါရွင္တန္ႏွင့္ အစၥလာ မာဘတ္ၾကား ယိုယြင္းလာေသာ ဆက္ဆံေရးအေပၚ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ၾကား၀င္ အခြင့္ေကာင္းယူႏုိင္သည့္ စိုးရိမ္မႈမ်ားလည္း ရိွေနသည္ ဟု အေမရိကန္အရာရိွမ်ားက ေျပာၾကားၾကသည္။
အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႕၀င္ ၈,၄၀၀ ဆက္ လက္ထားရိွမည္ဟု အုိဘားမားက ၿပီးခဲ့သည့္လ အတြင္း ေၾကညာခဲ့ သည္။ ယင္းမွာ ၎၏ အစိုးရ သက္တမ္းကုန္ဆံုးခ်ိန္၌ တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား ထက္၀က္အထိ ေလွ်ာ့ခ်ေရး မူလအစီအစဥ္မွ ေနာက္ျပန္ဆုတ္လုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
တစ္ခ်ိန္က အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံျခားအကူအညီတတိယ အမ်ားဆံုးရရိွခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္ခဲ့ သည့္ ပါကစၥတန္သုိ႔ အေမရိကန္ ၏ အရပ္ဘက္ႏွင့္ စစ္ေရးအကူအညီ စုစုေပါင္းမွာ ၂၀၁၆ တြင္ ကန္ေဒၚလာ တစ္ဘီလီယံေအာက္
ေရာက္သြားမည္ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၁ က အျမင့္ဆံုးေရာက္ရိွခဲ့ေသာ ပမာဏ သံုးဘီလီယံခဲြမွ မ်ားစြာ ေလ်ာ့နည္းသြားျခင္းျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသည္ အနည္းဆံုး ၂၀၀၇ မွစ၍ ပါကစၥတန္သို႔ ကန္ေဒၚလာ တစ္ဘီလီယံေအာက္ ေလ်ာ့ၿပီး မေပးခဲ့ဘဲ တစ္ဘီလီယံ အထက္တြင္သာ ရိွခဲ့သည္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံအတြက္ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ ဦးစားေပးမႈမ်ား ေျပာင္းလဲလာျခင္းႏွင့္ ဘတ္ဂ်က္ အကန္႔အသတ္မ်ား ရိွေနစဥ္ ပါက စၥတန္သုိ႔ အကူအညီ ေလ်ာ့ပါးလာျခင္းျဖစ္သည္။ အေမရိကန္အတြက္ ဦးစားေပးေျပာင္းလဲမႈမ်ား တြင္ အုိင္အက္စ္အဖြဲ႕အား တိုက္ ခိုက္ရျခင္း၊ ျပန္လည္ႏုိးၾကားလာ ေသာ ႐ုရွားႏွင့္ တျဖည္းျဖည္းေလ သံေျပာင္းလာေသာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ကိစၥရပ္မ်ား ပါ၀င္သည္။
အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္ မတီဥကၠ႒ ရီပက္ဘေလကန္ အမတ္ ေဘာ့ဘ္ေကာ့ကာက ၎အေနျဖင့္ ပါကစၥတန္က အေမရိ ကန္ ေလာ့ဟိဒ္မာတင္ ကုမၸဏီမွ အက္-၁၆ တိုက္ေလယာဥ္မ်ား ၀ယ္ယူေရးလိုအပ္ေသာ ကန္ေဒၚ လာသန္း ၇၀၀ တြင္ သန္း ၄၃၀ အား အေမရိကန္က ေထာက္ပံ့ေပးေရးကိစၥကို တားဆီးသြားမည္ဟု မတ္လအတြင္းက ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ ယခုလ အေစာပုိင္းတြင္လည္း ပါကစၥတန္သို႔ စစ္ေရး ေထာက္ပံ့ေငြ ကန္ေဒၚလာသန္း ၃၀၀ ထပ္မံျဖည့္တင္းေပးေရးကို ကန္ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး အက္ရ္ွတန္ကာတာက ခြင့္ျပဳေပးရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။ ယင္းမွာ အာဖဂန္နစၥ တန္ႏုိင္ငံႏွင့္ ထိစပ္ေနေသာ လူမ်ိဳးစု
ဧရိယာမ်ားတြင္ အေျခစိုက္ေသာ ဟက္ကာနီကြန္ရက္အား တိုက္ခိုက္ရာ၌ ေအာင္ျမင္မႈအ ကန္႔အသတ္ႏွင့္သာ ရရိွခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ဟု မစၥတာ ကာတာက ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ယခင္ကဆုိလွ်င္ ထိုကဲ့သုိ႔ စစ္ေရးအကူအညီ
ျဖည့္တင္းေပးျခင္းမွာ ပံုမွန္ကိစၥ ရပ္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။
လာမည့္ဘ႑ာႏွစ္အတြက္ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသုိ႔ ကန္ေဒၚလာ ရာေပါင္းမ်ားစြာ စစ္ေရး အကူအညီေပးရန္ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ က အတည္မျပဳေသးေပ။ ပင္တ ဂြန္စစ္ဌာနခ်ဳပ္ကလည္း ကန္ေဒၚလာ သန္း ၃၅၀ ကူညီေရးခြင့္ျပဳ မေပးေသးေပ။ ၎အကူအညီကုိ အုိဘားမားအစိုးရ လက္ထက္တြင္ အတည္ျပဳေပးဖြယ္မရိွဟု အမည္မေဖာ္လိုေသာ ကန္ကာကြယ္ေရး အရာရိွႀကီးတစ္ဦးက ေျပာပါသည္။
‘‘အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႕ေတြကို သတ္ျဖတ္ေနတဲ့ အာဖဂန္တာလီ ဘန္ေတြကို အေထာက္အပံ့ေပး ေနတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံကုိ ေငြေၾကး အကူအညီေပးဖို႔ရာ လႊတ္ေတာ္ က စိတ္အားထက္သန္မႈမရိွေတာ့ ဘူး’’ဟု ဘရြတ္ကင္း
အင္စတီက်ဴးရွင္းမွ ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္ႏွင့္ အုိဘားမား၏ ပထမဆံုး အာဖဂန္နစၥတန္မူ၀ါဒ ျပန္လည္သံုးသပ္မႈကုိ ဦးေဆာင္ခဲ့သူ ဘ႐ုစ္႐ုိင္ဒယ္လ္က ေျပာၾကားသည္။
အေမရိကန္-ပါကစၥတန္ပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အကန္႔အ သတ္အား ျပက္ျပက္ထင္ထင္ ျမင္ခဲ့ရေသာ ျဖစ္ရပ္၌ ေမလအတြင္း က ပါကစၥတန္၏ ေ၀းလံေသာဘာလူခ်ီစတန္ ျပည္နယ္တြင္အေမရိကန္က ေမာင္းသူမဲ့ေလ ယာဥ္ (Drone) ျဖင့္ တာလီဘန္ ေခါင္းေဆာင္ မူလာအက္ခ္တာမန္ ဆုိးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။ ပါကစၥတန္အား အသိမေပးခဲ့ေပ။
အခ်ိဳ႕ေသာ ကန္အရာရိွကမူ ပါကစၥတန္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးအား ယိုယြင္းခြင့္ျပဳျခင္း အႏၲရာယ္မ်ားကုိ သတိေပးေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ ကန္အထက္ လႊတ္ေတာ္လက္နက္ ကုိင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားဆုိင္ရာ ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ဂြၽန္မက္ကိန္းက အေမရိ ကန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ၾကား ဆက္ဆံေရးတုိးတက္မႈ မဟာဗ်ဴဟာ အေျခခံမွာ ရွင္းသည္ဟု Financial Times ၏ ထင္ျမင္ခ်က္က႑ တြင္ ဇြန္လ ၂၆ ရက္က ေရးသား ခဲ့သည္။ ယင္းအေျခခံမွာ အာဖ ဂန္နစၥတန္ရိွ ကန္တပ္ဖြဲ႕မ်ား၏ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ၎တို႔၏ စစ္ဆင္ေရး ေအာင္ျမင္ရန္၊ ေဒသတြင္းတည္ ၿငိမ္မႈ၊ အေမရိကန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုး၏ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳ ေရး အတြက္ ျဖစ္သည္ဟု ဂြၽန္မက္ကိန္းက  ေရးသားေဖာ္ျပသည္။
ပါကစၥတန္ကာကြယ္ေရး ဌာနအရာရိွႀကီးတစ္ဦးကမူ အ ၾကမ္းဖက္၀ါဒတိုက္ဖ်က္ေရးတြင္ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံကုိ အေမရိကန္ ဆက္လက္ လိုအပ္လိမ့္မည္ဟု ေျပာၾကားပါသည္။ အာဖဂန္နစၥ တန္တြင္ လႈပ္ရွားေနေသာ စစ္ေသြးႂကြမ်ား အတြက္ ပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံက အေထာက္အပ့ံခိုလႈံစရာ ေပးအပ္ေနသည္ ဆုိျခင္းကုိ ပါက စၥတန္အာဏာပုိင္မ်ားက အခ်ိန္ ၾကာျမင့္စြာကပင္ ျငင္းဆုိခဲ့သည္။
‘‘အၾကမ္းဖက္၀ါဒကို တိုက္ ဖ်က္ရင္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ကန္ေဒၚလာ ဘီလီယံတစ္ရာ ေက်ာ္ေလာက္ ဆံုး႐ႈံးသြားပါၿပီ။ ဒါဟာ ခင္ဗ်ားတို႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ကုိ ေပးေနတာေတြထက္ အမ်ား ႀကီးပိုမ်ားပါတယ္’’ဟု အမည္မေဖာ္ လိုေသာ ပါကစၥတန္အရာရိွ ႀကီးက ေျပာၾကားသည္။
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ၊ ပါကစၥတန္အေနျဖင့္ တ႐ုတ္အပါအ၀င္ အ ျခားေသာ အရင္းအျမစ္မ်ားမွ အ ကူအညီရယူႏုိင္သည္ဟု ပါကစၥ တန္အရာရိွႀကီးက ေျပာသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္အတြင္း ယင္းႏွစ္ႏုိင္ငံ ၾကားတြင္ ကန္ေဒၚလာ ၄၆ ဘီလီ ယံတန္ဖိုးရိွ စြမ္းအင္ႏွင့္ အေျခခံ အေဆာက္အအံုစီမံကိန္းမ်ား ပါ ကစၥတန္တြင္ စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။
တစ္ဖက္တြင္လည္း ပါကစၥတန္၏ မဟာရန္သူအိႏိၵယဘက္ သုိ႔ အေမရိကန္၏ တိမ္းၫႊတ္မႈ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚဖြယ္ ရိွပါသည္။
အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းကုမၸဏီမ်ားျဖစ္ေသာ ေလာ့ဟိဒ္မာတင္ႏွင့္ ဘုိးရင္း ကုမၸဏီတို႔က အိႏိၵယေစ်းကြက္သို႔ ၀င္ေရာက္ေနၾကၿပီး အိႏိၵယမွာလည္း ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားၿပီး လွ်င္ အေမရိကန္လက္နက္မ်ား ဒုတိယအမ်ားဆုံး၀ယ္ယူေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္လာခဲ့သည္။
ယခုႏွစ္အေစာပုိင္းမွာပင္ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ ပစၥည္းကိရိယာမ်ား မွ်ေ၀ေရးကို အေမရိကန္ႏွင့္  အိႏိၵယႏုိင္ငံၾကားမူအားျဖင့္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။ ယင္းမွာ ေရေၾကာင္းဆိုင္ရာတြင္ ပိုမုိ၍ တြန္းတြန္းတိုက္တိုက္ ေျပာဆိုလာေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအား တန္ျပန္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းျဖစ္သည္။
—Ref:Reuters